Formuleringsfouten op zinsniveau

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Formuleringsfouten op zinsniveau

• Onjuiste / foutieve verwijzing

• Foutieve beknopte bijzin

• Incongruentie

• Onduidelijke verwijzing

• Foutieve samentrekking

• Onjuiste inversie

• Delen van de opsomming niet van dezelfde soort (geen symmetrie)

dat ...als constructie

onjuist/ foutieve verwijzing

het-woorden --> onzijdig

de-woorden --> mannelijk OF vrouwelijk

De gevangenis en haar/zijn gevangenen.

Verwijswoorden

Naar zn	verwijs je met:	en:
e.v. mannelijk	hij, hem, zijn	deze, die
e.v. vrouwelijk	zij, ze, haar	deze, die
e.v. onzijdig	het, zijn	dit, dat
m.v.	zij, ze, hen, hun	deze, die

Vrouwelijk uitgangen

- heid	- ie
- nis	- ij
- ing	- iek
- st	- theek
- schap	- teit
- te	- uur
- de

dieren/ dingen vs. mensen

daar/ waar + voorzetsel (daarvan, waarover etc.)	Verwijzen naar dieren en dingen. De hond waarover ik vertelde.
voorzetsel + wie	Verwijzen naar mensen Anne, over wie ik je laatst vertelde, gaat een jaar naar Zuid-Afrika.

wat/ dat?

wat	- verwijzen naar: datgene, dat, alles, iets, niets en het enige. - verwijzen naar een overtreffende trap - verwijzen naar een hele zin. Het mooiste wat ik heb gelezen.
dat	zelfstandig naamwoord Het mooiste boek dat ik heb gelezen.

hen/ hun?

hen	Als lijdend voorwerp: Toen ik hen zag. Na een voorzetsel: Ik gaf een cadeau aan hen.
hun	Bezittelijk voornaamwoord: Het was hun auto. Als meewerkend voorwerp (zonder voorzetsel ervoor): Ik gaf hun een cadeau.

Welk verwijswoord?

1. De bibliotheek informeerde ... leden over de sluiting tijdens de coronacrisis.

2. Het pionnetje ... daar stond was omgewaaid.

3. De auto ... daar staat moet nodig gewassen worden. 

Antwoord geven...Zo doe je dat.

A. Noteer het foute woord of de foute woorden uit de zin;

B Noteer op de regel eronder de naam van de fout. • Onjuiste / foutieve verwijzing

• Foutieve beknopte bijzin

• Incongruentie

• Onduidelijke verwijzing

• Foutieve samentrekking

• Onjuiste inversie

• Delen van de opsomming niet van dezelfde soort (geen symmetrie)

C. Verbeter de fout

De universiteit geeft zijn studenten momenteel online les.

De wolvin geeft zijn pasgeboren wolfjes melk.

Het paard op wie ik elke les rijd, stond niet in de stal.

Met hun is het altijd gezellig.

Het schaap wat daar staat te grazen, wordt morgen geschoren.

Hen werd gevraagd de voeten van de tafel te halen.

Beknopte bijzin

bijzin

Terwijl ik uit het raam keek, dacht ik aan mijn huiswerk.

Beknopte bijzin

Uit het raam kijkend, dacht ik aan mijn huiswerk.

Foutieve beknopte bijzin

Bijzin

Terwijl ik uit het raam keek, viel er een dakpan van het dak.

Foutieve beknopte bijwoordelijke bijzin

Uit het raam kijkend, viel er een dakpan van het dak.

Foutieve beknopte bijzin

Een beknopte bijzin is foutief als het verzwegen onderwerp van de beknopte bijzin niet overeenkomt met het onderwerp van de hoofdzin!

Door hem opnieuw af te stellen reed de scooter weer prima.

Onderwerp hoofdzin: de scooter (reed)

Verzwegen onderwerp bijzin: NIET de scooter

Denkend aan een leuke date, ging de natuurkundeles snel voorbij.

Lezend in een stoel, sloeg de wind tegen de ruiten.

Incongruentie

Onderwerp en persoonsvorm matchen niet.

 

Enkelvoud

 Een collectief (een aantal, een reeks): ‘Een groot aantal mensen kon niet naar binnen’ of: ‘Een reeks artikelen is opgenomen’.

Een bedrijfsnaam met een &-teken:  ‘De H&M is een leuke modeketen’.

Reeksen met ‘of…of’, ‘noch.. noch’ en ‘zowel… als’: ‘Of Justin Bieber of One Direction zal moeten afvallen bij The Voice’, en: ‘Noch de meester noch de juf zal het meisje straf geven’.

Een aantal huizen werden door de brand verwoest.

De Verenigde Staten heeft te maken met veel bosbranden.

Onduidelijke vewijzing

* De agent zei tegen de dief dat hij een nachtje in de cel moest doorbrengen. (wie?!)

Peter ging niet naar Bas omdat hij ziek was.

Foutieve samentrekking

Je mag alleen een woord weglaten als het precies dezelfde betekenis en grammaticale functie heeft in de andere helft van de zin!

Ik ren graag, maar loop liever. (weggelaten onderwerp ‘ik’)

Ik kuste hem, maar hij mij niet. (weggelaten persoonsvorm ‘kuste’)

Hem wordt een boek gegeven, mij niet. (Weggelaten wwg én weggelaten lv)

*Ik zal de afwas in de vaatwasser en koffie zetten. (fout: zetten heeft twee betekenissen)

*Het huis werd afgebroken en de schuren gesloopt. (fout: werd en werden)

*De laptop is stuk en naar een reparateur gebracht. (fout: is = hww en kww)

De docent nam afscheid en werd een prachtig cadeau aangeboden.

Graag nodigen wij u uit voor de feestelijke opening van onze showroom en hopen dat u aanwezig zult zijn.

Ze maakte eerst zichzelf en daarna de bedden op.

onjuiste inversie

Bij een foutieve inversie verwissel je het onderwerp en de persoonsvorm van plaats, terwijl dit niet zou moeten.

 Bij foutieve inversie worden twee zinnen verkeerd samengetrokken door de persoonsvorm en het onderwerp om te draaien, of woorden weg te laten die in eerste instantie overbodig lijken. 

In sommige gevallen is daarmee de zin simpelweg fout, in andere gevallen verandert de betekenis.

Vorige week was hij ziek en zijn we daarom nog niet klaar met de opdracht

Geen symmetrie

• Delen van de opsomming niet van dezelfde soort (geen symmetrie)

Er zijn drie soorten fouten in de symmetrie:

fouten in getal (enkelvoud - meervoud)

fouten in voornaamwoordelijke aanduiding

fouten in grammaticale constructie.

In plaats van de aanhang van de president gaan nu zijn tegenstanders de straat op.

Dat - als constructie

De dat/als-constructie herken je aan de volgende woordgroepen, ergens in het midden van de zin: (om)dat als, (om)dat wanneer, (om)dat indien en soms zodat als/wanneer/indien.

Verbeteren:

Plaats de als-zin achteraan de zin en niet gelijk achter dat!

. Dat/als-constructie: bij een samengestelde zin met meerdere bijzinnen, schrijf je de eerste bijzin helemaal uit voordat je aan de tweede begint:

a. Wij vermoeden / dat Julia het geheim verklapt heeft / zodra ze Tim zag.

b. *Wij vermoeden dat zodra ze Tim zag dat ze het geheim verklapt heeft.

De jongens willen de camping niet reserveren, omdat als het in Frankrijk regent, ze in Spanje gaan kamperen.