2 KGT Th. 6.3 Samenleven

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 2

Welkom 

Denk om…

• pak een ipad log in bij lessonup
• Zitten op je eigen plek
• Boek B (dicht) + pen op tafel. 
• Tas op de grond.

Ecologie en duurzaamheid

Wat gaan we vandaag doen?

• Herhalen basisstof 1 + 2
• Uitleg basisstof 6.3
• Maken opdracht 1 t/m 9 

biotische factoren

A-biotische factoren

Sleep de woorden naar de juiste plek

licht

gras

soortgenoten

regen

konijnen

schimmels

Temperatuur

wind

kringloop

voedselketen

voedselweb

Wie is of zijn hier de
consument(en)

1. radijs
2. radijs en konijn
3. konijn
4. konijn en uil

Een producent is altijd een?

1. Plant
2. Schimmel
3. Dier
4. Bacterie

Welke rol spelen bacteriën en schimmels in de kringloop van stoffen?

1. ze doen aan fotosynthese
2. ze zorgen dat niet-biologisch afbreekbaar afval weer wordt opgeruimd
3. ze zorgen ervoor dat voedingsstoffen weer beschikbaar komen voor planten
4. ze zijn consumenten

Leerdoelen

• Ik kan uitleggen wat een biologisch evenwicht is
• Ik kan uitleggen hoe soorten afhankelijk zijn van elkaar voor voedsel, een schuilplaats en voortplanting

Populatiegrootte

= aantal organismen in een populatie

Hoeveel dit er zijn hangt af van gunstige of ongunstige factoren:

• biotische en abiotische factoren
• populatie wordt b.v. kleiner als als er meer individuen sterven dan er geboren worden

Gunstige factoren

Veel voedsel

Weinig vijanden

Veel dieren blijven leven en planten voort 

--> populatie wordt groter

Ongunstige factoren

Weinig voedsel

Ziekte

Veel vijanden

Slechter weer

Veel dieren sterven 

--> populatie wordt kleiner

Biologisch evenwicht

de populatiegrootte in een 

ecosysteem schommelt rond 

een gemiddeld aantal individuen.

Welke van de onderstaande factoren is ongunstig voor een populatie konijnen.

1. Natte zomer
2. Weinig vossen
3. De wolf doet zijn intrede in Nederland
4. Het gaat slecht met de wilde veldmuizen

Welke van de onderstaande factoren is ongunstig voor de vossen populatie in Nederland?

1. De Jacht op vossen wordt legaal
2. De populaties konijnen groeien
3. Het gaat goed met de eenden populaties
4. De vossen krijgen een groter leefgebied

De populatiegrootte hangt af van levende en niet-levende factoren. Welke van de onderstaande is levend?

1. Droogte
2. Weinig neerslag
3. Vulkaan uitbarsting
4. Weinig planten door droogte

Welke van de onderstaande factoren is gunstig voor de populatie merels?

1. Mensen nemen steeds meer katten
2. Vetbollen worden minder verkocht
3. De roofvogel populatie in NL neemt toe
4. Er zijn steeds meer wormen

Samenleven

Binnen een populatie heeft elk individu een relatie met soortgenoten, konijnen leven samen in een hol onder de grond

Een relatie kan gericht zijn op concurrentie of op samenwerking

Concurrentie= tegen elkaar strijden voor voedsel of partner

Samenwerking= elkaar helpen voor bv voedsel

Relaties binnen een populatie

Rangorde= 1 van de populatie is de baas (oudste olifantenvrouwtje)

Territorium= een gebied dat wordt verdedigd tegen soortgenoten van een andere groep

Paarvorming= een mannetje en 

een vrouwtje die samen jongen krijgen

Relaties tussen soorten

Individuen van verschillende soorten kunnen een langdurige relatie hebben met elkaar = symbiose

Parasitisme

Nadelige samenleving!

Een individu (Parasiet) leeft op of in een andere soort (Gastheer)

Aan het werk

Hoofdstuk 6  Ecologie en duurzaamheid

 bs 6.3 samenleven

• lees blz 206 t/m 208
• maak opdracht 1 t/m 8
• werk op fluistertoon

Klaar?

Vul je begrippenlijst aan.

Aan het werk

Lees blz. 200 t/m 202

Maak basisstof 6.3 opdracht 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9

Klaar? Lees BS 4