Thema 5, bs 2 Chromosomen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Thema 5  Erfelijkheid en evolutie

Van welke stof zijn
chromosomen gemaakt?

1. Lucht
2. DNA
3. Chromosomen vocht
4. Water

Een tatoeage is een voorbeeld van...

1. genotype
2. fenotype
3. genotype en fenotype

Zie je in de afbeelding het fenotype of het genotype van de baby?

1. Fenotype
2. Genotype

Wat verandert er wel en wat niet?

1. wel: genotype niet: fenotype
2. wel: fenotype wel: genotype
3. wel: fenotype niet: genotype
4. niet: fenotype niet: genotype

Welke stelling is juist?

1. Fenotype = genotype + milieu
2. Milieu = genotype + fenotype
3. Genotype = fenotype + milieu

Thema 5  Erfelijkheid en evolutie

Basisstof 2  Chromosomen

Lees blz. 104 t/m 107

chromosomen

chromosomen

In elke cel zitten 46 chromosomen

23 kreeg je van je moeder 

23 kreeg je van je vader

de laatste chromosomen bepalen of je een jongen of een meisje bent

Geslacht

• Het 23e paar bestaat uit je geslachtschromosomen. 
• Mannen: XY
• Vrouwen: XX

Cel en DN

chromosomen

Chromosomen zijn lange dunne draden van DNA

Je hebt 2 meter DNA

in elke cel

Chromosoom bestaat uit genen

• kralenketting van genen
• elk gen bevat info voor één erfelijke eigenschap
• bijv.  oogkleur, lengte, haarkleur, muzikale aanleg
• per eigenschap heb je 2 genen (1 van papa, 1 van mama)

een gen

Een gen is een stukje DNA

voor één erfelijke eigenschap. 

Geslachtscellen

• zaadcellen/eicellen bevatten de helft van de chromosomen
• bij de mens 23 chromosomen
• worden gemaakt bij meiose
• chromosoomkoppels worden gesplitst

Geslachtscellen

• elke geslachtscel heeft andere combinatie chromosomen

Variatie in genotypen

• bij bevruchting ontstaat (nieuw) genotype

Variatie in genotypen

• bij bevruchting ontstaat (nieuw) genotype

Geslacht

• Mannen: XY
• Vrouwen: XX

• eicel vrouw bevat ?
• zaadcel man bevat ?

Cel en DN

Geslacht

• Mannen: XY
• Vrouwen: XX

• eicel vrouw bevat  X
• zaadcel man bevat  X of Y

• wie bepaalt geslacht van het kind

Cel en DN

Huiswerk

• maken begrippenlijst
• maken opdr. 1 t/m 5, 7 t/m 10  (online) 

Hoeveel chromosomen heeft een bevruchte eicel

1. 23
2. 46

Deze chromosomen zijn afkomstig van een een man?

1. Juist
2. Onjuist

Als een man zijn Y-chromosoom doorgeeft aan zijn kind, dan wordt het kind altijd een jongen.

1. Juist
2. Onjuist

Van elk chromosomenpaar is één chromosoom afkomstig van de moeder, en één van de vader.

1. Juist
2. Onjuist

De zaadcel van een mens bevat 46 chromosomen.

1. Juist
2. Onjuist

Je genotype wordt bepaald door de fenotype en je omgeving (milieu).

1. Juist
2. Onjuist

Als een gen niet tot expressie komt in een bepaalde cel, dan wordt het DNA van dit gen in deze cel niet afgelezen.

1. Juist
2. Onjuist

Alle celkernen van lichaamscellen in jouw lichaam bevatten precies dezelfde genen.

1. Juist
2. Onjuist

Hoeveel chromosomen heeft een menselijke lichaamscel?

Hoeveel chromosomen heeft een menselijke geslachtscel (zaadcel/eicel)?

Aan de slag

Thema 5

Basisstof 2

Opdrachten: 4, 5, 6 en 7