10.1 Opgroeien

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

10.1 Opgroeien 

Vandaag

Leerdoelen

1. Je kunt de levensfasen en een aantal kenmerken daarbij noemen
2. Je kunt uitleggen dat je lichaam verandert door hormonen en hoe hormonen werken
3. Je kunt beschrijven hoe je groeit

Programma

1. Levensfasen op beeld
2. Uitleg met vragen
3. Zelf werken

Zet onderstaande begrippen in de juiste volgorde van jong naar oud:
schoolkind - volwassene - baby - puber - kleuter - adolescent - peuter - oudere

Levensfasen

Iedere levensfase zijn er veranderingen 

• Lichamelijke ontwikkeling: Je lichaam veranderd. Dit verschilt per levensfase
• Geestelijke ontwikkeling: Je hersenen veranderen; leren

Tanden wisselen

1. Lichamelijke ontwikkeling
2. Geestelijke ontwikkeling

Het leren omgaan met emoties en met gevoelens

1. Lichamelijke ontwikkeling
2. Geestelijke ontwikkeling

Wat is jouw volgende levensfase?

1. Kind
2. Adolescent
3. Puber
4. Volwassene

In welke levensfase leer je lezen, schrijven en rekenen?

1. Peuter
2. Kleuter
3. Schoolkind
4. Puber

In welke levensfase ben je afhankelijk van anderen?

1. Adolescent
2. Peuter
3. Baby
4. Bejaarde

Hormonen

Hormonen zijn regelstoffen die berichten doorgeven aan organen.

Hormonen worden gemaakt in hormoonklieren

Alleen cellen die receptor (= eiwit op een celmembraan) past, heeft het hormoon in die cel een effect --> doelwitorgaan

Hypofyse

De hypofyse is een belangrijke hormoonklier onderaan je hersenen.

Het maakt bijvoorbeeld hormonen waardoor je

1. gaat groeien

2. In de puberteit komt

Groeien

Zuigelingen groeien door de voedingsstoffen in (moeder)melk.

Daarna regelt groeihormoon de groei van het lichaam

Puberteit --> veel groeihormoon in de hypofyse

Groeispurt

Groeien

Waar vindt groei plaats?

1. Uiteinden van pijpbeenderen
   
2. Wervelkolom, heupbeenderen en kaak.

In de kraakbeencellen in je groeischijven

Aan het eind van je puberteit zijn je groeischijven verandert in botweefsel.

Hormonen zijn:

1. Regelstoffen
2. Voedingsbestanddelen
3. Geslachtskenmerken
4. hormoonklieren

De hypofyse produceert

1. Testosteron
2. Oestrogenen
3. Hormonen die werking teelballen, eierstokken en groei regelen
4. Zaadcellen en eicellen

Hoe komt het dat je lichaam een groeispurt doormaakt in de puberteit?

1. De hypofyse maakt groeihormoon waardoor je overal celdeling krijgt.
2. De hypofyse maakt groeihormoon waardoor je celdeling in je botten krijgt.
3. De hypofyse maakt groeihormoon waardoor je celdeling in de groeischijven van je botten krijgt.

Zelf werken

Lezen

H10.1

Maken

H10.1 opdr. 1 t/m 9 en 11 t/m 15 (je mag 6 en 12 overslaan)

Kun je

1. de levensfasen en een aantal kenmerken daarbij noemen?
2. uitleggen dat je lichaam verandert door hormonen en hoe hormonen werken?
3. beschrijven hoe je groeit?