6.1 + 6.2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Planning

1. 5 minuten lezen

2. Introductie H6 (Late Middeleeuwen)
3. Filmpje Middeleeuwse stad

4. Uitleg 6.1

5. Aan de slag in het online werkboek

Tijd van steden en staten

6.1 Woonplaats en werkplaats

Leerdoelen 6.1

1. Hoe in Europa weer een landbouwstedelijke samenleving ontstond (verstedelijking)

2. Hoe de geldeconomie zich ontwikkelde

3. Op welke manier de nijverheid was georganiseerd

4. Je weet hoe de internationale handel groeide

 

1. Verstedelijking

1. Vanaf het jaar 1000 gingen boeren moerassen droogleggen en bossen kappen -> landbouwontginning

2. Verbetering van de landbouwtechnieken -> ploeg en mest

Gevolg: landbouw brengt meer op -> mensen leven langer en gezonder -> bevolking kan groeien (verdubbeld tot 1300)

Gevolg: handel neemt toe

Indirect gevolg: nijverheid neemt toe (een deel van de bevolking kan ander werk gaan doen)

Marktplaatsen groeien uit tot steden (verstedelijking). Deze gaat het snelst in Noord-Italië, Vlaanderen en Holland

Er ontstaat weer een landbouwstedelijke samenleving!

2. De geldeconomie

vraag: wat iemand wil kopen.

aanbod: wat iemand wil verkopen.

Door de opkomst van de handel gingen mensen weer geld gebruiken. Elke stad, koning of hertog kon zijn eigen munten slaan. Hierdoor waren er geldwisselaars waar je munten kon ruilen. Ook ontstonden er in deze tijd banken.

Aan de slag

Maak vragen1 tot en met 3 van  6.1 in het online werkboek

Planning

1. 5 minuten lezen

2. Introductie H6 (Late Middeleeuwen)
3. Filmpje Middeleeuwse stad

4. Uitleg 6.1

5. Aan de slag in het online werkboek

3. Samenwerking nijverheid

Samenwerking ambachten 

- > Gilden (vereniging van mensen met hetzelfde beroep)

- controle op kwaliteit

- vaststellen werktijden en prijzen

- zorgt voor een opleiding

- zorgt voor de zieke leden

4. Samenwerking handel

Samenwerking handel -> de Hanze

1. Zoek in jouw boek op wat de Hanze deed

2. Klaar? Maak tot en met 7 van 6.1

Planning 

1. 5 minuten lezen + controle huiswerk

2. Bespreken Hanze (hw)

3. Beginnen met 6.2

4. Aan de slag

Leerdoelen

1. Je weet op welke manieren Holland belangrijk werd.

2. Je weet hoe steden stadsrechten kregen.

Hoofdstuk 6.2 

Zelfstandige burgers

6.2 - Zelfstandige burgers

1. Je weet op welke manieren Holland belangrijk werd.

2. Je weet hoe steden stadsrechten kregen.

3. Je weet hoe burgers hun stad bestuurden.

4. Je weet hoe steden zelfstandiger werden en lage edelen macht verloren.

De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden.

1. Holland wordt belangrijk 

België, Nederland en Luxemburg bestonden vroeger uit 17 graafschappen, hertogdommen en andere gewesten= provincies. Samen waren dit de Nederlanden. 

Holland werd één van de belangrijkste gewesten, maar waarom? -> Economisch en politiek belangrijk. 

Vanaf 12e eeuw werd het gebied nog meer uitgebreid door graven. 

2.Stadsrechten 

Stadsrecht= privileges die een stad heeft, een bijzonder soort recht. 

Stadsrechten waren bijvoorbeeld: 

• Tolvrijheid 
• Belastingheffing
• Eigen recht spraak 
• Recht voor het bouwen van een stadsmuur 
• Recht voor het opzetten van markten

Aan de slag 

Maak vragen 1 tot en met 3 van 6.2

Planning 

1. 5 minuten lezen + controle huiswerk

2. Uitleg leerdoel 3

3. Zelf aan de slag met leerdoel 4

Leerdoelen

3. Je weet hoe burgers hun stad bestuurden.

4. Je weet hoe steden zelfstandiger werden en lage edelen macht verloren.

3. Het stadsbestuur

'Stadslucht maakt vrij': horigen verloren de rechten en plichten als ze in de stad gingen wonen

Heren gaven meer rechten aan boeren om ze daar te houden -> horigheid verdween langzaam

Met geld, een baan en na een jaar en een dag kan iemand burger worden in een stad -> burgerij (de gezamenlijke burgers)

De schepenen zorgden voor het bestuur en de rechtspraak en ze maakten keuren (wetten). De heer had ook een vertegenwoordiger, namelijk de baljuw/schout. De burgermeester was de hoogste stadsbestuurder

Misdadigers werden vooral gestraft met boetes, de schandpaal of met de doodstaf

Bekentenis = waar

4. Steden en edelen

Lees 'steden en edelen' van 6.2 en vat het zelf kort samen in jouw schrift

Klaar? Werk door in het online werkboek van 6.2

4. Steden en edelen

Steden betaalden geld voor stadsrechten aan (hoge) edelen en vorsten

 

Ze kregen (militaire) steun van steden in hun strijd tegen de lage edelen

Maar steden werden wel steeds zelfstandiger en zelfs machtiger dan de heer