Historische letterkunde klas 4

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welke woorden komen er in je op als je denkt aan de middeleeuwen?

WAAR

NIET 

WAAR

Mensen werden gemiddeld 30 jaar.

Misdadigers werden gevierendeeld.

De meeste mensen konden niet lezen.

De mensen waren altijd dronken, want ze dronken alleen bier.

Mensen gooiden hun poep op straat.

Aantekening (2)

*Er werd maar weinig op schrift gesteld, omdat (1) perkament erg duur was, (2) het schrijven duurde erg lang en (3) er konden maar weinig mensen lezen/schrijven

*De overdracht ging dus veelal van mond op mond. Daarom rijmde er ook zoveel. Dat kun je beter onthouden!

Aantekening (4)

*Hebban olla vogala is het oudst bekende liefdesvers (ca. 1100).

*Van 800-1150 werd het Oudnederlands gesproken.

*Er werd vooral geschreven in het Latijns.

*Er werd vooral gesproken in het Nederlands 

Let op! Voor de vakantie moet ook je taak in NN online af zijn 

Karelroman

Arthurroman

Karel ende Elegast

Je hoort het verhaal Karel ende Elegast.

Noteer voor jezelf:

Welke kenmerken van een Karelroman hoor/herken je?

Beatrijs

Maak een groepje van 3/4 mensen.

Laat één iemand het verhaal van Beatrijs voorlezen

Bespreek vervolgens de vragen:

Bedenk 3 quizvragen bij het verhaal (1 meerkeuze, 1 waar-niet waar, 1 open vraag)

Vul hier je meerkeuzevraag in (met antwoord).

Vul hier je open vraag in (met antwoord).

Vul hier je waar/niet waar-vraag in (met antwoord).

Wat was een verandering op het gebied van geloof in de Renaissance?

1. Introductie van aflatenverkoop
2. Ontstaan van het protestantisme (reformatie)
3. De paus deed zijn intrede
4. Jonge meisjes moesten het klooster in

Het idee over de wereld veranderde. Er kwam interesse in het leven en de wetenschap. Wat past hierbij?

1. Men ontdekte: de aarde is plat
2. Men ontdekte: de zon draait om de maan.
3. Memento mori: gedenk te sterven
4. De aarde draait om de zon. De aarde is rond.

Wat was een belangrijk idee over de mens in de Renaissance?

1. Je bent op aarde om je voor te bereiden op het hiernamaals
2. De mens is zondig en kan zelf niets bereiken
3. De mens is afhankelijk van een goede koning
4. De mens is een rationeel wezen.

Bredero - Spaanschen Brabander

Gerbrand Adriaenszoon Bredero (1585-1618) - Amsterdammer (trots!), kunstschilder, schrijver, lid van rederijkerskamer. Hij schreef toneelstukken over de gewone mensen. 

Spaanschen Brabander:

- Komedie uit 1618

- Waarschuwen voor de bedrieglijkheid van de schone schijn

- Veel gewone Amsterdamse burgers én hun eigen taalgebruik

- Het verhaal van Jerolimo (straatarm, maar een oplichter die vlucht voor schuldeiser. Hij komt uit Antwerpen)

Het begin van Spaanschen Brabander - wat betekenen de woorden volgens jou? Bekijk de opties op je papier en zet de juiste letter erachter.

’t Is wel een schoone stadt, moor ’t volcxken is te vies:

In Brabant sayn de liens ghemaynlijk exkies

In kleeding en in dracht, dus op de Spaansche mode,

Als kleyne Koninckxkens of sienelayke goden.

O kaserlaycke stadt Hantwerpen groot en rayck,

In abondancy van sleyck, in schoonheyt van landouwen,

In Karcken triumphant, in devote Kloosters en modeste ghebouwen,

In muragie masieft, vol alles, van rekreatie geboomt,

In kayen en in hoyen, woar langskens dat hem stroomt

De large rivier, het water van den Schelde,

En supporteert tot over Meyr.

Het is wel een mooie stad maar het volk ziet er niet uit:

in Brabant zijn de mensen in het algemeen kieskeuriger gekleed,

en wel volgens de Spaanse mode,

als kleine koningen of zichtbare goden.

O keizerlijke stad Antwerpen, groot en rijk,

door een overdaad van vruchtbare aarde, door de pracht van de landerijen,

indrukwekkende kerken, vrome kloosters en statige gebouwen,

door massieve stadsmuren, dat alles gevuld met heerlijke bomen / parken,

door kaden en havenhoofden waarlangs

de lange rivier de Schelde stroomt

en spoelt tot aan de Meir.

Keuze:

1. Je maakt de taak in NN online (2 opdrachten, 2 theorie)

2. Je werkt aan de keuzeopdracht (maandagavond 2 juni deadline)