8.5 De sociale kwestie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4,5

Huiswerkcontrole

8.4

H8 Burgers en stoommachines

8.5 De Sociale Kwestie

KA

discussies over de sociale kwestie

de opkomst van emancipatiebewegingen

Leerdoel

In deze presentatie leer je:

• over de slechte leef- en werkomstandigheden van arbeiders
• welke meningsverschillen er waren over de sociale kwestie
• hoe een begin werd gemaakt met de verzorgingsstaat
  

Samenvatting

Probeer zelf een samenvatting te maken van het eerste deel van 8.5 De sociale kwestie.

Over 10 minuten bespreken we dit.

De leef- en werkomstandigheden van arbeiders

Tijdens de industriële revolutie hadden arbeiders het zwaar:

• slechte woontoestanden in de steden
  
• ongezond en onveilig werk
  
• lage lonen
  
• kinderarbeid
  
• massaontslagen tijdens economische crisis

Let op: De weekinkomsten van een mannelijke arbeider

was ongeveer 900 cent (9 gulden)

Samenvatting

Probeer zelf een samenvatting te maken van het tweede deel van 8.5 De sociale kwestie.

Over 15 minuten bespreken we dit.

Discussies 1/3

In de 19e eeuw ontstond discussie over de sociale kwestie: het probleem van de slechte leef- en werkomstandig-heden van de arbeiders.

Conservatief Disraëli: Er moest voor de arbeiders gezorgd worden, anders werd de maatschappij bedreigd door een meedogenloze klassenstrijd.

Discussies 2/3

Liberalen vonden dat arbeiders als zelfstandige individuen verantwoordelijk waren voor hun eigen lot.

Discussies 3/3

Socialisten zagen armoede als gevolg van het kapitalisme, dat moest worden afgeschaft.

Confessionelen wezen het kapitalisme niet af, arbeiders en werkgevers moesten samen de sociale kwestie oplossen.

Linkse liberalen vonden dat de staat de sociale misstanden moest bestrijden.

Samenvatting

Probeer zelf een samenvatting te maken van het derde deel van 8.5 De sociale kwestie.

Over 15 minuten bespreken we dit.

Het begin van de verzorgingsstaat 1/3

De overheden gingen zwakke groepen beschermen:

• door beperking kinderarbeid, in Nederland door Kinderwetje van Van Houten, 1874
  
• staatsingrijpen in de volksgezondheid: aanleg van waterleiding en riolering in steden

Het begin van de verzorgingsstaat 2/3

Duitsland begon als eerste land met de opbouw van een verzorgingsstaat:

• verplichte ziektekostenverzekering
  
• verplichte verzekering voor ongevallen
  
• ouderdomspensioen (1889)
  

Het begin van de verzorgingsstaat 3/3

Door de economische groei nam de armoede af tussen 1860 en 1900.

De sociale kwestie werd kleiner door emancipatiebewegingen in vakbonden: organisatie van werknemers. Afdwingen bij werkgevers van 

• hogere lonen
• betere arbeidsomstandigheden
  

Huiswerk

Maak de opdrachten van 8.5 in je digitale werkboek