Einde van de wereldrijken

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

4.1 Einde van de wereldrijken

Einde van de wereldrijken

Deze les

• uitleg 4.1
• check
• PO bespreken 

leerdoelen

aan het eind van de les:

• ken je het verloop van de onafhankelijksoorlog van Indonesië
• kun je verklaren waar de naam politionele actie vandaan komt'

• ken je het ontstaan van het Palestijns-Israëlisch conflict 
•  kun je verklaren waarom de spanningen na de Eerste en Tweede Wereldoorlog verergerden
• kun je uitleggen waarom er na jaren van spanningen geen oplossing in zicht is

Tweede Wereldoorlog

• 9 augustus 1945: VS verwoest Japan d.m.v. twee atoombommen -> Japan capituleert 
• Twee winnaars: Verenigde Staten en Sovjet-Unie
• NL'se bezetters in Nederlands-Indië in Jappenkampen, vermoord of gevlucht -> einde overheersing?  

Opkomend nationalisme

• Sommige Indonesiërs gingen in Nederland studeren;
  

• ..en leren daar over vrijheid en democratie
  

• Gevolg: ontstaan nationalisme in Nederlands-Indië

• Let op: Ook in andere kolonies ontstaat nationalisme

Indonesië

• 17 augustus 1945: Soekarno (Nationalist, eerste president) roept onafhankelijkheid 
• NL leger naar Indonesië gestuurd
• overleg tussen NL en Indonesië bieden geen uitkomst -> onafhankelijkheidsoorlog  

Politionele Acties

• twee militaire ingrepen tussen 1945 en 1949 in Indonesië om onafhankelijkheid tegen te gaan tussen 19
• zogenaamde doel: 'orde herstellen' 
• Leidde tot gruwelijke guerrilla-oorlog
• VS  dwingt NL onafhankelijkheid te tekenen, anders geen economische steun meer
• 27 december 1949: soevereiniteitsoverdracht 

Soevereiniteit: wanneer een land zichzelf bestuurd

Britse en Franse dekolonisatie in Azië

Na 1945 deden de Britten vrijwillig afstand van hun macht in Azië.

Er ontstonden twee staten: India, waar de hindoes in de meerderheid waren, en de moslimstaat Pakistan. Miljoenen moslims vluchtten naar Pakistan, miljoenen hindoes naar India.

De Fransen verlieten Indochina na een koloniale oorlog. Pas in 1954 gaven de Fransen de strijd op.

Ghandi

• Geweldloos verzet tegen Engeland.
  
• 1930 Engeland laat steeds meer over aan India.
  
• India: Moslims en Hindoes
  
• 1947 onafhankelijk: Burgeroorlog
  

Palestina: ontstaan van het conflict 

• conflict ontstond rond 1900; Palestina was deel van het Ottomaanse Rijk
• grote groepen Joodse Zionisten trokken naar Palestina 
• Joden en Arabieren claimden allebei dat het land van hen was
• Gebied was dunbewolkt: Geen echte Arabische gemeenschap, tot de komst van de Joden

Balfour-verklaring

• om steun te krijgen van Joden en Arabieren tijdens WOI tegen Ottomanen stelde Britse Minister Balfour een verklaring op
• Joden en Arabieren krijgen in beloofde land allebei een onafhankelijke staat
• Na WOI grotere groepen Joodse immigranten naar Palestina  

Mandaatgebied

• na WOI namen Britten zelf het mandaat= controle over in Palestina  -> woedde bij Arabieren

• Joden ontwikkelde een eigen gemeenschap: eigen bestuur en leger -> regelmatig conflicten met Arabieren

• oplossing voorgesteld: Palestina opdelen in Joods en Arabisch gebied -> Joden akkoord, Arabieren niet

• vlak voor WOII: uit angst Arabische steun Nazi-Duitsland; Joodse immigratie verboden + groter leefgebied voor Palestijnen 

Staat Israël

• na WOII: behoefde eigen Joodse staat groter dan ooit
• 1948: Ben Gurion spreekt de Staat Israël uit
• uit angst voor zwakte wordt een sterk leger gevormd
• sinds de stichting direct aanvallen van buurlanden, maar met weinig succes -> Joods gebied steeds verder uitgebreid 

PLO

• Palestijnse vluchtelingen in buurlanden met moeite opgevangen
• 1964: oprichting PLO (Palestinian Liberty Orginazation) -> streven naar Palestijnse staat van de Jordaan tot Libanon 
• belangrijkste groep binnen PLO was de Fatah: vernietiging Israël -> terrorisme

Intifada

• 1987 vlam in de pan met eerste Intifada (opstand)
•  PLO verklaarde in 1988 de staat Palestina onafhankelijk (Gazastrook en Westelijke Jordaanoever)
• erkende tevens ook de staat Israël, hopende op onderhandelingen -> oprichtingen Hamas

Hamas

• Hamas: PLO verkwanselt Palestijnse belangen -> strijd voortgezet 
• Westerse cultuur en inmenging verdwijnen uit Arabische wereld
• Jihad wordt verplichting voor Moslims 

Eeuwige strijd

• jaren 90 leek een oplossing bespreekbaar
• Arafat (PLO) & Rabin (Israël) schudden elkaar de hand
• besprekingen liepen op niets uit
• tweestatenoplossing verder weg dan ooit

- Israël: geen vrede zolang Hamas aanwezig is

Wat waren de 'politionele acties' in Nederlands-Indië?

1. Vredesonderhandelingen met de inheemse bevolking
2. Militaire operaties om dekolonisatie te onderdrukken
3. Economische hulp voor de kolonie
4. Culturele uitwisseling tussen Nederland en Nederlands-Indië

De naam politionele acties verwijst naar...

1. De politiek. De politici van Nederland hebben tot deze acties besloten
2. De politiek. De acties zijn een vervolg op ethische de politiek
3. De politie. Nederland stuurde geen legereenheden maar manschappen van de Rijkspolitie
4. De politie. Hiermee wilde de Nederlandse overheid aangeven dat het geen militaire inval was, maar een herstel van recht en orde

Welk Rijk was voor de 1e Wereldoorlog de baas in Palestina?

1. Engeland
2. Turkije
3. Egypte
4. Ottomaanse rijk

Welke beslissing nam de Volkenbond na de Eerste Wereldoorlog over Palestina?

1. bestuurd worden door de Verenigde Staten.
2. bestuurd door Arabieren
3. bestuurd door de Joden
4. bestuurd door Groot-Brittanie

Waarom trekken er steeds meer Joden vanaf 1917 naar Palestina?

1. De brief van McMahon
2. De Balfourverklaring
3. De Eerste Wereldoorlog
4. Er is meer geld te verdienen in Palestina

Waarom verhuisden Joden na 1945 naar Palestina?

1. De Britse regering had de joden daar een eigen staat beloofd
2. De joden waren uitgenodigd door de Arabieren
3. De joden die de Holocaust hadden overleefd, wilden niet meer in Europa blijven
4. De VN hadden besloten dat alle joden zich in Palestina moesten vestigen