Les copd en astma

• Verzorgende
• MBO
• Studiejaar 2

COPD =Chronische  Obstructieve Pulmonary (long) Disease (ziekte))

&

Astma

Lesdoelen

Aan het einde van deze les:

1. Kun je de organen van het ademhalingsstelsel benoemen.
2.  Kun je uitleggen wat de functie van gaswisseling is. 
3. Weet je wat de ziekten, COPD en Astma inhouden.
4. Kun je de verschillen benoemen tussen COPD en Astma.
5. Kun je de volgorde van het geven van luchtwegmedicatie noemen. 

0

Tekening bespreken

Anatomie

Luchtpijp: slijmvlies en trilharen

Bronchiën: twee vertakkingen van de luchtpijp die zich in steeds kleinere vertakkingen splitsen -> bronchiën -> tot aan longblaasjes met haarvaten.

Waarom is de rechter long groter
dan de linker long?

antwoord

De linkerlong is iets kleiner dan de rechterlong omdat hij ruimte moet maken voor het hart (de hartinkeping) in de linkerzijde van de borstholte. 

Als gevolg daarvan is de rechterlong groter, met drie lobben, terwijl de linker slechts twee lobben heeft

Het ademhalingsstelsel

Gaswisseling

1. Opname van O2

2. Afgifte koolzuurgas uit het bloed

Longvliezen

Longvlies

Borstvlies

Pleuraholte

Wat is Pleuritis?

Antwoord:

Pleuritis of borstvliesontsteking is een ontsteking van de pleura, de longvliezen. Pleuritis kenmerkt zich door kortademigheid en pijn bij het ademen en hoesten. Bij de ontsteking schuurt je borstvlies tegen de borstwand, wat een vervelende en scherpe pijn kan veroorzaken bij het ademhalen, want het longvlies zit vol zenuwen.

0

Brein

Ademhalingscentrum

Ademhalingssysteem

Ademhalingscentrum stelt de AH af op de behoefte van je lichaam -> zuurgraad en zuurstof in het bloed.

CO2 stijgt? AH frequentie gaat omhoog.

Bij een COPD-patiënt altijd veel CO2 in bloed, ademcentrum ongevoelig voor CO2. Daarom reagerend op O2. Stijging O2? AF frequentie omlaag. 

Als ik de ademhaling observeer
let ik op....?

Ademhaling wordt geobserveerd door verschillende aspecten zoals de ademfrequentie, het ritme, de diepte en gelijkmatigheid van de ademhaling, adembewegingen en ademgeluiden.

Ademfrequentie is het aantal ademhalingen per minuut en kan variëren afhankelijk van de leeftijd en gezondheid van de persoon. Het ritme van de ademhaling kan variëren tussen normaal en onregelmatig, met pauzes tussen de ademhalingen. Diepte en gelijkmatigheid van de ademhaling verwijzen naar de hoeveelheid lucht die wordt ingeademd per inademing en of de ademhaling regelmatig is. Adembewegingen, vooral in de nek en neusvleugels, geven aan hoeveel moeite de patiënt doet om te ademen. Een voorbeeld hiervan is of de patiënt gebruik maakt van de ademhalingshulpspieren. Ademgeluiden kunnen wijzen op problemen in de luchtwegen, zoals piepen, reutelen of rochelen.

Observeren op

1. Frequentie

2. Diepte 

3. Ritme/gelijkmatigheid

4. Geluid

5. Inspiratoire stridor

6. Expiratoire stridor

7. Huidskleur - cyanose

8. Geur

5=hoorbare inademing

6=hoorbare uitademing vaak hoog piepend geluid

Normale ademhaling

Cheyne-stokes

Kussmaul

Cheyne-stokes

Kussmaul =  zeer diep, snakkend ademen

Welk geluid hoort erbij?

COPD
wat weet je er al van?

0

COPD is een verzamelnaam voor:

Chronische bronchitis:

Bij chronische bronchitis zijn de bronchiën steeds ontstoken. 

Slijmvlies wordt dikker en produceert meer slijm.

Benauwdheid en hoesten

Longemfyseem:

Longblaasjes rekken uit en gaan kapot.

Komen met elkaar in verbinding en vormen grote slappe blaasjes. 

Des te meer beschadiging des te minder O2 de longen kan opnemen. 

Astma,
wat weet je hier al van?

Astma

Chronische ontsteking van de luchtwegen

Ontstaat al op jongere leeftijd en is een combinatie van omgevings- en erfelijke factoren.

De luchtwegen raken snel geprikkeld door allerlei stoffen. Veel mensen met astma zijn allergisch. Klachten komen in aanvallen

 

Diagnose

Anamnese

Lichamelijk ondezoek

Spirometrietest

Maximale lucht die kan worden in en uitgeademd. 

Maximale lucht die in 1 seconde kan worden uitgeblazen. 

2 metingen

1ste keer: Obstructie meten. 

2de keer: vooraf Luchtverwijderaar/medicatie gebruiken

wat een patiënt zijn arts aan medische voorgeschiedenis kan vertellen.

Behandeling

Medicatie: 

ontstekingsremmers, luchtwegverwijdende medicatie & diuretica (plasmedicatie)

Salbutamol (kortwerkend, luchtwegverwijdend)

Atrovent (kortwerkend, luchtwegverwijdend)

Tiotropium/olodaterol (langwerkende luchtwegverwijderaar)

Salmeterol (langwerkende luchtwegverwijderaar)

corticosteroïden (ontstekingsremmend)

corticosteroïd (ontstekingsremmend)

Theofylline

 (tablet als luchtwegverwijder)

Acetylcysteïne (slijmoplosser)

COPD 

• Luchtwegen vernauwd door beschadiging, zoals roken

• Symptomen zijn Chronisch

• Het beloop is geleidelijk verergerend en de levensverwachting verminderd.

Astma

• Geen echte oorzaak aan te wijzen, maar er zijn wel factoren die de kans op astma vergroten

• Symptomen zijn periodiek

• Het beloop met behandeling is met astma gunstiger en men kan er gemiddeld ouder mee worden.

BEHANDELING

Aanpassen van leefstijl.

Revalidatie. 

Chronische medicatie:

• Kortwerkende en langwerkende  luchtverwijders.
• Slijmoplossers
• Antibiotica
• Ontstekingsremmers

Inhalatoren:

• Verstuiver
• Poederinhalator
• Vernevelapparaat

Voordelen:

• Direct effect
• Minder medicatie nodig
• Minder bijwerkingen

Revalidatie

https://longenenleven.nl/leven-met-copd/blijven-bewegen/

Soorten astma

Allergisch: lichaam maakt histamine aan. 

Niet-allergisch: niet-allergische prikkels geven klachten. -> uitlaatgassen,benzine,balkuchtjes,parfum of schoonmaakmiddelen. Maar ook kou, mist en vochtige lucht. 

Inspanning: lichamelijke inspanning, stress en heftige emoties.

Beroep: vaak en lang inademen van chemische stoffen. 

DIT WAS HET EINDE!
HOE VOND JE DE LES?

😒🙁😐🙂😃