3A Voedselrelaties en kringlopen les 1

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Ecologie & duurzaamheid

• 6.1 Organismen en omgeving 
• 6.2 Voedselrelaties / kringlopen
• 6.3 samenleven
• 6.4 Natuurbeheer
• 6.5 Mens en milieu
• 6.6 Duurzaamheid
• 6.7 Energiestromen ecosysteem
• 6.8 Voedselproductie

Programma

• Lezen: voedselrelaties en kringlopen blz. 205 t/m 207
• Leerdoelen
• Uitleg basisstof 6.2 --> Voedselrelaties en kringlopen deel 1
• Filmpje plastic soep --> 1.5 min. 
• Opdracht voedselweb en voedelkringloop

• Opdrachten maken
• Afsluiting 

Leerdoelen

• Je kunt de groepen organismen in de kringloop van stoffen beschrijven.
• Je kunt de kringlopen van water, koolstof en stikstof beschrijven.

Producenten

Planten: produceren voedsel voor de rest van de voedselketen.

Altijd de eerste schakel.

Autotroof: kunnen zelf energie maken, uit energiearme stoffen.

Fotosynthese

In bladgroenkorrels (chloroplasten) van planten.

Nodig voor fotosynthese:

1. Koolstofdioxide
2. Water
3. (Zon)licht

Producten van fotosynthese:

1. Glucose
2. Zuurstof

Verbranding bij organismen

Ieder levend wezen doet altijd aan verbranding.

Elke cel doet aan verbranding.

Verbranding is niet altijd even hoog; als je beweegt verbrand je meer/sneller.

Consumenten

• Dieren --> consumeren de stoffen die planten hebben gemaakt.
• Planteneters zijn de tweede schakel = consumenten van de eerste orde
• Heterotroof: moeten energierijke stoffen binnen krijgen via andere organismen. 

Autotroof en Heterotroof

Autotroof:

• Organismen die zelf hun voedsel maken (door de fotosynthese)
• Producenten

Heterotroof:

• Afhankelijk zijn van andere organismen voor voeding
• Consumenten en reducenten

Autotroof en heterotroof

           1e schakel                 2de schakel           3de schakel                4de schakel

Kringloop

Behalve elkaar opeten, gaan organismen ook dood.

• Resten van organismen worden afgebroken door afvaleters.
• Overgebleven resten worden afgebroken door bacteriën en schimmels (reducenten).

Afvaleters

Eten de dode resten van planten en dieren.

Afvaleters laten ook resten achter.

Reducenten

Bacteriën en schimmels

Zetten stoffen uit de resten van dode organismen om in koolstofdioxide, mineralen en water.

Planten nemen deze mineralen weer op uit de bodem. 

Kringloop

De producenten, consumenten, afvaleters en reducenten vormen een kringloop. 

Producenten

Autotroof

'Voeden zichzelf'

Alleen de producenten

Consumenten

Heterotroof

Voeden door een ander

Ook reducenten en afvaleters

Wel en niet afbreekbaar

Reducenten eten alleen stoffen die biologisch afbreekbaar zijn.

Afbreekbaar

Niet- afbreekbaar

Biologisch afbreekbaar en niet-biologisch afbreekbaar afval onderscheiden.  

Biologisch afbreekbaar afval 

van planten en dieren, kan wel worden afgebroken door reducenten.  

Niet-biologisch afbreekbaar afval van kunststof, glas, metaal, steen, kan niet worden afgebroken door reducenten.

Wel/ niet biologisch afbreekbaar

Als in een bos dood materiaal op de grond valt (bladeren, dode dieren) dan zijn er bacteriën en schimmels die dat materiaal afbreken. Na een tijd zie je die bladeren en dieren niet meer terug. Dit noemen we biologisch afbreekbaar.

Ook alle dingen die we maken van plantaardig en dierlijk materiaal is dus biologisch afbreekbaar:

Een leren jas, een rieten mand, papier, broodkorsten, schillen enz.

Kringloop van water

Plasticsoep

• Grote hoeveelheden plastic in het water.
• Valt na verloop van tijd uit elkaar in microplastic --> hele kleine deeltjes. 
• Dieren krijgen deze deeltjes binnen --> microplastic in de voedselketen --> accumulatie. (via vis ook in menselijk lichaam)

Opdracht voedselweb en voedselkringloop

Klaar?

Lever je opdracht in.

Begin aan je huiswerk: opdracht 1 t/m 3

Huiswerk

Lezen 6.2

Maken opdr.1 t/m 3

Klaar?

Maak opdracht 6 en 7

Herhalen en/of extra oefenen

Verschillende oefeningen

Uitlegvideo's  (havo)

Effectief leren video's 

Klaar: puzzel laten maken

Het grote Voedselweb

• Iedereen krijgt straks 1 kaartje
• Je bent producent of consument of reducent of afvaleter
• Je gaat opzoek naar je voedselrelaties en beantwoord de vragen op het kaartje

Bijzonder ecosysteem

Het waddengebied is een heel bijzonder natuurgebied waar heel veel zeldzame planten en dieren leven. Wat maakt deze plek zo uniek? 

Schrijf de factoren op hoe dit komt, schrijf er ook achter of dit biotisch of abiotisch is. 

Bijzonder ecosysteem

Een anders bijzonder ecosysteem zijn de Oostvaardersplassen, dat in Flevoland ligt. Er is veel discussie over het afschieten of bijvoeden van edelherten en andere grazers. 

Vinden jullie dat deze gevoed moeten worden, of juist moeten worden afgeschoten?