Wat als ... de middeleeuwse personages uit het boek Beatrijs op social media zaten?

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Heb je het al gehoord? 

Wat als... 

de middeleeuwse personages uit het boek 

Beatrijs op social media zaten? 

Lessenserie introduceren, uitleggen wat er in deze les centraal staat: 'Heb je het al gehoord?' -> onderdeel van het grote onderwerp 'Wat als ... de Middeleeuwse personages uit het boek Beatrijs op social media zaten?'

Planning

1. Lesdoelen 

2. Theorie middeleeuwse literatuur

3. Roddelpraatje

4. Lesdoelen behaald? 

5. Volgende les  

Planning van de les doorlopen. 

Lesdoelen

- Ik weet hoe geschriften in de Middeleeuwen werden geproduceerd en geschreven. 

- Ik weet waar de middeleeuwse literatuur om bekend stond. 

- Ik begrijp wat het mensbeeld en de standenmaatschappij in de Middeleeuwen inhield en kan dit in eigen woorden uitleggen. 

Lesdoelen bespreken en bij langs gaan. 

Denkvraag: Waar zouden de gesprekken van de nonnen in het klooster over gaan?

Denkvraag als stimulans voor het denkproces van de leerlingen. 

Even opfrissen: Wie was Beatrijs?

1. De maagd die werd vermoord door Halewijn.
2. Een non die werd gered door Maria.
3. De vrouw van Hendrik van Veldeken.
4. De grootste fan van Koning Arthur.

Opfrissen om te bepalen of de leerlingen nog helder voor de geest hebben wie Beatrijs was. 

Handgeschreven wereld

Filmpje bekijken van de Middeleeuwse geschriften. Let op! Met eigen schoolaccount (via Entree) inloggen. 

Middeleeuwen 

500-1500 n. Chr. 

Periode tussen de Klassieke Oudheid en de Renaissance. 

Vroege (500-1000), Hoge (1000-1300) en Late (1300-1500) Middeleeuwen. 

Even wat algemene cijfers geven over het tijdperk van de Middeleeuwen, zodat de leerlingen daar een beeld bij hebben. 

Historische achtergrond 

• Theocentrisch: God staat centraal
• De aarde is het centrum van de wereld
• Lage levensverwachting: hiernamaals is belangrijk
• De gewone mens kon niet lezen en schrijven  

Historische achtergrond uitleggen, al beetje vooruitblik naar het thema van het boek Beatrijs. 

anonieme schrijvers

Veel religieuze literatuur

Twee belangrijke genres:

1. Marialegenden
2. Heiligenlevens

Kort uitleg geven over de religieuze literatuur van de Middeleeuwen: 

1. Marialegeden: Een Marialegende is een legende waarin Maria een grote rol speelt. Vaak is zij degene die God met de mensen verbindt. Voorbeeld is dan dus Beatrijs 

2. Heiligenlevens: Biografie van een heilige of episoden uit zijn of haar leven, dus meer een globale levensbeschrijving van een heilig persoon. 

anonieme schrijvers

Marialegenden

Beroemdste voorbeeld:

• Beatrijs (eind 13e eeuw)
• Beatrijs is non, maar gaat er met haar jeugdliefde vandoor. Ze krijgen twee kinderen, maar na zeven jaar verlaat de man haar. Beatrijs houdt zich zeven jaar in leven met prostitutie, maar keert dan naar het klooster terug. Daar vindt een mirakel plaats...

Kort uitleggen wat een Marialegende betekent en boek Beatrijs erbij pakken. 

anonieme schrijvers

Doel religieuze literatuur

Doel: oproepen tot christelijk leven + uitdragen ware geloof.

Auteurs: abten, monniken, priesters, religieuzen.

Publiek: niet alleen geestelijkheid, ook voor de rest van het volk. 

Doel van de literatuur vertellen. 

anonieme schrijvers

Mensbeeld 

Waar zou jij Beatrijs plaatsen? 

Mensbeeld van de Middeleeuwen duidelijk maken, visueel maken door het plaatje uit te leggen en een klassikale vraag stellen, mag over gebrainstormd worden. 

Roddelpraatje

Wat? Je gaat roddelen over de drie personages (Beatrijs, Maria, de geliefde van Beatrijs) uit het boek Beatrijs.

Hoe? Zie de kaartjes met vragen die je in een groepje gaat beantwoorden.

Met wie? Groepje van vier medeleerlingen.

Tijd? 20 minuten.

Klaar? Wissel met een ander groepje van kaartjes en beantwoordt ook deze vragen.

Roddelpraatje, werkvorm uitleggen, groepjes van vier (afhankelijk van het aantal leerlingen in de klas) maken en kaartjes uitdelen. 

Lesdoelen behaald? 

- Ik weet hoe geschriften in de Middeleeuwen werden geproduceerd en geschreven. 

- Ik weet waar de middeleeuwse literatuur om bekend stond. 

- Ik begrijp wat het mensbeeld en de standenmaatschappij in de Middeleeuwen inhield en kan dit in eigen woorden uitleggen. 

Even checken of de lesdoelen behaald, laat de leerlingen vingers opsteken als zij dat vinden. 

Volgende les 

Onderwerp: Je favo influencer 

Theorie: Personages + thema 

Vooruitblikken op de volgende les. 

Je favo influencer

Wat als... 

de middeleeuwse personages uit het boek 

Beatrijs op social media zaten? 

2e les van de lessenserie introduceren, 'Je favo influencer' staat in deze les centraal. 

Planning

1. Lesdoelen 

2. Theorie thema + personages

3. Social media 

4. Lesdoelen behaald? 

5. Volgende les  

Planning van de les doorlopen. 

Lesdoelen

- Ik kan de literaire inhoud uit het boek Beatrijs vertalen naar een actuele vorm door middel van een creatieve werkvorm. 

- Ik kan het thema uit het boek Beatrijs halen en uitleggen aan mijn medeleerlingen. 

- Ik weet hoe ik de verschillende personages uit het boek kan typeren en omschrijven.

Lesdoelen bespreken en bij langs gaan. 

Wat hebben jullie allemaal geroddeld over Beatrijs?

Laat de leerlingen even weer nadenken over deze vraag, eventueel samen brainstormen, voorkennis ophalen vanuit de vorige les, kijken wat er nog is blijven hangen. 

Thematiek

Thema: de 'hoofdgedachte' van het verhaal. Je vindt het thema door na te gaan wat de titel is, welke motieven er zijn, wie de belangrijkste personages zijn en wat ze met elkaar te maken hebben.

Vertellen hoe je het thema in een boek kunt vinden en wat dat inhoudt. Uitleggen dat elk boek dus een ander thema heeft. 

Symboliek

• Extra betekenis of gevoel geven in een verhaal.

1. Kleursymboliek: betekenis die aan kleuren wordt gegeven. 

Roze = vrouwelijkheid; wit = reinheid, etc. 

2. Getallensymboliek: betekenis die aan getallen wordt gegeven, vaak vanuit de Bijbel. Denk aan: zeven, drie, etc. 

Zijn er opvallende kleuren of getallen in het boek Beatrijs? 

Ingaan op de symboliek binnen het verhaal -> heeft alles met het thema te maken. 

Kleur- en getallensymboliek nader uitleggen door voorbeelden te geven. 

Koppeling met boek Beatrijs maken. 

Welke elementen zag je steeds terugkomen in Beatrijs?

Even weer de klas actief erbij betrekken, interactie stimuleren, vragen welke elementen zij nog weten die terugkwamen in het boek. Hiermee testen of zij de theorie hebben begrepen. 

Type of karakter ?

Type

• Snel herkenbaar
  
• Uiterlijk kenmerk
  
• Overdrijving eigenschap
  

Karakter

• Meerdere kanten
  
• Innerlijk ook belangrijk
  
• Maakt vaak ontwikkeling door
  

Personages: uitleggen verschil type of karakter. 

Flat character

• Wordt beperkt omschreven.
• Heeft vaak maar één of twee eigenschappen, bijvoorbeeld ‘jaloers’, of ‘zorgzaam’.
• Is makkelijk in een paar woorden te omschrijven.
• Is nogal voorspelbaar;
  
• Is meestal een bijfiguur, geen hoofdpersoon. 

Welke personages uit Beatrijs kan je hieraan koppelen? 

Uitleggen flat character, koppeling met Beatrijs maken. 

Antwoord: de nonnen in het klooster of de geliefde van Beatrijs. 

Round character

• Maakt een ontwikkeling door in het verhaal.
• Heeft zowel goede als slechte eigenschappen.
• Is niet in een paar woorden te omschrijven, juist omdat je zoveel eigenschappen van dit karakter kent.
• Kan onvoorspelbaar zijn.
• Is meestal één van de hoofdpersonen.

Welk personage uit Beatrijs is een round character? En waarom? 

Round character uitleggen, voorbeeld Beatrijs gebruiken. Laat de leerlingen nadenken over de kenmerken, dat ze de waarom ook goed begrijpen. 

Aan de slag 

Wat? Social media post over Beatrijs maken.

Hoe? Zie het werkblad.

Met wie? Groepje van vijf/zes leerlingen.

Tijd? 30 minuten

Let op! Je presenteert dit straks voor de rest van de klas. 

Zet de leerlingen aan het werk in groepjes van vijf leerlingen, vertel wat de bedoeling is er wat er van hen wordt verwacht. Deel de werkbladen uit over de vier groepjes. 

Korte presentaties 

Wat hebben jullie gemaakt? 

Waarom past dit bij het boek ‘Beatrijs?

Hoe zijn de eisen van de opdracht terug te zien? 

Heel kort de leerlingen naar voren laten komen en hun product laten zien en er kort bij vertellen waarom ze vinden dat dit past qua inhoud bij het boek 'Beatrijs'. Let op! Luister goed of je de eisen terugleest in het product. 

Lesdoelen behaald? 

- Ik kan de literaire inhoud uit het boek Beatrijs vertalen naar een actuele vorm door middel van een creatieve werkvorm. 

- Ik kan het thema uit het boek Beatrijs halen en uitleggen aan mijn medeleerlingen. 

- Ik weet hoe ik de verschillende personages uit het boek kan typeren en omschrijven.

Check of de lesdoelen voor de leerlingen zijn behaald. 

Post-it op de deur plakken

Twee post-its:

Groen: Wat is je bijgebleven na deze twee lessen over Beatrijs?

Roze: Wat sprak jou het minst aan van deze twee lessen over Beatrijs?

De les afsluiten: deel de post-its uit en laat de leerlingen daar hun antwoord op de vraag opschrijven. 

Dat was 'm weer. 

Tot de volgende les! 

Les afsluiten.