les 1: intro + Klimaten in Zuid-Amerika (11/3)

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Waar denk je aan
bij Zuid-Amerika?

Deze les

Uitleggen welke klimaatbepalende factor het verschil in klimaat veroorzaakt tussen 

2 locaties.

- verschil in temperatuur

- verschil in neerslag

Hiermee de ligging van klimaten in Zuid-Amerika verklaren.

Korte intro

uitleg en oefenen klimaatbepalende factoren

toepassen klimaatbepalende factoren op ZA.

weektaak + afsluiting les

algemeen

Over het algemeen geldt hoe verder van de evenaar hoe kouder.

Dus van tropisch regenwoud (rond evenaar) naar toendra (in het zuiden)

verstorende factoren

De ligging van het langgerekte Andesgebergte zorgt voor verstoring van dit algemene patroon.

Ook windrichting en zeestromen zorgen voor verstoringen.

Dus niet alleen van noord naar zuid een veranderend klimaat. Maar ook van oost naar west.

Klimaatbepalende factoren

Temperatuur wordt beïnvloed door:

- breedteligging

- hoogteligging

- warme/koude zeestroom

- ligging dichtbij/verweg van zee

Neerslag wordt beïnvloed door:

- ligging van de ITCZ/luchtdruk

- reliëf

- ligging dichtbij/ver weg van zee

- aanlandige of aflandige wind

- warme/koude zeestroom

Temperatuurbepalende factoren

breedteligging

hoogteligging

warme/koude zeestroom

ligging dichtbij/verweg van zee

Hoe verder weg van de evenaar, hoe kouder het is.

Hoe hoger op de berg, hoe kouder het is.

Bij een koude zeestroom is het land dat eraan grenst kouder dan dat je op die breedte verwacht.

De zee maakt het temperatuurverschil tussen seizoenen minder groot. De winters minder koud, de zomers minder heet.

Neerslag bepalendefactoren

ITCZ

reliëf

aan- of aflandige wind

ligging dichtbij/verweg van zee

warme/koude zeestroom

Als het zeewater warm is verdampt er meer water, waardoor er meer neerslag kan vallen.

Deze zone van laag drukgebied verschuift. 

Daar waar hij ligt regent het.

Als wind vanaf zee richting het land waait dan komt er vochtige lucht van zee over het land. Waardoor het gaat regenen.

De kant van de berg waar wind aankomt stijgt de lucht, koelt af, condenseert en het gaat regenen (=loefzijde)

Als een gebied dichtbij zee ligt dan is er meer vocht in de lucht, waardoor het er meer regent.

Oefenen met temperatuur

Temperatuur wordt beïnvloed door:

- breedteligging

- hoogteligging

- warme/koude zeestroom

- ligging dichtbij/verweg van zee

Bij de gele vragen oefen je met temperatuur.

Controleer steeds de situatie en bepaal welk van de 4 factoren (hier rechts) het meest belangrijk is. 

Leg die dan verder uit.

Let goed op  hoe een volledig antwoord geformuleerd is.

Januari

Juli

Gebruik de kaarten op de vorige slide, en gebruik de atlas.

Waardoor is het in Manaus (Brazilië) het hele jaar door warmer dan in Asuncion (Paraguay)?

Januari

Juli

Gebruik de kaarten op de vorige slide, en gebruik de atlas.

In Lima (Peru) is het het hele jaar door kouder dan in Salvador (Brazilië).
Leg met 2 verschillende klimaatbepalende factoren uit waarom dat zo is.

Januari

Juli

Beredeneer waar de verschillen tussen zomer en winter temperatuur kleiner zijn. In Asuncion (Peru) of in Rio de Janeiro (Brazilië).

*Beredeneren = uitleggen waardoor.

Oefenen met neerslag

Bij de blauwe vragen oefen je met temperatuur.

Controleer steeds de situatie en bepaal welk van de 5 factoren (hier rechts) het meest belangrijk is. Leg die dan verder uit.

Let goed op  hoe een volledig antwoord geformuleerd is.

Neerslag wordt beïnvloed door:

- ligging van de ITCZ/luchtdruk

- reliëf

- ligging dichtbij/ver weg van zee

- aanlandige of aflandige wind

- warme/koude zeestroom

Januari

Juli

Leg uit waarom het in juli droog is in Brasilia.

Januari

Juli

Leg uit waarom er het hele jaar door ten westen van Recife weinig neerslag valt.

Januari

Juli

Verklaar met 2 klimaatbepalende redenen waarom het in Santiago (Chili) droger is dan in Buenos Aires (Argentinië)

Wat heb je geleerd?

Uitleggen welke klimaatbepalende factor het verschil veroorzaakt tussen 2 locaties: 

- verschil in temperatuur

- verschil in neerslag

Een vraag stellen over de klimaatbepalende factor die je nog niet begrijpt.

Weektaak deze week