palliatieve sedatie en euthanasie

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

palliatieve sedatie en euthanasie

Een andere naam voor palliatieve zorg is terminale zorg.

1. Eens
2. Oneens

Palliatieve sedatie is een goed alternatief voor euthanasie.

1. Eens
2. Oneens

Wat doe je bij dyspneu in de terminale fase?

1. Morfine starten of ophogen
2. Morfine afbouwen en stoppen i.v.m. ademhalingsdepressie
3. Salbutamol vernevelen

Fentanyl veroorzaakt minder vaak obstipatie dan morfine

1. Eens
2. Oneens

Xylometazoline (neusspray) bij verstopte neus vermindert de werking van Instanyl (fentanyl neusspray)

1. Eens
2. Oneens

Waar gaan we aan dood?

De belangrijkste oorzaken in Nederland:

• Kanker
• Hart- en vaatziekten
• Ziekten van het zenuwstelsel ( Parkinson, epilepsie, multiple sclerose (MS) en verschillende spierziekten)
• Aandoeningen van de ademhalingsorganen (copd etc)

Palliatieve vs terminale zorg

Stervensfase

patiënten overlijden niet omdat ze niet meer eten, ze eten niet meer omdat ze overlijden

Markeren van de stervensfase

Belang van tijdige markering voor patiënten

• Van symptoom controle naar optimaal comfort.
  
• Voorbereiden op naderende dood – afscheid kunnen nemen
  
• 
  
• Terugtrekken uit het leven vraagt om ‘met rust gelaten te worden’
  

Het overlijden 

Iemand is overleden als er geen hartslag en geen ademhaling meer is 

Palliatieve sedatie:

Opzettelijk verlagen van het bewustzijn

Niet bedoeld om leven te verkorten: Maar om onbehandelbaar lijden te behandelen

Normaal medisch handelen.

Niet te vroeg beginnen: max 14 dagen!

Bij pijn, kortademigheid, delier

Mate van sedatie: oppervlakkig/diep (diep: levensverwachting max 14 dgn)

Hoe?

• 
  
• Uitvoering:
  
• 1. Midazolam s.c. pomp of injecties
  
• 2. Morfine sc pomp of injecties
  
• 
  
• Alle medicatie staken (afbouwen) m.u.v. haloperidol en dexamethason en evt scopiderm ( tegen reutelen)

Palliatieve sedatie

Verder niet vergeten: 

• Nicotinepleister bij roker plakken !
• Voeding en vocht staken (bij diepe continue sedatie)
• Denk aan blaaskatheter, wondverzorging, voorkomen van decubitus (Barriere crème), etc. 

Palliatieve sedatie	Euthanasie
Lijden verlichten	Lijden stoppen
Niet-levensverkortend	Levensverkortend
Bewustzijn verlagen	Doden
Terminale fase	Niet-terminale fase
Door arts en verpleging	Alleen door arts

Euthanasie

Waarvan 8 bij gevorderde dementie (wilsonbekwaamheid).

In 2023 ontving het Expertisecentrum Euthanasie 4.508 hulpvragen voor euthanasie

Wetten en richtlijnen rondom sterven en dood

• Wet toetsing levenseinde op verzoek en hulp bij zelfdoding
• Melding en toetsing bij euthanasie
• Wet op de lijkbezorging
• Wet op orgaandonatie
• Richtlijn palliatieve fase

Grieks voor:

eu = goede   

thanatos = dood  

 

Samen:  

 goede dood 

Euthanasiewet

• Wet toetsing levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding trad in werking op 1 april 2002.

Euthanasie en hulp bij zelfdoding zijn strafbaar tenzij

• Aan 6 zorgvuldigheidscriteria wordt voldaan
  
• Uitgevoerd door arts
  
• Gemeld aan de gemeentelijk lijkschouwer
  

6 zorgvuldigheidseisen bij euthanasie?

1. Vrijwillig en weloverwogen verzoek patiënt
2. Uitzichtloos en ondragelijk lijden
3. Patiënt voorgelicht over situatie en vooruitzichten
4. Geen ander redelijke oplossing
5. Consultatie en onafhankelijke (SCEN) arts (1e 4 eisen)
6. Medisch zorgvuldig uitgevoerd  

Wilsbekwaam bij aanvraag.

Vrijwillig en niet éénmalig.

Medisch uitzichtloos = ongeneeslijk

               terminaal

               niet-terminaal

Wilsbekwaam bij aanvraag.

Aanvraag is zelfgeschreven.

Vrijwillig en niet éénmalig.

Medisch uitzichtloos = ongeneeslijk

       Terminaal

      

       Niet-terminaal

Voorwaarden Euthanasie

door 1e arts + 2de controle arts bevestigd en mag nadien uitgevoerd worden

Naast 1e en 2de arts ook nog 3de arts (specialist) nodig. Mag pas na 1 maand wachttijd worden uitgevoerd.

Euthanasie

!! Wilsverklaring inzake euthanasie!! is niet het zelfde als

ACTUEEL VERZOEK TOT EUTHANASIE

1. Lidocaïne - ter verdoving van de injectieplek

2. Thiopental - een coma-inductor

3. Natriumchloride - doorspuiten van de infuuslijn

4. Rocuronium - spierverslapper

5. Natriumchloride - doorspuiten van de infuuslijn

cdn.jwplayer.com

Stappenplan euthanasie

1. De patiënt dient daadwerkelijk verzoek voor euthanasie bij arts in (1 dag)

2.Arts overweegt het verzoek: verzamelt informatie/ bespreekt traject met patiënt en familie. Raadpleegt Scen-arts ( 1- 3 dagen)

3. Arts is in principe akkoord, dit mededelen aan patiënt / familie/  Scen-arts (2 tot 3 dagen)

4. Scen arts gaat akkoord (3-4 dagen)

5. Dag voorbereiding. Infuusnaald inbrengen/set medicatie, injecties nachecken/ reserveset/lijkschouwer op de hoogte gebracht tijdstip van toediening euthanasie

(dag van de  uitvoering en overlijden)

6. Toetsingscommissie die naderhand nog uitzoekt of alles volgens procedures is verlopen duur (2 weken)

Verschil euthanasie en hulp bij zelfdoding

-Bij euthanasie geeft een arts de patiënt een dodelijk medicijn.

-Bij hulp bij zelfdoding geeft de arts een dodelijk medicijn aan de patiënt. Maar de patiënt neemt deze zelf in.

Orale methode (hulp bij zelfdoding)

De arts neemt altijd een extra set intraveneuze euthanatica mee

Start 12 uur van tevoren met toedienen metoclopramide: 12 uur ervoor, 6 uur ervoor en 1 uur ervoor. 
Barbituraatdrank (pentobarbitol - vieze bittere nasmaak) 

Pentobarbital werkt door het verplaatsen van de hersenactiviteit, vooral in de delen die de ademhaling en hartslag regelen. Dit zorgt ervoor dat de ademhaling en hartslag steeds langzamer worden, totdat ze helemaal stoppen. 

meestal overlijden binnen een uur.

Zelfbeschikkingsrecht

Euthanasie en hulp bij zelfdoding zijn strafbaar. 

Alleen artsen kunnen deze handelingen in bijzondere omstandigheden en bij naleving van alle zorgvuldigheidseisen straffeloos uitvoeren. 

Principiële bezwaren van artsen tegen euthanasie en hulp bij zelfdoding dienen te worden gerespecteerd.

Levenseinde kliniek

NPO documentaire 

www.2doc.nl

VRAGEN

Vragen