H1 zinsdelen en woordsoorten

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

H1 Grammatica

• Woordsoorten: wederkerig en wederkerende voornaamwoorden
• Zinsdelen: gezegde en lv bij wederkerende ww.

Wederkerige voornaamwoorden (wedig. vnw.)

• Er is sprake van wederkerigheid (Ik geef iets aan een ander en een ander geeft iets aan mij).
• Wij geven elkaar cadeaus tijdens sinterklaas. 

• Elkaar
• Elkander
• Mekaar
• Mekander

Benoem een wederkerend werkwoord

Wederkerende voornaamwoorden (wed. vnw.)

• Horen bij een wederkerend werkwoord: zich wassen
  

Ik was me / mezelf
Jij wast je / jezelf
Hij wast zich / zichzelf
Wij wassen ons / onszelf
Jullie wassen je / jezelf
Zij wassen zich / zichzelf

• Me is een wed. vnw. en geen bez. vnw - me broertje is grammaticaal onjuist. 

Verplicht wed. ww.

• Wed. vnw kun je niet vervangen door iets anders (bijv. de hond). 
• Ik verslik me / de hond
• Mezelf, zichzelf, onszelf is grammaticaal onjuist. 

Toevallig wed. ww.

• Wed. vwn kun je wel vervangen door iets anders.
• Mezelf, jezelf, 
• Ik was me / de hond
•  Mezelf, zichzelf, onszelf is grammaticaal juist. 

Pers., bez. of wed. vnw.?

• Je, me en ons is soms een pers. vnw. en soms een wed. vwn. 
• Je en ons kunnen pers. vnw. of bez. vnw. zijn. 
• Vervang je, me of ons het door hij! 
• Hij / hem: pers. vnw
• Zijn: bez. vnw.
  
• Zich: wed. vnw.

• Je kunt ook de hond wassen. -> Hij kan ook de hond wassen = pers. vnw.
• Heb jij je al gewassen? -> Heeft hij zich al gewassen? = wed. vnw. 
• Je kunt je telefoon altijd opladen in het nieuwe domein. -> Hij kan zijn telefoon altijd opladen in het nieuwe domein. = pers. vnw en bez. vwn. 

Ik schaam me altijd voor mijn broertje.

1. Me = onpers. vnw.
2. Me = wed. vnw.
3. Me = pers. vnw.
4. Me = bez. vnw.

Wij lachen altijd naar elkaar.

1. Elkaar = wed. vnw.
2. Elkaar = wedig. vnw.

Schaam jij je ook altijd voor JE broertje?

1. JE = pers. vnw.
2. JE = wed. vnw.
3. JE= bez. vnw.
4. JE = onb. vnw.

Zich vergissen is een ...

1. verplicht wed. ww.
2. toevallig wed. ww

Ik vergiste mezelf bij het bepalen van het woordsoort.
mezelf = grammaticaal onjuist

1. Ja
2. Nee

Verplicht of toevallig wederkerend werkwoord?
Zich vermaken

1. Verplicht
2. Toevallig

Toevallig wed. ww.

• Wed. vnw. is het lijdend voorwerp (lv)
• Zich wassen ( ik was me, jij wast je, jullie wassen je)
• Me en je (wed. vnw.) zijn het lijdend voorwerp (lv)

Verplicht wed. ww.

• Wed. vnw. hoort bij het werkwoordelijk gezegd (wg)
• Zich schamen (ik schaam me, hij schaamt zich, wij schamen ons)
• Me, zich, ons (wed. vnw) horen bij het wg. 

Hij schaamt zich voor zijn nieuwe coupe. 

schamen = verplicht, dus zich hoort bij wg

pv=schaamt 

ow=hij

Wie of wat schaamt hij? X 

wg= schaamt zich

Hij wast zich dagelijks. 

wassen = toevallig, dus zich is het lv  

pv= wast

ow= hij

wg= wast

Wie of wat wast hij? zich

lv= zich 

WG of LV?
Lianne bemoeit zich altijd met haar buurman in de les.

1. Zich = WG
2. Zich = LV

WG of LV?
Jan kleedt zich altijd netjes aan om op bezoek te gaan bij zijn oma.

1. Zich = WG
2. Zich = LV

Groepenverdeling

Appeltje eitje = Rood

Nog een beetje lastig = Wit

Heel erg moeilijk = Blauw

Dit ga je doen

Rood = opdracht 5 op pag. 29 in tweetallen in je schrift maken en nakijken, op fluistertoon overleggen. 

Wit= Geheel zelfstandig in stilte: lees de theorie op pag. 28 en maak de sleepvraag  in LessonUp.

Blauw= Doe mee met de docent. 

Blauw: samen de zin ontleden

Wij amuseren ons in de pauze met TikTok. 

Blauw: samen de zin ontleden

Ik had me deze les heel anders voorgesteld.  

schuilhouden 

Verplicht

Toevallig

verspreken

aantrekken

voordoen

vermaken

vertakken