3.5 Het immuunsysteem deel 1

• Biologie
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 2

H3 De bloedsomloop

3.5 Het immuunsysteem

Aan het einde van de les...

1. Kun je beschrijven hoe antistoffen bescherming bieden tegen infecties;

2. Kun je omschrijven wat er aan de hand is bij een allergie.

3. Kun je beschrijven op welke manieren immuniteit werkt en hoe dat kan ontstaan;

Bacteriën, virussen en schimmels

Sommige bacteriën en schimmels zijn goed, maar soms zijn ze slecht (>ziekteverwekkers) en veroorzaken ze een infectie 

    E. coli  (bacterie)        Coronavirus        Griepvirus                         Candida schimmel

Infectie

Stap 1: Opeten                                             Stap 2: antistoffen maken.
(langzame bestrijding).                          (snelle bestrijding)
               

0

Antigenen en antistoffen

Cellen kunnen herkend worden door antigenen. Wanneer je witte bloedcellen de lichaamsvreemde stoffen gaat eten, leert het de antigenen kennen. Zo maken ze voor dat antigen een antistof.

Een antistof is specifiek voor één antigen. > sleutel en slot

Je eigen lichaam

Ook onze cellen hebben antigenen in het celmembraan, zo herkent je lichaam welke cellen van jou zijn en welke cellen lichaamsvreemd zijn.

Dit kan helaas ook fout gaan. Hoe heten de ziektes waar je lichaam je eigen cellen kapot maakt?->  auto-immuunziekten, vb. diabetes type 1

Dat betekent dat je afweersysteem per ongeluk je eigen lichaam aanvalt, alsof het een indringer is. Een voorbeeld is diabetes type 1, waarbij het lichaam de cellen aanvalt die insuline maken

Immuniteit

Immuun:

• Na een infectie blijft de antistof in bloed aanwezig
  
• Je wordt niet ziek van de ziekteverwekker

Hoe kun je immuniteit opbouwen?

• Natuurlijke immuniteit
  
• Kunstmatige immuniteit

Natuurlijke immuniteit

• Op een natuurlijke manier
  
• Wanneer iemand ziek is geweest
  
• Lichaam maakt zelf antistoffen aan
  
• Levenslange immuniteit
  

- Bij eerste infectie: een beetje antistoffen
- Ziekteverwekkers zitten nu in geheugen van witte             bloedcellen
- Bij tweede infectie: sneller antistoffen + meer antistoffen

   Kunstmatige immuniteit

• Op een kunstmatige manier
  
• Door inenting / vaccinatie
  
• Spuit met dode of verzwakte ziekteverwekkers (dit heet een vaccin)
  
• Witte bloedcellen gaan nu antistoffen maken
  
• Wanneer later de echte ziekteverwekkers binnendringen, heeft iemand al voldoende antistoffen
  

Voorbeeld: 

• Griepspuit (voor mensen met zwak immuunsysteem zoals ouderen en jonge kinderen), seruminjecties na een bijv. ingreep
  
• Coronavaccinatie

Maar waarom heb je toch steeds een verkoudheid of een griepje?

Sommige virussen veranderen bijna nooit, sommige virussen veranderen helaas heel snel. 

Vaccinatieschema Rijksvaccinatieprogramma

En tot slot: zijn vaccinaties gevaarlijk?

Kort antwoord: Nee. 

Lang antwoord: Nee, ze zijn zorgvuldig getest en onderzocht. Maar net als heel veel andere stoffen kun je er bijvoorbeeld een allergische reactie op krijgen. 

Nog langere antwoord: Nee, want:
(4.00 t/m. het einde):

Heb jij een allergie? Zo ja, waarvoor?

Allergie

Ook een allergie is een foutje in je immuunsysteem. Je immuunsysteem reageert dan heftig op bepaalde stoffen die eigenlijk niet gevaarlijk zijn (allergische reactie).

                                                                                                                       Anafylactische shock

Wat zijn de genummerde delen in de afbeelding?

1. 1 antistof 2 ziekteverwekker 3 antigeen
2. 1 antigeen 2 ziekteverwekker 3 antistof
3. 1 ziekteverwekker 2 antistof 3 antigeen
4. 1 antigeen 2 antistof 3 ziekteverwekker

Wat zijn antistoffen?

1. de eiwitten op de buitenkant van de ziekteverwekker
2. object dat zich hecht aan de ziekteverwekker

Leg uit waarom je eerst wel even ziek wordt van een ziekteverwekker en later weer opknapt

Hoe kan het dat je na een vaccinatie niet meer ziek wordt van de desbetreffende ziekteverwekker?

Wat ga je doen?

- Basisstof 5 lezen

- Maken t/m opdracht 5

- Leren basisstof 1 t/m 3