HEY 7.2 Zuren in water

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

7.2 Zuren in water

Les 1

Leerdoelen

Je leert waarom zure oplossingen stroom geleiden.

Je leert namen van een aantal zuren.

Je leert het verschil tussen sterke en zwakke zuren.

Herhaling koolstofchemie

Ethaan

Eth = 2 C

-aan = enkele bindingen tussen C's

Binas 66CD

Ethaanzuur

zuur = COOH-groep

Molecuulformule ethaanzuur = CH3COOH

Geef de naam van het molecuul.

Zuren en zure oplossingen

Alle zure oplossingen:

• hebben een zure smaak;
• beïnvloeden de kleur van zuur‑base‑indicatoren;
• geleiden elektrische stroom;
• hebben een pH‑waarde die kleiner is dan 7.

Zuren en zure oplossingen

• Een zuur is een deeltje wat één of meerdere H+-ionen kan afstaan aan een base.
• Ook wel een H+ donor genoemd.
• Als een zuur oplost in water dan splitst het zuur zich op in lossen ionen. De H+ en het zuurrest-ion.
• Hoe meer H+ -ionen in een oplossing, hoe zuurder de oplossing (dus hoe lager de pH).
• Bij een alkaanzuur, wordt de H+ van de zuurgroep afgestaan.

Oplosvergelijkingen van zuren

• Zoutzuur = oplossing van waterstofchloride in water (Binas 66A):

HCl (g) ->  H+ (aq) + Cl- (aq)

• Oplossen van zwavelzuur in water (Binas 66B):

H2SO4 (l) ->  2 H+ + SO42- (aq)

• Oplossen van azijnzuur (ethaanzuur, Binas 66A) in water: 

CH3COOH (l) ->  H+ (aq) + CH3COO- (aq) 

CH₃COOH (l) ->  CH₃COOH (aq)

Geef de vergelijking waarbij mierenzuur wordt opgelost met toestandsaanduidingen.
Gebruik Binas 66A/D (en evt. 49).

uitleg quizvraag

Mierenzuur is de triviale naam van methaanzuur. 

Molecuulformule methaanzuur is HCOOH. 

HCOOH (l) -> H⁺ (aq) + HCOO^- (aq)

of

HCOOH (l) -> HCOOH (aq)

Moleculaire stoffen: geleiden géén elektrische stroom

Zuren: zuren die opgelost zijn geleiden elektrische stroom

VS

Zuren in water

De zuren die je net zag zijn moleculaire stoffen en dus opgebouwd uit moleculen die geen lading hebben.

Toch kan een oplossing van een zuur stroom geleiden. 

Er zijn dus blijkbaar losse geladen deeltjes die de stroom kunnen geleiden. 

Zure oplossingen hebben
een ...................

1. pH groter dan 7
2. pH kleiner dan 7
3. pH is 7

Gootsteenontstopper(base) is agressiever dan groene zeep (base). De pH van gootsteenontstopper is

1. groter dan groene zeep
2. kleiner dan groene zeep
3. 3
4. kun je niet zeggen

Welke uitspraak is fout?

1. Een zure oplossing smaakt zuur
2. Alle zure oplossingen geleiden de stroom
3. De pH van een zuur is groter dan 7
4. Zure oplossingen beïnvloeden de kleur van een zuur-base-indicator

Is dit een zuur?
CH3COOH

1. ja
2. nee

Is dit een zuur?
HBr

1. ja
2. nee

Zuur
of
basisch?

1. zuur
2. basisch
3. neutraal

Een zuur kan...

1. een elektron opnamen
2. een elektron afstaan
3. een H+ opnemen
4. een H+ afstaan

Aan de slag!

7.2 Zuren in water

Maken opdr. 8 t/m 16

7.2 Zuren in water

Les 2

Sleep de onderdelen naar de juiste plek.

Elke stap is een factor 10. Dus van pH 7 naar pH 5 is 10x10=100x zo zuur.

zuur

basisch

neutraal

Hiernaast is afgebeeld...

1. rode koolsap
2. blauw lakmoespapier
3. rood lakmoespapier
4. universeel indicatorpapier

Wat is een kenmerk van een sterk zuur?

1. Een zuur dat een lage pH heeft
2. Een zuur dat een hoge pH heeft
3. Een zuur dat volledig ioniseert in water
4. Een zuur dat weinig ioniseert in water

Waterstof-chloride

Zwavel-zuur

Fosfor-zuur

Salpeter-zuur

Sleep de onderdelen naar de juiste plek.

HCl

HNO₃

H₂SO₄

H₃PO₄

Een zuur kan...

1. een elektron opnamen
2. een elektron afstaan
3. een H+ opnemen
4. een H+ afstaan

Leerdoelen

Je leert waarom zure oplossingen stroom geleiden.

Je leert namen van een aantal zuren.

Je leert het verschil tussen sterke en zwakke zuren.

Sterke en zwakke zuren

• Oplossingen van sterke zuren bevatten geen opgeloste zuurmoleculen. Er zijn alleen H⁺‑ionen en zuurrestionen aanwezig. 
• In oplossingen van zwakke zuren zitten opgeloste zuurmoleculen, H⁺‑ionen en zuurrestionen. De opgeloste zuurmoleculen zijn in de meerderheid en je noteert de volledige formule van het zuur voor de oplossing. 

Sterke en zwakke zuren

• Binas 49 geeft een overzicht van bekende zuren en basen.
• Onder te verdelen in: sterk, zwak en zeer zwak.
• Hoe sterker een zuur, hoe makkelijker het H⁺-ion kan worden afgesplitst.
• Bij gelijke molariteit (hoeveelheid mol per L), heeft een sterk zuur;

• een lagere pH dan een zwak zuur,
• veel beter stroom geleiden dan een zwak zuur,
• zal hij sterker reageren dan een zwak zuur (meer H+ in oplossing).

Sterk zuur

Bij een sterk zuur is er volledige ionisatie.

Voorbeeld van notatie sterk zuur: HCl

 H⁺ (aq)  +   Cl^- (aq)

 Notatie sterk zuur: H⁺ (aq)+ zuurrestion^- _(aq)

(Sterke) zuren in water

Wanneer zuren opgelost worden in water, vallen ze uiteen in ionen, terwijl zuren moleculaire stoffen zijn!!

Ze vallen dan uiteen in H+ en het zuurrest-ion:

                        HCl --> H+ + Cl-

                        H2SO4 --> 2H+ + SO42-

Hoe meer H+, hoe zuurder!

Zwak zuur

Een zwak zuur is niet volledig gesplitst in H+ en zuurrestionen.

Voorbeeld van notatie zwak zuur: HF

 HF (aq)

Notatie zwak zuur: Zuur (aq)

Sterke zuren

Sterk zuur (aflopende reactie)

Algemene zuur ionisatiereactie:

 

Zwakke zuren

Zwak zuur (evenwichtsreactie)

Algemene zwak zuur ionisatiereactie:

 

Is salpeterzuur een sterk/zwak zuur of base? Gebruik Binas 49 en 66B.

1. Sterk zuur
2. Zwak zuur
3. Sterke base
4. Zwakke base

Is het sulfide-ion een sterk/zwak zuur of base? Gebruik Binas 49.

1. Sterk zuur
2. Zwak zuur
3. Sterke base
4. Zwakke base

Is het ammonium-ion een sterk/zwak zuur of base? Gebruik Binas 66B en 49.

1. Sterk zuur
2. Zwak zuur
3. Sterke base
4. Zwakke base

Welke van de volgende zuren is een zwak zuur?

1. Zoutzuur
2. Salpeterzuur
3. Azijnzuur
4. Zwavelzuur

Aan de slag!

7.2 Zuren in water

Maken opdr. 17 t/m 21