M3 3.1

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

De rol van de overheid

Pak je boek, schrift en etui
Kom in de lesson up

Planning

• 3.1
• Aan de slag!

• Terugblik en afsluiting

Leerdoelen

• Je kunt positieve en negatieve externe effecten uitleggen en beschrijven hoe externe effecten leiden tot marktfalen
  
  
• Je kunt uitleggen hoe overheidsingrijpen marktfalen kan verminderen

Wat denk jij dat er bedoeld wordt met externe effecten?

Vrijemarktwerking

• Vrijemarktwerking = vraag en aanbod bepalen het evenwicht
  
  
• Beïnvloeding van de vrijemarktwerking
  Drie redenen voor overheidsingrijpen in de vrijemarktwerking:

1. Ongewenst marktevenwicht (te hoog of te laag)
2. Politieke overwegingen
3. Het bestaan van externe effecten (negatieve en positieve effecten)

Positieve externe effecten

De overheid kan het marktevenwicht beïnvloeden via subsidies

• De overheid subsidieert fietsen voor woon-werkverkeer → meer mensen kopen een fiets →  positief extern effect (minder files, gezondere mensen)

Kernbegrip:

Positieve externe effecten leiden tot onderconsumptie zonder 
overheidsingrijpen

Welk positief effect ziet de overheid bij werkende ouders (subsidie kinderopvang)

Negatieve externe effecten

• Linker grafiek is geen rekening gehouden met negatief extern effect. Rechter grafiek wel (milieuvervuiling)
  
  
• Door milieuvervuiling mee te nemen in de kostprijs →  kostprijs hoger → aanbod lager
  
  
• Marktevenwicht wordt dus:
  Een lagere aanbod en hogere evenwichtsprijs → er wordt minder van het milieuvervuilende product verhandeld

Positieve externe effecten

Een kind dat zich laat vaccineren heeft als positief extern effect dat ziekten minder gemakkelijk verspreiden.

• Consumenten die geen rekening houden met positief extern effect:
  Lagere prijs en lagere hoeveelheid
  
  
• Consumenten die wel rekening houden met positief extern effect:
  Hogere prijs en hogere hoeveelheid

Marktfalen

• Extern effect: hoe groter het externe effect, hoe meer de markt faalt

Falen

• Het marktevenwicht geeft een te lage prijs waardoor er te veel producten worden verhandeld
  
• Het marktevenwicht geeft een te hoge prijs waardoor er te weinig producten worden verhandeld

Samenvatting

In tweetallen/ groepje:
Stel je bent minister van Milieu. Hoe zou jij zorgen dat bedrijven minder milieuvervuilend produceren?
Kies uit:

Belasting op vervuilende producten

Verbod op bepaalde stoffen

Subsidie op schonere alternatieven

Aan de slag!

Wat moet je doen:

• Maak opdrachten 3.1

Hoe doe je dat?

• Werk alleen of in tweetallen
• Let op de tijd!
• Heb je een vraag? Steek dan je hand op

Ben je klaar?:

• Lees paragraaf 3.2

Leerdoelen

• Je kunt positieve en negatieve externe effecten uitleggen en beschrijven hoe externe effecten leiden tot marktfalen
  
  
• Je kunt uitleggen hoe overheidsingrijpen marktfalen kan verminderen

In welke mate zijn de leerdoelen behaald?

0100

Afsluiting & vooruitblik

• Terugblik paragraaf 3.1
• Volgende les 

1. Dinsdag: kleinere groep, het 4e uur? Kan iedereen?
2. Donderdag: paragraaf 3.2 (zorg dat je de paragraaf gelezen hebt!)

• Vragen?