V4 - T3 : BS7 Opvoeding of aanleg

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Intermediair: Beide fenotypen komen tot uiting 

Intermediair fenotype

We kruisen een zwarte cavia met een witte cavia.. De nakomelingen zijn allemaal grijs. Wat is het genotype van de zwarte cavia?

1. IzIz
2. IzIw
3. Zz
4. ZZ

Het leeuwenbekje heeft een intermediair fenotype. Als een rood leeuwenbekje (IrIr) wordt gekruist met een wit leeuwenbekje (IwIw) komen er roze nakomelingen. Deze worden onderling weer gekruist.
In welke verhoudingen komen de fenotypen voor bij de F2?

1. 1 rode : 2 witte : 1 roze
2. 1 rode : 2 roze : 1 witte
3. 3 roze : 1 witte
4. 2: roze 2: witte

Bloedgroepen: AB0

Wat is het genotype
van elke bloedgroep?
A: I^AI^A of I^Ai

B: I^BI^B of I^Bi

AB: I^AI^B

0: ii

Welke genotypen en fenotypen kan je hebben als je ouders IAIA en IBi hebben?

I^AI^A en I^Bi

1. I​A​​I​A​​metbloedgroepA
2. I​A​​I​B​​metbloedgroepAB
3. I​A​​iofI​A​​I​B​​metbloedgroepAofAB
4. I​B​​imetbloedgroepB

Welke fenotypen kan je hebben als je ouders IAIA en IBi hebben?

1. bloedgroep A
2. bloedgroep AB en O
3. Bloedgroep AB en A
4. Bloedgroep AB en B

Welk fenotype zal iemand hebben met de allelen IAIB?

1. Bloedgroep A
2. Bloedgroep B
3. Bloedgroep AB
4. Bloedgroep '0'

Bij de mens zijn er niet twee, maar drie allelen die de bloedgroepen van het AB0- systeem bepalen: IA, IB en i. IA en IB zijn allebei dominant over i.

Individuen met het genotype IAIB hebben bloedgroep AB; homozygoot recessieve individuen hebben bloedgroep 0.


Wat is een mogelijk genotype voor iemand met bloedgroep A?

1. IBIB
2. IAi
3. IAIB
4. IBi

B. Welke genotypen hebben de ouderplanten?

F1:

De nakomelingen bestaan uit 12 planten met regelmatige witte bloemen, 9 planten met regelmatige rode bloemen, 22 planten met regelmatige roze bloemen, 8 planten met onregelmatige witte bloemen, 11 planten met onregelmatige rode bloemen en 19 planten met onregelmatige roze bloemen.

wit: 12+8 = 20

rood: 9+ 11 = 20

roze: 22 + 19= 41

verhouding is 1:1:2 voor wit-rood-roze

wit- rode en roze bloemen. Dus Intermediair.

Beide even dominant dus: 

F1:

De nakomelingen bestaan uit 12 planten met regelmatige witte bloemen, 9 planten met regelmatige rode bloemen, 22 planten met regelmatige roze bloemen, 8 planten met onregelmatige witte bloemen, 11 planten met onregelmatige rode bloemen en 19 planten met onregelmatige roze bloemen.

12+9+22= 43 regelmatige bloemen

8+11 +19= 38 onregelmatige bloemen

dus ongeveer 2:2 (of 1:1)

Wat kunnen de ouders zijn voor deze verhouding?

F1

XD-> oranje           Xd -> zwart

S -> witte vlekken        ss-> geen witte vlekken

Mopsy: ss

Ploeske: Ss 

Tommie: ss

Todd: SS

Vlekkie:  Ss

Japie: Ss

F1

 X-chromosomale

oranje (XD) en zwart (Xd)

in aanwezigheid van allel S heeft de vacht witte vlekken, 

een homozygoot recessieve kat (ss) heeft geen witte vlekken

Mopsy:.

Mopsy: XDXD  (XDXd) hebben EN ss

Ploeske: XdXd (XDXd) hebben EN Ss

Tommie: XdY

Todd: XdYSS (Bij de testkruising had hij nakomelingen met alleen vlekken.)

Vlekkie: XDYSs (Bij de testkruising had hij nakomelingen met zowel vlekken als geen vlekken.)

Japie: XdYSs (Bij de testkruising had hij nakomelingen met zowel vlekken als geen vlekken.)

Lapjeskatten hebben oranje, zwarte en witte ‘lapjes’

 in aanwezigheid van allel S heeft de vacht witte vlekken

Mopsy: XDXD of XDXd hebben EN ss

x

Todd: XdYSS 

C. XDXDxXdYSS

F1: Ss = wit

XDXd

Welk fenotype zal iemand hebben met de allelen IAIB?

1. Bloedgroep A
2. Bloedgroep B
3. Bloedgroep AB
4. Bloedgroep '0'

De moeder heeft bloedtype A (IAi). De vader heeft bloedtype B (IBIB). Hoeveel kans heeft het kindje op bloedtype IAIB

1. 0%
2. 75%
3. 50%

Een vrouw heeft bloedgroep A en de man heeft bloedgroep B. Ze krijgen een kind met bloedgroep 0. Wat zijn de genotypen van de ouders?

1. IAi en IBi
2. IAIA en IBi
3. IAi en IBIB
4. IAIB en ii

Welk genotype hoort bij welke bloedgroep?

Bloedgroep A

Bloedgroep B

Bloedgroep AB

Bloedgroep O

Een man met bloedgroep A en een vrouw met bloedgroep 0 hebben een kind met bloedgroep 0. Hoe groot is de kans dat een tweede kind ook bloedgroep 0 heeft?

1. 25%
2. 50%
3. 75%
4. 100%

het kind heeft bloedgroep 0, dus ii. Van vader én moeder moet het dus allel i hebben gekregen, vader heeft dus genotype IAi. Moeder heeft ii (bloedgroep 0). De kans dat vader i doorgeeft is 0,5, de kans dat moeder i doorgeeft is 1. De kans op ii is dus 0,5 x 1 = 0,5. Het feit dat het eerste kind bloedgroep 0 heeft is niet van invloed op de bloedgroep-kans voor het tweede kind.

Man met bloedgroep A (IAIA of IAi)

Vrouw met bloedgroep 0 (ii)

Kind met bloedgroep 0 (ii)

Hoe noem je het als een allel dat homozygoot voorkomt geen levensvatbaar individu oplevert?

1. gekoppelde overerving
2. draagster
3. letale factor
4. multipele allelen

Want een kanarie met een kuif moet een K hebben, twee K (KK) betekent de lethale factor. 

Wat is de verhouding in het fenotype van de nakomelingen als:
Aa x Aa

A= Kuif, a= geen kuif, AA= lethaal

1. Kuif: geen kuif = 3 : 1
2. Kuif: geen kuif = 2: 0
3. Kuif: geen kuif = 2: 1
4. Kuif: geen kuif = 1: 1

Wat is de kans op een heterozygoot genotype bij twee ouders die heterozygoot zijn voor een letale factor ?

1. 1/2
2. 3/4
3. 1/3
4. 2/3

De Manx is een staartloze kat.
De eigenschap staartloos is het gevolg van een dominant allel. Voor fokkers van dit ras doet zich het volgende probleem voor:
homozygoot staartloze jongen zijn niet levensvatbaar. Ze sterven al voor de geboorte!
Een staartloze kater bevrucht een staartloze poes.
Hoe groot is de kans op een dood jong?

1. 0 %
2. 25%
3. 33,3%
4. 50%

Thema 3 Genetica

B7

Opvoeding of aanleg

Doelen van deze paragraaf

Je kunt het doel van tweelingonderzoek beschrijven

Je kunt verklaren dat epigenetica kan leiden tot een ander overervingspatroon dan volgens de wetten van Mendel

Nature-nurturedebat

Wordt ons gedrag meer bepaald door aangeboren of aangeleerde eigenschappen?

Tweelingonderzoek

Een-eiige tweeling met hetzelfde genotype 

(nature).

Onderzoek naar verschillen in fenotype als gevolg van het millieu. 

(nurture)

Plot twist: Epigenetica

Epigenetica

Epigenetica

Epi-=op/ bij/ aan/ boven/ voor

- Extra informatie bovenop het genotype (bovenop DNA-code).

- Epigenetica bepaalt óók kenmerken in fenotype.

Epigenetica gaat over:

1. Het effect van de DNA-code op het fenotype.
2. Het effect van de omgeving op uiting van genen.
3. Mutaties van de DNA-code door omgeving.
4. Het doorgeven van mutaties in DNA.

Een ééneiige tweeling groeit gescheiden van elkaar op. Wat zou je goed kunnen onderzoeken met behulp van deze tweeling?

1. De invloed van genen op het fenotype
2. De invloed van omgevingsfactoren op het fenotype
3. De invloed van omgevingsfactoren op het genotype
4. De invloed van het fenotype op de genen.

Aangeboren gedrag

Aangeleerd gedrag

Maak opdracht 64 t/m 73

2 algemene oefentoetsen 

over Genetica

https:

https:

Examenvragen oefenen?

https:

https: