§2 - De middeleeuwse stad

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Wat gaan we doen vandaag? 

- Welkom!

- Plenda

- Nakijken huiswerk §1

- Uitleg §2 

- Aan de slag (minecraft & huiswerk)

- Afsluiting

Wat gaan wij vandaag doen?

• Welkom!
  
• Plenda
  
• Nakijken huiswerk §1 en 2
  
• Uitleg §2
  
• Aan de slag (minecraft & huiswerk)

Bron 1: Schoenmakers- looiers- en leerkopersgilde van 's-Gravenhage, gildepenning van een vrijmeester

HV1A: Pak je plenda en schrijf op: 

Huiswerk voor vrijdag 16 mei: 

Maak van H5, §2 vraag 4 t/m 11 (blz. 72 en 73). 

Vrijdag 23 mei: 

Repetitie H4 par. 1, 2,3 en H5 par. 1 en 2

Vrijdag 30 mei: 

inleveren domeinopdracht deel 3

HV1B: Pak je plenda en schrijf op: 

Maandag 19  mei: 

Repetitie H4 par. 1, 2,5 en H5 par. 1 en 2

Maandag 26 mei: 

inleveren domeinopdracht deel 3

Handelsnetwerken

* Samenwerken

* Handelsnetwerken  -> Hanze

- Minder concurrentie

- Sterker tegen piraten

Hanze

* Samenwerken noord Europa

* Handelsverbond -> Oostzee en Noordzee

Deventer, Zutphen, Kampen, Zwolle

In Engeland kochten de Nederlanders wol en linnen

In het Oostzee gebied kochten de Nederlandser haring, hout, huiden en graan

0

Hoofdstuk 5: Steden, Staten en de kerk

Paragraaf 2: De Middeleeuwse stad

Studiewijzer

d

Week 20	Lesdoel	Opdracht
	A: Je kunt de sociale lagen in een middeleeuwse stad noemen en uitleggen hoe het ambachtswezen was georganiseerd. B: Je kunt uitleggen waarom de invoering van stadsrechten laat zien dat steden in de late middeleeuwen meer macht kregen ten opzichte van de adel. C: Je kunt uitleggen hoe steden in de late middeleeuwen werden bestuurd.

A: De Middeleeuwse stad

De mensen die in de stad wonen samen zijn de burgerij

• Hierin zijn verschillende sociale lagen. 

A: De Middeleeuwse stad

De mensen die in de stad wonen samen zijn de burgerij

• Hierin zijn verschillende sociale lagen. 

1.

2.

3.

4.

1.

2.

3.

4.

Bovenlaag

Rijke kooplieden en belangrijke ambachtslieden die ook in het bestuur van de stad zaten.

Middenlaag

Winkeliers en ambachtslieden

Onderlaag

(Arme) arbeiders

Onderste laag

Daklozen en bedelaars - aangewezen op hulp van kerk en rijke burgers

A: De Middeleeuwse stad

Ambachtslieden verenigden zich in gilde

• Beroepsvereniging
• Voorkomen van concurrentie
• Regels over werktijden
• Opleiding
• Kwaliteit van product
• Steun

Bron 2: Foto van het Volderstraatje (1937).

Hier stonden in de middeleeuwen de werkplaatsen van de vollers die lakens maakten. 

A: De Middeleeuwse stad

In een gilde zijn er verschillende soorten leden

• Meesters
• 'meesterproef'
• gezel (knecht)
• Leerling

Bron 3: Voorbeeld van een meesterwerk uit 2019 dat voorkomt uit een meesterproef.

Maak je eigen gilde!

• Opdracht op onderwijsportaal
• In max. viertallen
• Kleurtjes, stiften
• Lijntjespapier
• Informatie uit boek of internet

Aan de slag!

Lees: Paragraaf 1, hoofdstuk 5.

Maak: Opgave 1 en 4 t/m 17.

Klaar?

Samenvatten paragraaf 1, hoofdstuk 5

Stiltetimer

Afsluiting

• Stiftenopdracht
  
• Je krijgt met je klas 2 minuten de tijd om op het bord zo veel mogelijk op de schrijven over:
  
• Wat heb je vandaag geleerd het Middeleeuws domein?
  

Je mag stiften doorgeven, maar niet gooien.

Als je klaar bent ga je zitten.

Op het einde bespreken we de opdracht. 

Studiewijzer

d

Week 15	Lesdoel	Opdracht
8 april t/m 12 april	A: Je kunt de sociale lagen in een middeleeuwse stad noemen en uitleggen hoe het ambachtswezen was georganiseerd. B: Je kunt uitleggen waarom de invoering van stadsrechten laat zien dat steden in de late middeleeuwen meer macht kregen ten opzichte van de adel. C: Je kunt uitleggen hoe steden in de late middeleeuwen werden bestuurd.	Lees: Paragraaf 2 van hoofdstuk 5. Opdracht: Opdracht

B: Stadsrechten

Steden werden bestuurd door heren, zoals koningen en graven.

Burgers willen meer inspraak:

• Stad besturen
• Rechtspreken
• Zelf verdedigen
• Munten slaan
• Eigen regels maken

Bron 2: Oude stadsmuur van Maastricht. De dikke muren moesten de stad helpen bij het verdedigen hiervan. 

B: Stadsrechten

Als burgers recht kregen om zichzelf te verdedigen:

Schutterij

• Legertje van de stad
• Volwassen mannen
• Onbetaald
• Orde handhaven

Bron 3: De Nachtwacht van Rembrandt van Rijn (1642). Hierop staat ook een schutterij afgebeeld.

B: Stadsrechten

In ruil voor geld kreeg de burgerij zogenaamde stadsrechten.

Vastgelegd welke:

• rechten burgers hebben
• Belastingplicht

Hierdoor verliest de adel een deel van zijn macht

Bron 4: Onderdeel van het Rood Privilegeboek waarin de stadsrechten van 's-Hertogenbosch staan.

C: Rechtspraak en bestuur

Rechtspraak werd zelf geregeld:

• Schout
• Schepenen
• 
  

Bron 5: Portret van Peter Stuyvesant. Hij was bestuurder in Nieuw-Holland en werd geadviseerd door een schout, Cornelis van Tienhoven. 

C: Rechtspraak en bestuur

Een stelling:

Door de komst van stadsrechten werd het bestuur in een stad democratischer. 

• Schrijf op een post-it of jij het eens of oneens bent met deze stelling
• Leg kort uit waarom jij dat vindt
• Plak de post-it op het bord

Aan de slag!

Lees: Paragraaf 1, hoofdstuk 5.

Maak: Opgave 1 en 4 t/m 17.

Klaar?

Samenvatten paragraaf 1, hoofdstuk 5

Stiltetimer