4H 7.5 Kringlopen les 2 Stikstofkringloop

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Ecologie en milieu

7.1 Organismen
7.2 Populaties
7.3 Ecosystemen
7.4 Veranderde ecosystemen
7.5 Kringlopen
7.6 Duurzaamheid en natuurbescherming

7.7 Voedselproductie

7.8 Energie

BiNaS 93

Programma

• Leerdoelen
• Uitleg basisstof 7.5 --> Kringlopen, stikstofkringloop
• Opdrachten maken
• Afsluiting 
  

Leerdoelen 7.5 

• Je kunt de stikstofkringloop beschrijven

Koolstofkringloop

BINAS 93F

Stikstofkringloop

BINAS 93G

Stikstof

• Stikstof = N
• Stikstofgas = N₂
• Organisch gebonden stikstof komt vooral voor in eiwit, nucleotiden en nucleïnezuren.
• Stikstof komt ook voor in afvalproducten als ureum (basisstof van urine). 

Stikstof

• Producenten nemen stikstof op via NO3^- (nitraat) of NH4^{+ (ammonium)}. 
• Stikstoffixerende bacteriën kunnen N₂ uit de lucht omzetten in bruikbare stikstof voor planten. Anaeroob -->  deze bacteriën leven in symbiose met planten. 

Gebruikelijke route

(vergelijk met BINAS 93G)

1: Planten nemen nitraat (NO₃-) op.

2: Er vindt stikstofassimilatie plaats -->
     vorming aminozuren

(vorming eiwitten is voortgezette assimilatie)

3: Dier eet plant, verteert en assimileert eigen organische stoffen.

4: Bij dissimilatie komt ureum vrij. 

5: Urobacterien breken ureum af tot NH₃

6: NH₃ lost in (grond)water op tot NH₄+

7: Nitrietbacterien zetten NH₄+ om in NO₂-

8: Nitraatbacterien zetten NO₂- om in NO₃-

Bijzondere route

Sommige bacteriën kunnen ammoniak (NH₃) omzetten in N₂(g). Deammonificatie!

Gevolg: bodem minder voedselrijk voor planten.

Weer andere bacteriën kunnen N₂(g) omzetten in NH₃ (ammoniak) 

= Stikstoffixatie 

Gevolg: bodem voedselrijker.

Plant --> stikstofassimilatie --> aminozuren

Andere routes

'Verstorende' routes:

- NO₃-  > NH₄+    ammonificatie

- NO₃- > N_{2 (g)    denitrificatie}

Er kan stikstof (tijdelijk) verloren gaan via:

- uitspoeling in de bodem (NH₄- en NO₃-)  

- vervluchtiging (NH₃)

NH3 = ammoniak NH4 = Ammonium

NO2 = Nitriet NO3 = Nitraat

Bijzondere route

Sommige bacteriën kunnen ammoniak (NH₃) omzetten in N₂(g).  

Deammonificatie!

Gevolg: bodem minder voedselrijk voor planten.

Weer andere bacteriën kunnen N₂ (g) omzetten in NH_3.

Stikstoffixatie!

Gevolg: bodem voedselrijker.

!! Groenbemesten

Samengevat

• Stikstofassimilatie: het maken van organische stoffen die stikstof bevatten uit anorganische stoffen, bv DNA, aminozuren, ATP
  
• Stikstofgas = N2(g), 80% van de lucht-> niet opneembaar voor planten
  
• Ammoniak = NH3 wordt in (bodem)water gelijk omgezet in ammonium
• Ammonium = NH4+ -> nitrificatie door nitrietbacteriën --> nitriet
• Nitriet = NO2- --> niet opneembaar voor planten --> nitrificatie door   nitraatbacteriën --> nitraat
• Nitraat = NO3- --> opneembaar voor planten

Samengevat

1. Stikstofbinding door bacteriën in wortelknolletjes en bodembacteriën (N2 → NH4+)
2. Nitrificatie door nitriet bacteriën (NH4+ → NO2-)
   
3. Nitrificatie door nitraat bacteriën (NO2- → NO3-)
   
4. Stikstofassimilatie: NO3- wordt opgenomen door planten en gebruikt voor het maken van N-bevattende organische stoffen
5. Ammonificatie: reducenten breken de organische stikstof (in de resten van dode organismen) af tot ammonium (NH4+)
6. Denitrificatie door denitrificerende bacteriën in anaerobe milieus
   

.

Stikstofkringloop

Binas 93G

Huiswerk

Lezen 7.5

Maken opdracht 32 t/m 35 + LessonUp oefenen stikstofkringloop 

Herhalen en/of extra oefenen

Playlist video's

Oefenen Biologiepagina.nl

Antwoorden koolstofkringloop

Antwoorden stikstofkringloop