oefenen voor so leesvaardigheid periode 2

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

voorbereiding so leesvaardigheid

Wat je moet weten

1. Je kunt de bedoeling van de schrijver vaststellen (tekstdoel)
2. Je weet wat een activerende tekst is en kent hier voorbeelden van.
3. Je kent de verschillende functies van een inleiding (H.2.3)
4. Je kent de tekstverbanden middel/doel en voorwaardelijk.
5. Je weet welke signaalwoorden daarbij horen

Welke tekstdoelen ken je?
(Er zijn er vier)

doel van de schrijver (tekstdoel)

1. Informeren                                                 
2. Overtuigen                                               
3. Amuseren                                                 
4. Activeren   (welk woord zit hierin?)

Informeren

Tekstsoort: informatieve tekst 

Belangrijkste doel is de lezer informeren.

b.v.: Informatie geven over een organisatie of over een probleem.

Let op!

Een tekst kan meerdere tekstdoelen hebben.

Het voornaamste tekstdoel zie je meestal terug in de inleiding, bron (tekstvorm) en titel.

Activeren

Tekstdoel: activeren, de lezer moet iets gaan doen, maar ook vaak informeren!

Tekstsoort: activerende tekst  Tekstvorm: advertentie, affiche, flyer

Tekstvormen

Tekstvormen zijn voorbeelden die bij de verschillende tekstsoorten horen.

Even oefenen...

Een nieuwsbericht is een ...

1. informatieve tekst
2. betogende / overtuigende tekst
3. activerende tekst
4. amuserende tekst

Een filmrecensie is een ...

1. informatieve tekst
2. betogende / overtuigende tekst
3. activerende tekst
4. amuserende tekst

Een flyer is een ...

1. informatieve tekst
2. betogende / overtuigende tekst
3. activerende tekst
4. amuserende tekst

Welke tekstverbanden ken je?

Tekstverbanden (blz.151)

tekstverband	signaalwoorden
opsommend	ten eerste, om te beginnen, ook, tevens, bovendien, daarnaast, niet alleen.... maar ook, verder, zowel... als, ten slotte
tijdsvolgorde	eerst, intussen, terwijl, toen vervolgens, daarna, nadat, zodra, ten slotte
tegenstelling	maar, echter, evenwel, toch, daarentegen, integendeel, enerzijds .... anderzijds, daar staat tegenover
uitleggend	bijvoorbeeld, dat wil zeggen, met andere woorden, zoals
redengevend	want, omdat, daarom, immers, namelijk
concluderend	dus, dan ook, hieruit volgt, de slotsom is, concluderend
vergelijkend	net als, zoals, evenals
samenvattend	kortom, om kort te gaan, samenvattend, al met al
oorzaak/gevolg	doordat, zodat, daardoor, waardoor, met als gevolg
middel/doel	om te, met als doel, waarmee, daarmee
voorwaardelijk	als, indien, wanneer, mits, tenzij, behalve als

middel – doel

om ... te, daarmee, waarmee, door middel van, met behulp van, daartoe, met de bedoeling, is erop gericht

Tekstverband voor middel en doel 

Geeft aan dat je iets wil bereiken (doel) en wat je daarvoor nodig hebt (middel) 

Signaalwoorden van middel en doel: om te, met als doel, waarmee, daarmee 

           tekstgedeelte 1                           signaalwoord                  tekstgedeelte 2 

Om warm te blijven (= doel)                                                                                        doe ik een muts op. (= middel) 

Voorwaardelijk tekstverband 

Geeft aan dat iets pas gebeurt als er aan een voorwaarde is voldaan

Signaalwoorden van middel en doel: als, indien, wanneer, mits, tenzij, behalve als, op voorwaarde dat 

           tekstgedeelte 1                           signaalwoord                  tekstgedeelte 2 

Ik kom morgen naar het feest                                                                            als ik mag van mijn 

                                                                                                                                     ouders (= voorwaarde)  

Als je vanavond op tijd thuis komt,

gaan we morgen samen winkelen.

De zinnen zijn met elkaar verbonden. 

Aan het woordje ALS kun je zien wat de zinnen met elkaar te maken hebben. Hier wordt namelijk een voorwaarde gesteld.

Dit noem je een VOORWAARDELIJK verband

voorbeeldzinnen

tekstverband               voorbeeldzin

1. voorwaardelijk     Ik ga morgen op de fiets naar school, 

                                        tenzij het regent.

2. Middel/doel          Ik heb bijles genomen, daarmee hoop ik een                                          voldoende te halen.

   

Welke functies van de inleiding ken je?

Functies van de inleiding H.2.3

1. aandacht trekken
2. het onderwerp noemen
3. de aanleiding noemen
4. de centrale vraag stellen
5. de mening van de schrijver geven
6.een samenvatting van de inhoud geven

Lees tekst 1

Zo ga je een aantal vragen over tekst 1 beantwoorden.

Wat is het onderwerp van tekst 1?

1. de moeilijkheden rondom een nieuw parfum
2. de productiewijze van My Way Floral van Giorgio Armani
3. Het Linda.meiden testpanel zoekt testers.
4. testen van een nieuw parfum van Giorgio Armani

Wat is het belangrijkste tekstdoel van deze tekst?

1. amuseren
2. informeren
3. overtuigen
4. activeren

'Zo heeft het merk verschillende beschermingsprogramma's om de biodiversiteit in stand te houden en de bossen te beschermen' (r. 13-15).
In deze zin is sprake van een middel-doel verband.
Wat is het middel?
Wat is het doel?

Alinea 3 bestaat uit een kernzin + uitleg. Noteer de twee signaalwoorden die de onderdelen van deze uitleg aangeven.

Welke functie(s) heeft de inleiding van tekst 2?

1. de aandacht trekken
2. de aanleiding noemen
3. de mening van de schrijver geven
4. de centrale vraag stellen

Individueel werken

Wat	Maak de Test jezelf H.4.3 op de site van Talent.
Hoe	Individueel, in stilte.
Hulp	Stel al je vragen als je er niet uitkomt, want ik ben er om te helpen.
Tijd	Tot het einde van de les.
Uitkomst	Deze leerstof komt terug in de lees so van volgende week woensdag.
Klaar	Maak de Test jezelf H.4.3 op de site van Talent.

Huiswerk

• Leer: H 2.3 theorie inleiding
• Leer: H.4.3 theorie     
           

• Maak: Test jezelf 4.3
  

filmpje

Als voorbereiding op tekst 4 blz.26

Let op de kleding: wat zie je? 

Herken je trends van nu?