Kopen en Werken (4e) P1.4.3 Belasting over de Toegevoegde Waarde (BTW)

• Economie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Week 46 (vanaf 10 november 2025)

Paragraaf 1.4.3 Belasting over de Toegevoegde Waarde (BTW)

• leerdoelen
• instructie (BTW)
• actualiteit (Hotels rekenen meer voor ontbijt en wellness, minder voor kamer door BTW-verhoging)
• maakwerk: BTW-stencil en opdracht 1.21 t/m 1.23

                               + bouwsteen-stencil (VWO)

Kunnen § 1.4.3 Inkomsten overheid

• Ik kan het verschil tussen directe en indirecte belastingen uitleggen.
• Ik kan uitleggen wat een BTW is.
• Ik kan de BTW berekenen bij een bedrag exclusief BTW.
• Ik kan de BTW berekenen bij een bedrag inclusief BTW.

Belastingen (direct en indirect)

Directe belastingen zijn belastingen die direct aan de belastingdienst betaald worden.

• inkomstenbelasting (belasting op inkomen en vermogen van burgers)
• vennootschapsbelasting (belasting op winst van bedrijven)
• dividendbelasting (belasting op winstuitkeringen aan burgers)
• erfbelasting (belasting op erfenissen)

Indirecte belastingen zijn belastingen op goederen en diensten die via de verkoper aan de belastingdienst betaald worden. 

• Belasting op de Toegevoegde Waarde (BTW)
• accijnzen (op alcohol, sigaretten, benzine en suikerhoudende frisdranken)
• overige directe belastingen (bijvoorbeeld invoerrechten en BPM op auto's)

Belasting Toegevoegde Waarde (BTW)

De BTW (Belasting Toegevoegde Waarde) wordt opgeteld bij de verkoopprijs. De leverancier (of winkelier) draagt de BTW (of omzetbelasting) af aan de belastingdienst. Er zijn 3 BTW-tarieven:

• vrijgesteld 🡪 0% zoals onderwijs
• lage tarief 🡪 9% voor basisbehoeften zoals eten en boeken
• algemene tarief (of hoge tarief) 🡪 21% voor secundaire behoeften

BTW

Als je een product of dienst koopt in de winkel, dan staat er op de kassabon een bedrag aan BTW bij. Deze BTW gaat naar de belastingdienst (overheid).

• verkoopprijs inclusief BTW = consumentenprijs die de klant betaalt
  
• verkoopprijs exclusief BTW = omzet die de winkelier maakt
  
• BTW = belasting die de winkelier aan de belastingdienst (overheid) moet betalen, dit is dus geen omzet of winst voor de winkelier.

BTW

Verkoopprijs exclusief BTW	100%	€ 58,92
BTW	21%	€ 12,37
Verkoopprijs inclusief BTW	121%	€ 71,29

BTW

Stel je weet alleen de verkoopprijs exclusief BTW. Hoe bereken je dan:

1. de BTW?

• BTW = (€ 58,92 / 100) * 21 = € 12,37

2. de verkoopprijs inclusief BTW?

• verkoopprijs inclusief BTW =  (€ 58,92 / 100) * 121 = € 71,29
• of verkoopprijs inclusief BTW = € 58,92 + € 12,37 = € 71,29 

Verkoopprijs exclusief BTW	100%	€ 58,92
BTW	21%	€
Verkoopprijs inclusief BTW	121%	€

BTW

Stel je weet alleen de verkoopprijs inclusief BTW. Hoe bereken je dan:

1. de verkoopprijs exclusief BTW?

• verkoopprijs exclusief BTW = (€ 71,29 / 121) * 100 = € 58,92

2. de BTW?

• BTW = (€ 71,29 / 121) * 21 = € 12,37
• of BTW = € 71,29 - € 58,92 = € 12,37

Verkoopprijs exclusief BTW	100%	€
BTW	21%	€
Verkoopprijs inclusief BTW	121%	€ 71,29

BTW

Stel je weet alleen de BTW. Hoe bereken je dan:

1. de verkoopprijs exclusief BTW?

• verkoopprijs exclusief BTW = (€ 12,37 / 21) * 100 = € 58,92

2. de verkoopprijs inclusief BTW?

• verkoopprijs inclusief BTW =  (€ 12,37 / 21) * 121 = € 71,29
• of verkoopprijs inclusief BTW = € 58,29 + € 12,37 = € 71,29

Verkoopprijs exclusief BTW	100%	€
BTW	21%	€ 12,37
Verkoopprijs inclusief BTW	121%	€

BTW berekenen

Hoe kom ik op de linker 3 BTW bedragen?

1. Nu: € 13,50

• 9% x € 150 
• € 150 / 100 x 9 = € 13,50

2. Straks: € 29,10

• 21% x € 130 + 9% x € 20 
• € 130 / 100 x 21 + € 20 / 100 x 9 = € 29,10

3. Straks: € 23,10

• 21% x € 80 + 9% x € 70 
• € 80 / 100 x 21 + € 70 / 100 x 9 = € 23,10

Les en Weektaak

• wat: BTW-stencil in de les

• hoe: fluisterend overleg met buurman / buurvrouw mag
• hulp: buurman / buurvrouw of steek je vinger op
• tijd: tot 1 minuut voor einde les
• uitkomst: zo ver mogelijk
• klaar: ga verder met je weektaak opdracht 1.21 t/m 1.23 + bouwsteen-stencil (VWO)

Week 47 (vanaf 17 november 2025)

Hoofdstuk 6. Markten

• BTW-stencil inleveren
• terugblik vorige les (BTW)
• opdracht 1.21 t/m 1.23 klassikaal bespreken
• quizje (BTW)
• leerdoelen
• instructie (vraagvergelijking en vraaglijn)
• maakwerk: stencil vraaglijn tekenen en opdracht 6.1 t/m 6.5
  
  

Belasting Toegevoegde Waarde (BTW)

De BTW (Belasting Toegevoegde Waarde) wordt opgeteld bij de verkoopprijs. De leverancier (of winkelier) draagt de BTW (of omzetbelasting) af aan de belastingdienst. Er zijn 3 BTW-tarieven:

• vrijgesteld 🡪 0% zoals onderwijs
• lage tarief 🡪 9% voor basisbehoeften zoals eten en boeken
• algemene tarief (of hoge tarief) 🡪 21% voor secundaire behoeften

BTW

Stel je weet alleen de verkoopprijs exclusief BTW. Hoe bereken je dan:

1. de BTW?

• BTW = (€ 58,92 / 100) * 21 = € 12,37

2. de verkoopprijs inclusief BTW?

• verkoopprijs inclusief BTW =  (€ 58,92 / 100) * 121 = € 71,29
• of verkoopprijs inclusief BTW = € 58,92 + € 12,37 = € 71,29 

Verkoopprijs exclusief BTW	100%	€ 58,92
BTW	21%	€
Verkoopprijs inclusief BTW	121%	€

BTW

Stel je weet alleen de verkoopprijs inclusief BTW. Hoe bereken je dan:

1. de verkoopprijs exclusief BTW?

• verkoopprijs exclusief BTW = (€ 71,29 / 121) * 100 = € 58,92

2. de BTW?

• BTW = (€ 71,29 / 121) * 21 = € 12,37
• of BTW = € 71,29 - € 58,92 = € 12,37

Verkoopprijs exclusief BTW	100%	€
BTW	21%	€
Verkoopprijs inclusief BTW	121%	€ 71,29

Opdracht 1.21 t/m 1.23 (BTW)

= deel / geheel x 100%

= (nieuw - oud) / oud x 100%

= / 109 (= 1%) en x 9 (= 9%)

= / 109 (= 1%) en x 100 (= 100%)

= / 100 (= eigenlijk fout!) x 79 (= - 21%)

= / 121 (= 1%) x 100

Een nieuwe iPhone 15 kost in de winkel € 799.

Hoeveel bedraagt de prijs exclusief BTW?

1. € 607,24
2. € 660,33
3. € 717,14
4. € 800,21

Een nieuwe iPhone 15 kost in de winkel € 799.

Hoeveel bedraagt de BTW?

1. € 105,53
2. € 117,21
3. € 138,67
4. € 167,79

Een bloemkool kost bij de groenteboer € 2,49.

Hoeveel bedraagt de prijs exclusief BTW?

1. € 2,28
2. € 2,71
3. € 3,01
4. € 3,16

Een bloemkool kost bij de groenteboer € 2,49.

Hoeveel bedraagt de BTW?

1. € 0,11
2. € 0,15
3. € 0,18
4. € 0,21

Voor een weekendje in een ecolodge op it Dreamlân betaal je nu € 175.
Op 1 januari 2026 gaat de BTW op vakantiehuisjes omhoog van 9% naar 21%.
Hoeveel gaat een ecolodge op it Dreamlân in 2026 kosten?

1. € 175,00
2. € 194,27
3. € 196,00
4. € 211,75

Les en Weektaak

• wat: herkansing BTW-stencil in de les

• hoe: fluisterend overleg met buurman / buurvrouw mag
• hulp: buurman / buurvrouw of steek je vinger op
• tijd: tot 1 minuut voor einde les
• uitkomst: zo ver mogelijk
• klaar: ga verder met je weektaak opdracht 1.21 t/m 1.23 + bouwsteen-stencil (VWO)

BTW stencil oefening 1

• G. € 14,20 = 100% => € 14,20 / 100 x 21 = € 2,98
• H. = 121% => € 14,20 / 100 x 121 = € 17,18                                            of H = € 14,20 + € 2,98 = € 17,18
• J. € 8,99 - € 7,43 = € 1,56 (verschil tussen de 2 prijzen)
• I. (€ 8,99 - € 7,43) / € 7,43 x 100 = 21% BTW                                       of I = (€ 8,99 / € 7,43) = 1,21 
• K. € 35 = 121% => 100% = € 35 / 121 x 100 = € 28,93
• L. € 35 - € 28,93 = € 6,07                                                                           of L = 21% x € 28,93 = € 6,07

Prijs exclusief BTW = 1 00%!	BTW%	BTW bedrag	Prijs inclusief BTW
€ 14,20	21	G	H
€ 7,43	I	J	€ 8,99
K	21	L	€ 35

Uitwerking BTW stencil oefening 1

Prijs exclusief BTW = 100%!	BTW %	BTW bedrag	Prijs inclusief BTW
€ 140	21	€ 29,40	€ 169,40
€ 47,08	9	€ 4,24	€ 51,32
€ 0,58	9	€ 0,05	€ 0,63
€ 14,20	21	€ 2,98	€ 17,18
€ 7,43	21	€ 1,56	€ 8,99
€ 28,93	21	€ 6,07	€ 35,00

Uitwerking BTW stencil oefening 2

Prijs exclusief BTW = 100%!	BTW %	BTW bedrag	Prijs inclusief BTW
€ 1.238,84	21	€ 260,16	€ 1499
€ 0,84	9	€ 0,08	€ 0,92
€ 4,58	9	€ 0,41	€ 4,99
€ 14,46	21	€ 3,04	€ 17,50
€ 72	25	€ 18	€ 90
€ 5,95	9	€ 0,54	€ 6,49