4.2 Zelfstandige burgers

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 1

Welkom!

Programma deze les:

• Waar gaat het ook alweer over?
• Uitleg paragraaf 4.2
• Huiswerk volgende les.

Leerdoelen 4.2

• hoe steden stadsrechten kregen.
• hoe burgers hun stad bestuurden.
• waardoor steden zelfstandiger werden 
• hoe lage edelen macht verloren.

Waar gaat het ook alweer over?

• Steden en Staten
• 1000 - 1500
• Europa wordt weer veilig
• Er komen weer steden!
• Handel op markten
• Banken ontstaan
• Ambachtslieden werken in een gilde

Wanneer spreek je van een stad tegenwoordig?

Grote steden

Guangzhou is de grootste stad van de hele wereld met 47.700.000 inwoners en is een stad in China.

Moskou is de grootste stad van heel Europa met 10.524.400 inwoners en de hoofdstad van Rusland.

Amsterdam is de grootste stad van Nederland met 844.667 inwoners.

Tegenwoordig houden we de grens aan van 25.000 inwoners om een plaats een stad te noemen.

Is jouw woonplaats dan een stad?

Hoe werd een plaats een stad in de middeleeuwen?

Een stad in de middeleeuwen ziet er heel anders uit dan nu. 

De steden leken op grote kastelen, met hoge, dikke muren om de stad om de stad te verdedigen tegen de vijand. Je herkende een stad in de middeleeuwen aan de volgende dingen:

- De stad had stadsrechten

- Er woonden ongeveer duizend mensen in de stad

- Er stond een stadsmuur om de stad

- De mensen leefden van de landbouw

- De markt was eigenlijk het winkelcentrum van nu

- Er waren veel kromme en smalle straatjes

- Er waren veel pleinen, gevels, torens en poorten.

Het stadsbestuur

• De stad was voor veel mensen een aantrekkelijke woonplaats.
• Inwoners van een stad met bepaalde rechten waren burgers. 
  
  
• Mannen konden burger worden als zij:
  - een jaar en een dag in de stad woonden,
  - een beroep hadden en
  - een geldbedrag betaalden. 

Stadsrechten

• Door deze vrijheden kregen marktplaatsen/dorpen stadsrechten
• Deze krijg van vorsten of hoge edelen
• Met deze rechten werd een dorp een stad
  
  

Steden mochten vanaf dat moment:

• Zelf zorgen voor hun rechtspraak
• Een stadsmuur bouwen
• Eigen belasting heffen (laten betalen) - Tol

Oldenzaal, oudste stad van Twente

In 1296 gaf bisschop Johannes van Utrecht Oldenzaal stadsrechten. Sindsdien is Oldenzaal een stad. Dat betekende dat bazen van Oldenzaal hun eigen regels mochten maken, dat de stad zelf ongehoorzame burgers mocht bestraffen en dat er stadsmuren gebouwd mochten worden.

Vragen?

Tot de volgende keer!