HEY 9.4 Sociale zekerheid in Nederland

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

9.4 Sociale zekerheid in Nederland

Deelvraag

Hoe is het stelsel van sociale zekerheid in Nederland georganiseerd?

Sociale voorzieningen 

Sociale voorzieningen zijn geen verzekeringen.

Ze worden betaald uit de belastinginkomsten.

De bijstand 

sociaal bestaansminimum: het bedrag dat

je volgens de overheid minimaal nodig hebt om van te leven.

WERKNEMERSVERZEKERINGEN EN VOLKSVERZEKERINGEN

Volksverzekeringen zijn bestemd voor iedere ingezetene, dit wil zeggen voor iedereen die legaal in ons land woont. ​

​

Werknemersverzekeringen zijn, zoals de naam al zegt, bestemd voor werknemers. Werknemers werken op basis van een arbeidsovereenkomst voor een werkgever. We zeggen ook wel dat ze in loondienst werken.​

Volksverzekeringen en werknemersverzekeringen

De studenten maken opdracht 4.15  op blz. 118 en 4.16 op blz. 119

Premies volksverzekeringen

Kinderbijslag (AKW) 

• De overheid geeft de ouders/ verzorgers van kinderen kinderbijslag. 
• Kinderbijslag is inkomen zonder tegenprestatie en wordt per kwartaal uitbetaald (= 4x per jaar).
• Hoogte van de kinderbijslag is afhankelijk van leeftijd en aantal kinderen. 

Werknemersverzekering 

• Zijn voor: Mensen die werken of hebben gewerkt.
• Worden betaald door: Mensen die nu werken
• Voorbeelden: WW, WIA

Wet WIA

De Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA) is bedoeld voor werknemers die langdurig ziek of arbeidsongeschikt zijn.

Recht op een werkeloosheids uitkering  (WW) ?

Wel WW : als je ontslagen wordt en

                     minimaal 26 weken hebt gewerkt

Geen WW: als je op staande voet ontslagen wordt

                       als je zelf ontslag neemt

                      

Overig

• ZW (ziektewet)
  Uitkering voor mensen die door ziekte uit dienst zijn gegaan of zieke zzpers.
  
  
• WAZO (wet arbeid en zorg)
  Loon bij zorgverlof, oudersschapsverlof, zwangerschapsverlof

Waardevast of welvaartsvast

Een uitkering is waardevast of welvaartsvast. 

Waardevast --> Uitkeringen die aangepast worden aan de inflatie (men behoudt sws koopkracht)

Welvaartsvast --> Uitkeringen die de loonontwikkeling volgen 

Wat hoort niet bij werknemersverzekeringen?

1. WIA (werk wet en inkomen naar arbeidsvermogen)
2. Wajong
3. WW (werkeloosheidswet)
4. Gelden alleen voor werknemers

De bijstand, het laatste vangnet, wordt betaald uit belastinggeld. De bijstand is een?

1. sociale voorziening
2. sociale verzekering
3. volksverzekering
4. werknemersverzekering

Uitdagingen

- Ontgroening en vergrijzing

- Veranderingen op de arbeidsmarkt

- Risico op blijvende afhankelijkheid

- Fraude : Onterecht gebruik van regelingen

- Moral hazard: stoppen met werk zoeken of risicovol gedrag

Welke maatregelen neemt de overheid?

- Verhogen AOW-leeftijd

- Vast werk stimuleren (bijv. met financiële prikkels,  soepeler ontslagrecht)

-   Verkorten uitkeringen (en verplicht solliciteren bij uitkering)

- Begeleiding (bijv. re-integratietraject)

- Controleren (Belastingdienst, UWV kijken naar fraude, inspectiediensten)

- Strenge eisen om in aanmerking te komen

Aan de slag!

9.4 Sociale zekerheid in Nederland

Maken opdr. 16 t/m 20