H3 B4 De handel groeit weer

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo
• Leerjaar 1

H3 Kastelen, kloosters en steden

B4 De handel groeit weer

leerdoelen

• Je kunt uitleggen waarom de landbouwproductie steeg en de handel en de steden weer groeide. 
• Je kunt de vier sociale lagen in een middeleeuwse stad noemen en twee functies van een gilde beschrijven.
• Je kunt uitleggen dat burgers van middeleeuwse steden machtiger werden. 

Waarom steeg de landbouwproductie?

Drieslagstelsel

ontginnen

Hoe ontstonden en groeiden steden?

Meer oogst = meer voedsel 

Bevolking groeit + overschot voedsel  (teveel )

Overschot kun je ruilen. 

  Waarom groeide de handel?

Samenwerking in Noord-Europa

Huiswerk:

H3.4= 1e twee tekstjes gelezen en 3 tm 8 gemaakt. 

In het hofstelsel:

1. geeft de heer bescherming aan de horige
2. moesten horigen herendiensten verrichten
3. geeft de horige een deel van de opbrengst van het land aan de heer
4. helpt de heer de horige op het land tijdens de oogsttijd

Waarom groeien de steden in de tijd van steden en staten?

1. Overschot aan voedsel
2. De Romeinen vertrekken
3. De Romeinen zorgen voor veiligheid
4. Landbouwvernieuwingen

Wat is ontginnen?

1. Woeste grond geschikt maken voor een voetbalwedstrijd
2. Woeste grond geschikt maken voor woningbouw
3. Woeste grond geschikt maken voor landbouw
4. Dan heb je een vrije dag

Door het drieslagstelsel...

1. Bleef een groter deel van het land braak liggen
2. Nam de opbrengst toe van 1/2 naar 2/3
3. Raakte de grond minder snel uitgeput
4. Nam de opbrengst toe van 1/3 naar 1/2

In een geldeconomie

1. betalen mensen hun pacht in graan en eieren.
2. brengen boeren een steeds groter deel van hun oogst naar de markt.
3. maken mensen hun spullen zoveel mogelijk zelf.
4. ruilen boeren een deel van hun oogst voor geld.

De sociale lagen in een middeleeuwse stad

1. Rijke kooplieden en meesters van een gilde
2. Winkeliers en ambachtslieden
3. mensen zonder vast werk, vaak arm
4. oude en zieke mensen

Economische functie

Sociale functie

Afspraken over prijs en kwaliteit.

Voorkomt concurrentie

Leden van een gilde steunden elkaar bij overlijden en ziekte.

Gilde

Groep mensen in een stad met het zelfde beroep

leerling

gezel

Meester

Burgers werden steeds machtiger

Stadsrechten 

• Eigen regels en wetten
• Eigen rechtspraak
• Recht om een stadsmuur te bouwen
• Recht om een markt te houden

Stadsrechten werden gekocht van de heer. 

Burgers werden steeds machtiger

Rechtspraak

schout: voorzitter van de rechtbank, benoemd door heer

schepenen: andere rechters, benoemd door rijke burgers

Bestuur

schout en schepenen

B4 De handel groeit weer

• Je kunt uitleggen waarom de landbouwproductie steeg en de handel en de steden weer groeide. 
• Je kunt de vier sociale lagen in een middeleeuwse stad noemen en twee functies van een gilde beschrijven.
• Je kunt uitleggen dat burgers van middeleeuwse steden machtiger werden. 

Aan de slag:

Lezen: tekst 3: H3.4

Maken: afronden 3.4

Klaar? 

Maak samenvatting 3.1 tm 3.4