Relaties & zelfbeeld: Peers & socials - MB

• Mentorles
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Middelbare school
• Praktijkonderwijs
• Leerjaar 1,2

Relaties & zelfbeeld

peers en socials  

Relaties & Zelfbeeld - In deze les staat ‘zelfbeeld’ centraal. In de serie zie je verschillende versies van Jamie. Op verschillende momenten in de serie zie je een zelfverzekerde Jamie: zeker van zijn zaak, volhardend in zijn onschuld. Daarnaast zijn er ook momenten waarop Jamie wat minder zeker van zichzelf lijkt. Zo probeert hij, in aflevering 3, de psychologe te manipuleren door eerst heel agressief op haar af te stormen - waar ze van lijkt te schrikken - en vervolgens probeert hij haar toch weer in te palmen door toenadering te zoeken. Dat roept de vraag op: wie is Jamie? Speelt hij met zijn karakter om te krijgen wat hij wil? Manipuleert hij? Of is hij onzeker en probeert hij zichzelf een houding te geven om geen gezichtsverlies (‘Ik moet stoer zijn’) te lijden? Bouwt hij zijn persoonlijkheid of zelfbeeld op basis van de reactie van de ander?

  De reactie van de psychologe nadat Jamie weg is, is die van instorting en schrik. Heeft zij, wellicht net als Jamie, een masker opgezet of met haar zelfbeeld gespeeld? Of speelt zij juist met het (oppervlakkige, rolbevestigende) beeld dat de ander van haar heeft. Oftewel: ben je wie je zelf wilt zijn (en handel je daarnaar), of ben je wie anderen zien/denken dat je bent? En als je eenmaal besloten hebt wie je bent of wil zijn, is hoe je daarmee omgaat dan ook bepalend voor je acties? Ga je je gedragen naar wie je denkt te zijn (self fulfilling prophecy)?

Klik hier: fragment Adolescence

Relaties & Zelfbeeld - In deze les staat ‘zelfbeeld’ centraal. In de serie zie je verschillende versies van Jamie. Op verschillende momenten in de serie zie je een zelfverzekerde Jamie: zeker van zijn zaak, volhardend in zijn onschuld. Daarnaast zijn er ook momenten waarop Jamie wat minder zeker van zichzelf lijkt. Zo probeert hij, in aflevering 3, de psychologe te manipuleren door eerst heel agressief op haar af te stormen - waar ze van lijkt te schrikken - en vervolgens probeert hij haar toch weer in te palmen door toenadering te zoeken. Dat roept de vraag op: wie is Jamie? Speelt hij met zijn karakter om te krijgen wat hij wil? Manipuleert hij? Of is hij onzeker en probeert hij zichzelf een houding te geven om geen gezichtsverlies (‘Ik moet stoer zijn’) te lijden? Bouwt hij zijn persoonlijkheid of zelfbeeld op basis van de reactie van de ander?

 De reactie van de psychologe nadat Jamie weg is, is die van instorting en schrik. Heeft zij, wellicht net als Jamie, een masker opgezet of met haar zelfbeeld gespeeld? Of speelt zij juist met het (oppervlakkige, rolbevestigende) beeld dat de ander van haar heeft. Oftewel: ben je wie je zelf wilt zijn (en handel je daarnaar), of ben je wie anderen zien/denken dat je bent? En als je eenmaal besloten hebt wie je bent of wil zijn, is hoe je daarmee omgaat dan ook bepalend voor je acties? Ga je je gedragen naar wie je denkt te zijn (self fulfilling prophecy)?

Aan het einde van de les kun je:

uitleggen hoe groepsdruk en -cultuur van peers en op socials jouw zelfbeeld en gedrag beïnvloeden.

Leerdoel

Leerdoel:

Na deze les kun je uitleggen hoe groepsdruk van peers en op socials je zelfbeeld en gedrag (kunnen) beïnvloeden

Succescriteria:

Je kunt uitleggen wat zelfbeeld is

Je kunt uitleggen welke rol anderen (peers en socials) spelen in de totstandkoming van je zelfbeeld

Je kunt verklaren hoe (groeps)cultuur gedrag vormt

Wat houdt 'zelfbeeld' volgens jou in?

Wat is zelfbeeld?

Doorvragen:

Wie bepaalt het beeld dat je van jezelf hebt?

Kunnen anderen een ander beeld van jou hebben dan jijzelf? Wanneer?

Leg uit waarom de onderstaande stelling waar is: "Met minder sociale media verbetert je zelfbeeld"

Deze vraagstelling is bewust sturend geformuleerd. Laat leerlingen de verbinding leggen tussen de (ideale) beelden op sociale media en wat dat mogelijk doet met hun zelfbeeld.

Vraag door:

Vergelijken ze hun leven weleens met wat ze online zien?

Zijn ze zich altijd bewust van de ideaalbeelden?

Waar zou je ongelukkiger van worden?

Mijn leven vergelijken met dat van mijn vrienden.

Mijn leven vergelijken met dat van klas- of schoolgenoten.

Mijn leven vergelijken met dat van iemand uit een serie.

Mijn leven vergelijken van dat met een influencer.

Discussievraag

Geef leerlingen denktijd. Laat ze eerst’ het waarom’ bij het antwoord bedenken.

Vraag door

- Wat is het verschil tussen de groepen ‘anderen’?

- Waarom word je van de een ongelukkiger dan van de ander?

- Kun je een eerlijke vergelijking maken met het leven van anderen?

Zelfbeeld & groepscultuur

Transitieslide: Zelfbeeld en groepscultuur

In de volgende slides ligt de focus op het ontstaan van een groepscultuur en hoe die cultuur druk afdwingt en bepaalde gedragingen en het zelfbeeld kan voeden.

Guilt, Fear & Shame culture: 

wat denk je dat dat zijn?

Vraag leerlingen of ze kunnen bedenken wat shame en guilt (en fear) cultures zijn. Kader nog niet te veel, laat ze eerst nadenken en daarna in kleine groep een antwoord formuleren. 

Noem dat dit een globale indeling is waar ook zeker voor- en nadelen aan kleven, maar dat het indicatief kan zijn voor verklaring van bepaalde gedragingen en mechanismen.

Schuld- & schaamtecultuur

Schuld- & Schaamtecultuur

In een schuldcultuur wordt controle behouden door het creëren en constant versterken van het schuldgevoel (en de verwachting van straf, nu of in het hiernamaals). De nadruk ligt op het individuele geweten.

In een schaamtecultuur wordt controle in stand gehouden door, voornamelijk, het inboezemen van schaamte. Het gaat uit van een trots- en eer-evenwicht (en kent wraakdynamieken). De nadruk ligt op de schaamte die iemand ervaart voor zijn acties.

Vraag of leerlingen al voorbeelden kunnen bedenken. Laat ze die opschrijven op een briefje (of laptop) en kom er later op terug. 

VerTALEN

Wat zeggen de onderstaande uitdrukkingen over het soort cultuur en de verwachting van individuen?

Bros before hoes

Snitches get stitches

Wat zeggen de onderstaande uitdrukkingen over het soort cultuur en de verwachting van individuen?

Bros before hoes

Snitches get stitches

VerTALEN

Vraag leerlingen in een groepje om de twee uitspraken te analyseren. Welk type cultuur zie je hier?

Vraag door

- Welke onderliggende (impliciete) regels hoor je?

- Komt iets willen controleren altijd voor uit angst?

- Is het creëren van angst nuttig?

Klik hier: Mediafragment Project Ismail

Kijkvragen:

• Welke controlemechanismen herken je?
• Wat zegt dit over het type cultuur?
• Herken je dit in je eigen omgeving?

 

Klik op Mediafragment Drillrapcultuur en kijk het fragment.

Vraag door

- Is drillrap een combinatie van shame, guilt en fear?

- Waarom denk je?

- Op welke manier verhoudt het zelfbeeld van de rapper zich tot de groepscultuur?

- Zou het helpen als iedereen gelijke kansen zou hebben?

Zelfbeeld en groepsgedrag

Is een Guilt culture kinderachtig? 

Is een shame culture kinderachtig?

Ben je sterker als je je niet conformeert aan het groepsgedrag en doet wat je zelf (moreel) goed vindt?

Is een schuldcultuur kinderachtig?

Is een schaamtecultuur kinderachtig?

Ben je sterker als je je niet conformeert aan het groepsgedrag en doet wat je zelf (moreel) goed vindt?

Zelfbeeld & groepsgedrag

Laat leerlingen deze vragen in een groepje bespreken of organiseer een discussie.

Vraag door

- Waarom is het misschien eng om iets anders te doen dan de groep?

- Wanneer moet je je uitspreken (als het oneens bent)?

Variatie:

Laat ze een stripverhaal of videocartoon maken bij een bepaald dilemma waarbij het verloop eerst met een guilt cultuur gedaan wordt en daarna met de shamecultuur.

Welke invloed heeft de (guilt of shame) cultuur van je vriendengroep/ socials op jouw zelfbeeld? Pas je je gedrag aan?

Laat leerlingen reflecteren op welke mechanismen van schuld en schaamte er mogelijk in hun vriendengroep spelen.

Kader

Door een voorbeeld te noemen van sport: wat doe je als je een training mist. Of wat doe je als je iets lulligs gezegd hebt? Wordt de ander boos? Of voel jij je vooral rot?

Podcast? Bespreek met je ouders wat shame en guilt culture zijn. 

• Hebben ze wel eens spijt van iets dat ze in hun opvoeding met jou gedaan hebben?
• Stel, jij hebt iets gedaan wat niet zo handig was. Werkt straf geven beter, of wil je ruimte om het eerlijk te vertellen en vervolgens samen over praten (zonder straf)? Welke van die twee is meer volwassen en beter voor de relatie?
• Vind je het beeld dat je ouders van jou hebben belangrijk?
• Hoe beïnvloeden jouw ouders jouw zelfbeeld?
• Hoe beïnvloed jij het zelfbeeld van je ouders?

Verwerkingsopdracht 1

Maak een podcast over zelfbeeld in twee-, drie-, of viertallen. Bespreek

• Hoe zou je graag willen zijn (karakter)?
• Hoe draagt dat bij aan een betere wereld?
• Hoe kun je in je eigen omgeving een fijne cultuur (geen guilt of shame) creëren? 
• Welke regels zouden er in zo'n maatschappij moeten zijn?
• Hoe help je elkaar je zelfbeeld niet negatief te laten sturen of beïnvloeden?

Verwerkingsopdracht 2

Meer media in je les?

Ga naar: https://www.beeldengeluid.nl/onderwijs/digitaal-lesmateriaal