3M 7.6 Water

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Startopdracht - Zelfstandig stil

Beantwoordt de volgende vragen:

• Noem een aantal duurzame energiebronnen.
• Welke energiebronnen zullen er in Nederland veel gebruikt worden en welke niet of minder veel?

1. Loop rustig het lokaal binnen en praat zachtjes
2. Ga zitten op je stoel
3. Je jas hang je over je stoel
4. Pak je chromebook, boek, schrift + pen

Duurzame energie

Duurzame energie = energie uit energiebronnen die niet opraken en die geen vervuiling veroorzaken.

Voorbeelden:

 zonne-energie, windenergie, aardwarmte, waterkracht

Startopdracht 

Beantwoordt de volgende vragen:

1. Noem een aantal duurzame energiebronnen.
2. Welke energiebronnen zullen er in Nederland veel gebruikt worden en welke weinig?

Antwoorden

1. Zonne-energie, windenergie, aardwarmte, waterkracht

2. Gebruikt: windenergie, zonne-energie, aardwarmte. Waterkracht --> weinig. 

Waarom? 

Nederland is vlak (geen bergen/hoogteverschillen) voor stuwdammen. 

Duurzaam leven

• 7.1 De mens en het milieu 
• 7.2 Voedselproductie
• 7.3 Duurzame landbouw
• 7.4 Energie
• 7.5 Klimaatverandering
• 7.6 Water
• 7.7 Bodem en afval

Programma

• Leerdoelen
• Introductie video water(schappen) --> 2 minuten 
• Uitleg basisstof 7.6 --> Water
• Video plasticsoep --> 2 minuten
• Video water zuiveren --> 3 minuten
• Opdrachten maken
• Afsluiting 

Leerdoelen

• Je kunt omschrijven wat vermesting is en oorzaken en gevolgen van vermesting noemen.
• Je kunt een aantal vormen van watervervuiling noemen en je weet hoe rioolwater wordt gezuiverd.

Het zeewater warmt op en de gletsjers smelten. Wat is het gevolg hiervan?

1. In Nederland komen meer hittegolven voor
2. In bepaalde gebieden ontstaat droogte
3. Voedingsgewassen groeien beter
4. De zeespiegel stijgt

Het aantal sterfgevallen in de zomer neemt toe. Waar kan dat door komen?

1. Het zeewater warmt op en de gletsjers smelten
2. In Nederland komen meer hittegolven voor
3. Planten en dieren breiden hun leefgebied naar het noorden uit
4. Voedingsgewassen groeien beter

In bepaalde gebieden ontstaat droogte. Wat is het gevolg hiervan?

1. Het zeewater warmt op en de gletsjers smelten
2. Voedingsgewassen groeien beter
3. Woestijnen worden groter
4. De populatieomvang neemt toe

Water

Oppervlaktewater = water in rivieren, plassen, meren en zeeën

Grondwater = water in de bodem

Zelfreinigend vermogen water

In het oppervlakte water zijn altijd dode resten van planten en dieren aanwezig. 

Reducenten breken deze resten af --> gebruiken hierbij zuurstof en koolstofdioxide ontstaat + 

mineralen die weer door planten worden gebruikt. 

Fotosynthese: 

Vermesting

Vermesting = sterke toename van de hoeveelheid stikstof houdende mineralen (nitraat) en fosfaat in het water. Zelfreinigend vermogen lukt niet meer. 

Waterbloei = sterke algengroei in het water door vermesting.

De invloed van mest op de omgeving

• Mestoverschot --> als er veel meer mest wordt geproduceerd dan nodig is om akkers te bemesten
• Overbemesting --> als een boer te veel mest over zijn akkers verspreid
• Vermesting --> overtollige mineralen komen via het grondwater (water in de bodem) in natuurgebieden en oppervlaktewater terecht --> waterbloei.

Waterbloei

Massale vissterfte door zuurstofgebrek

Chemische stoffen

Plastic soep

Chemische afvalstoffen

• Giftige stoffen zoals lood, kwik, maar ook terpentine. 
• Door fabrieken en huishoudens komen ze in het water. 
• In kleine hoeveelheden zijn ze al giftig voor veel organismen. Ook reducenten gaan hieraan dood.
• Het zelfreinigend vermogen van het water neemt daardoor af.

Er treedt bioaccumulatie op in de voedselketens.

Plasticsoep

• Grote hoeveelheden plastic in het water.
• Valt na verloop van tijd uit elkaar in microplastic --> hele kleine deeltjes. 
• Dieren krijgen deze deeltjes binnen --> microplastic in de voedselketen.

In armere landen en ontwikkelingslanden zijn er veel mensen die geen schoon drinkwater en goede sanitaire voorzieningen hebben. Ze worden ziek door de ziekteverwekkers in het vuile water. 

Drinkwater

Waterleidingbedrijven maken 

drinkwater van grondwater of 

oppervlaktewater.

Als het grondwater/oppervlaktewater 

schadelijke stoffen bevat, moet het water 

extra worden gezuiverd. 

Waterzuivering

In armere landen en ontwikkelingslanden zijn er veel mensen die geen schoon drinkwater en goede sanitaire voorzieningen hebben. Ze worden ziek door de ziekteverwekkers in het vuile water. 

Drinkwater maken

• Na een reguliere waterzuivering --> water chemisch gezuiverd.
• Chemisch reinigen is nodig om de niet-biologisch afbreekbare stoffen uit het water te halen, zoals medicijnresten en chemische stoffen. 
• Dit gebeurt met ozon, UV-straling en actieve koolstof. 

Het afval dat achterblijft, heet rioolslib. Dit wordt gedroogd en gebruikt om energie op te wekken.

Rioolwaterzuivering met biologische zuivering (biologisch afbreekbare stoffen worden afgebroken door reducenten).

Huiswerk

Lezen 7.6

Maken opdracht 1, 2 en 

4 t/m 8

Herhalen en/of extra oefenen

Verschillende oefeningen

Uitlegvideo's 

Effectief leren video's 

Klaar: puzzel laten maken