H2 Wereldbeeld 2.5

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Waarom oorlog een interne oorzaak van ongelijke welvaartsverdeling is?

Denken/schrijven-delen-uitwisselen

Centrumlanden leveren meestal

1. grondstoffen en investeringen
2. eindproducten en hoogopgeleide technici
3. eindproducten en aflossing van schulden
4. ongeschoolde arbeidsmigranten en grondstoffen

Bij welk onderdeel hoort Nederland in het centrum-periferie model?

1. periferie
2. semi periferie
3. centrum

Zoals je weet, kun je het centrum-periferiemodel ook op nationale schaal gebruiken.

Deel Mexico in volgens dit model. Gebruik daarbij de letters A, B en C en geef aan welke letter bij het centrum, semiperiferie en periferie hoort.

De internationale arbeidsverdeling (wie doet wat in de wereld) is ontstaan tijdens de koloniale periode

1. Juist
2. Onjuist

Beschrijf hoe de internationale arbeidsverdeling eraan bijgedragen heeft dat de centrumlanden steeds rijker werden en de perifere landen arm blijven.

2.5 Samenhang: ontwikkeling en bevolkingsgroei

Leerdoelen

Als je deze paragraaf hebt bestudeerd, kun je 

• verklaren waarom de absolute wereldbevolking groeit terwijl de relatieve groei daalt
• uitleggen waarom het geboortecijfer in arme landen veel hoger is dan rijke landen
•  het verband tussen de economische en sociaal-culturele ontwikkeling de positie van een land in het demografisch transitiemodel beschrijven en uitleggen wat het gevolg hiervan is voor de leeftijdsopbouw

Bevolkingsgroei

Natuurlijke bevolkingsgroei =

geboortecijfer – sterftecijfer 

Relatief minder, maar absoluut meer

De relatieve groei neemt af, maar de absolute groei gaat nog door. Hoe komt dat?

• De ‘moeders van morgen’ zijn al geboren.
  
• De wereldwijde stijging van de levensverwachting.
  

Denken - Delen - Uitwisselen
Waarom is het geboortecijfer in arme landen veel hoger dan in rijke landen?

Waarom is het geboortecijfer in arme landen veel hoger dan in rijke landen?

• demografie: jonge leeftijdsopbouw en dus veel vrouwen in vruchtbare leeftijd
  
• onderwijs
  
• overtuiging en cultuur
  
• gezondheid: door hoge kindersterfte krijgen mensen vaak meer kinderen
  
• armoede: wanneer welvaart stijgt daalt het aantal kinderen omdat vrouwen een baan hebben en werken
  

Demografische transitie 

De ontwikkeling van het geboorte- en sterftecijfer kun je weergeven in een model:

het demografisch transitiemodel

Hierin kun je de overgang (transitie) volgen van een hoog geboorte- en sterftecijfer naar een lager niveau.

Wat hoort waar?

De weg tot verdere ontwikkeling

Wanneer kan de ontwikkeling van een land leiden tot een economische groeispurt?

• goed onderwijs en voldoende banen
  

Maar lukt dit niet, dan:

• blijven veel jongeren werkloos
  
• dreigt sociale onrust en massale migratie
  

Bekijk de presentatie van Hans Rosling en beantwoord dan de vragen.

1. Wat is de belangrijkste economische ontwikkeling in de wereld tussen 1960 en 2010?

2. Hoe zal volgens professor Hans Rosling de toekomst tot 2050 eruit zien en wat is het verband met de demografische ontwikkeling?
 A: Voor de rijke landen?
 B: Voor de semiperiferie?
 C: Voor de periferie?

3. Wat vind je van het wereldbeeld dat Rosling schetst voor de toekomst: realistisch of niet-realistisch?

Aan de slag!

Lees §2.5 Samenhang: ontwikkeling en bevolkingsgroei, maak Opd. 1, 2,5,6

Klaar? Begrippen leren, samenvatting maken

Maak de opdracht met de atlas OOK ECHT MET DE ATLAS

Leerdoelen controleren

Als je deze paragraaf hebt bestudeerd, kun je 

• verklaren waarom de absolute wereldbevolking groeit terwijl de relatieve groei daalt
• uitleggen waarom het geboortecijfer in arme landen veel hoger is dan rijke landen
•  het verband tussen de economische en sociaal-culturele ontwikkeling de positie van een land in het demografisch transitiemodel beschrijven en uitleggen wat het gevolg hiervan is voor de leeftijdsopbouw