Geluk

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 2

Geluk

Burgerschap P3

Inleiding:

Geluk heeft te maken met je fijn voelen, zijn bij mensen van wie je houdt en dingen doen waar je blij van wordt. De één is gek op uitgaan en wordt daar helemaal blij van. Een ander is het liefst elke minuut van de dag op het voetbalveld te vinden. Geluk betekent dus dat je tevreden bent met je huidige leefomstandigheden.

Geluk geeft energie, zorgt voor een lagere bloeddruk, een hogere pijngrens en een hogere weerstand. Maar een goede gezondheid leidt niet automatisch tot meer geluk. Er zijn heel gezonde mensen die erg ongelukkig zijn, en heel zieke mensen die toch gelukkig zijn. Als je gezondheid slechter wordt, bijvoorbeeld omdat je een ziekte krijgt, is dat een poosje heel erg zwaar. Je voelt je tijdelijk ongelukkiger, maar kunt na een tijd weer even gelukkig als voor de ziekte worden. We kunnen ons verrassend goed aanpassen.

Wat is het verhaal achter jouw voornaam of voornamen?

Wat is een van de mooiste plekken waar je bent geweest?

Wat was je beste beslissing?

Over welke 3 onderwerpen praat je het liefst? En waarom?

Waar werd/word jij gelukkig van?

Waar werd/word jij somber van?

Groepsgesprek

Is geluksgevoel erfelijk? 

Groepsgesprek

Kan je geluksgevoel oefenen/trainen?

Feiten:

1. Positief denken helpt

2. Voldoende en gezond eten helpt

3. Voldoende en kwalitatieve slaap helpt

4. 

5.

6.
                                                            Vul aan

IKIGAI

Blue zones

Plekken op de wereld waar mensen het oudst worden.
Om verschillende redenen. 

In Japan draait het om ikigai. 

Wat is jullie bij gebleven of wat viel op?

Zou dit mogelijk zijn in Europa?

Dank voor jullie aandacht!

Ondertitel

Kun je een depressie wegeten?

Over de relatie tussen je darm-bacteriën en je hersenen

Les 1. Wat is creativiteit?

Leerdoelen

Na deze les...   

... kun je verband leggen tussen de darmen en de hersenen.

... weet je meer over wetenschappelijk onderzoek over de invloed van voeding op hersenziektes zoals depressie.

... kun je aangeven wat een gezond hersendieet is.

Les 1. Wat is creativiteit?

 Jongeren en depressie

Deze 'reclamespot' werd een jaar of 8 geleden in bioscopen getoond.

Bekijk dit filmpje

Les 1. Wat is creativiteit?

De cijfers

Depressieve gevoelens komen onder jongeren best veel voor. 

Eén op de vijf jongeren heeft last van psychische klachten.

Eén op de vijftien tot twintig jongeren heeft last van een depressie. 

Dat gaan we in deze les niet oplossen.

Maar misschien is het mogelijk om via voeding iets aan depressieve klachten te doen.

Daar gaat deze les over.

Bron: Ramaker(2024)

Vraag

In hoeverre ben je het eens met deze stelling:

'Een depressie is een psychische ziekte en geen lichamelijke ziekte'

0100

Toelichting

De les gaat over de invloed van onze darmen, meer specifiek over het darmmicrobioom, op hersenziektes zoals depressies. Daarbij worden hersenen als een 'lichamelijk' orgaan gezien, net als de darmen. Is het onderscheid tussen psychische en lichamelijke ziektes kunstmatig? 

Deze vraag is als meningspeiling wellicht aardig als start van een (korte) discussie.

Les 1. Wat is creativiteit?

Communicatie tussen brein en darm

Ooit vlinders in je buik gevoeld?

Geen hap door je keel kunnen krijgen door zenuwen?

Angst die je misselijk maakt?

Hoe dat komt? Onze darmen hebben een eigen zenuwstelsel!

Signalen uit dit zenuwstelsel worden doorgegeven aan onze hersenen via een speciale verbinding. Zo communiceren onze darmen met ons brein. Waarschijnlijk wordt er ook informatie naar onze hersenen gestuurd over alle bacteriën die in onze darm gehuisvest zijn, ons microbioom. 

. 

microbioom?

Je microbioom bestaat uit alle micro-organismen, voornamelijk bacteriën, in je darmen. Darmbacteriën kunnen onze hersenen beïnvloeden, en dus ook je gedrag en stemming. 

De relatie tussen het microbioom en de hersenen is een relatief nieuw onderzoeksgebied.

Bron: Verrot Lekker (2025)

0

Welke voedingsadviezen heb je net langs horen komen?

Antwoorden

- groente en fruit

- volkorenproducten

- gezonde olie (olijfolie)

- peulvruchten

- geen fastfood

Les 1. Wat is creativiteit?

Biodiversiteit

Je darmen zitten tjokvol bacteriën. Als het goed is, zitten daar veel verschillende soorten tussen (tussen de 100 en 200 verschillende).  Voordeel: als er één soort wegvalt, is er vaak een andere soort die de taak kan overnemen ('reservespeler'). 

Net als in de natuur is het in je darmen belangrijk dat de biodiversiteit groot is.

Hoe doe je dat? Door de bacteriën in je darm 

van het juiste voedsel te voorzien.

Hoe? Door veel gevarieerder te eten met extra 

aandacht voor vezels.

Les 1. Wat is creativiteit?

 Even stressen

Bij mensen die zo'n stress-test moesten doen (zie vorige dia) werd vooraf de darmflora onderzocht.

Sommige mensen die minder gevoelig waren voor de stress, bleken een bepaalde darmflora te hebben. Darmen hebben dus bij mensen invloed op het stressniveau.

Het is nog niet helemaal duidelijk welke bacteriën hiervoor verantwoordelijk zijn; daar wordt onderzoek naar gedaan.

Maar: verbetering van je darmflora maakt je weerbaarder tegen stress.

Bron: Sommer (2023)

Les 1. Wat is creativiteit?

  Opdracht

Of je een depressie weg kunt eten, dat is nog even de vraag. Misschien kun je door de juiste voeding wel voorkomen dat je last van depressieve gevoelens krijgt.

Ontwerp nu een maaltijd die goed is voor je brein. Denk aan:

• voldoende vezels (groente, fruit, noten, volkorenproducten)
• peulvruchten
• gefermenteerde voeding (yoghurt, zuurkool, miso, augurken, ...)
• zo min mogelijk kant-en-klaar-producten.

Je doet dit zonder computer (!) en in groepjes van 4. Elk groepje krijgt een nummer (max. 8 groepjes per klas). Vul jullie antwoord in de volgende dia in (1 antwoord per groep).

maaltijd

Het gaat om de ingrediënten (bijvoorbeeld: witlof met ham en kaas met als toetje sorbetijs met vruchtjes), niet om de hoeveelheden of de bereidingswijze. Wees creatief! Er valt iets te winnen....

Wat heb je gisteren gegeten?

Neem de maaltijd van gisteren(avond) als uitgangspunt. Hoe kun je die maaltijd brein-vriendelijker maken?

Toelichting

De leerlingen gaan nu in groepjes een recept/maaltijd bedenken. Deze recepten zijn prima online te vinden, vandaar dat nu de handen even van de computers af moeten; spoor leerlingen aan om zelf creatief iets te bedenken. 

De opdracht wordt concreet door uit te gaan van wat ze gisteren gegeten hebben.

Kies met de klas (volgende dia) het beste recept en beloon dat met 4 mandarijntjes, of een zakje snoepworteltjes o.i.d.!

Opdracht

Vul hier per groep in welke maaltijd jullie bedacht hebben. Hoeveelheden hoeven er niet bij, ook geen bereidingswijze. 

Typ hier je antwoord:

Toelichting

Loop kort de maaltijden langs en laat de leerlingen dan ieder voor zichzelf de beste maaltijd kiezen (waarbij ze niet op hun eigen maaltijd mogen stemmen). Dat stemmen doen ze in de volgende dia., maar daar staan alleen de groepsnummers. Ze moeten dus nu alvast hun keuze bepalen.

Stemming

Welke maaltijd is volgens jou het 

beste voor je brein? Stem op het juiste nummer. 

Let op: niet op je eigen maaltijd stemmen!

maaltijd van groep 1

maaltijd van groep 2

maaltijd van groep 3

maaltijd van groep 4

maaltijd van groep 5

maaltijd van groep 6

maaltijd van groep 7

maaltijd van groep 8

Toelichting

Via de stemming komt er een winnend groepje uit de bus. Controleer voor de zekerheid even of de groepsleden niet op zichzelf hebben gestemd.

Beloon dit groepje met mandarijntjes of worteltjes of iets anders toepasselijks. 

Wel goed om de winnende maaltijd even langs de 'meetlat' te houden: voldoet deze maaltijd aan de gestelde 'eisen' (veel groente/fruit/vezels, peulvruchten, gefermenteerde voedingsmiddelen, geen kant-en-klaar-producten).

Les 1. Wat is creativiteit?

Geïnspireerd?

Vond je dit een leuke les? Dan is één van de volgende vervolgopleidingen misschien iets voor jou. 

Vraag: Welk profiel heb je nodig voor deze opleidingen?

iets met voeding (hbo)

https://www.han.nl/studeren/voltijd/studiekeuze/ietsmet/voeding/?gad_source=1&gclid=EAIaIQobChMIkdmQ4P3RiwMVsa-DBx3gnBlCEAAYASAAEgIJxvD_BwE

Bachelor Food Technology (universiteit)

http://www.https://www.wur.nl/nl/onderwijs-opleidingen/bachelor/bsc-opleidingen/bachelor-food-technology.htm

Bachelor Voeding en Gezondheid (universiteit)

https://www.wur.nl/nl/onderwijs-opleidingen/bachelor/bsc-opleidingen/bsc-voeding-en-gezondheid.htm

Wat is vullen en wat is voeden?

1. Vullen is zoveel mogelijk ingrediënten in je maaltijd stoppen.
2. Vullen is je lichaam voeden met ongezonde voeding.
3. Vullen is eten totdat je geen honger meer hebt .
4. Voeden is je lichaam vullen met gezonde voeding.

Waar zit suiker in?

1. Ketchup
2. crackers
3. Koekjes
4. kant en klaar maaltijd

Wat zijn macronutriënten?
(macro’s)

1. Vitamine C, B12 en D2
2. Eiwitten, koolhydraten en vetten
3. Water, koffie/thee en frisdrank
4. Cardio, kracht en duursporten

Waarom zijn vitamines belangrijk?

1. Ze houden je gezond en in leven.
2. Ze zorgen voor een optimale weerstand
3. Ze zijn niet belangrijk want je kan zonder.
4. Ze zijn soms belangrijk

Wat zijn E-nummers?

1. Een vitamine
2. Een suiker soort
3. Kunstmatige toevoegingen
4. Een macro