Gebiedende wijs

• NT2
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute VL

Gebiedende wijs

Thema Straatcultuur

Grammatica

🎯 LESDOEL

Aan het eind van de les kun je de gebiedende wijs herkennen en zelf gebruiken in korte zinnen, zoals:

Stop ermee!, Kom nou mee! en Doe eens normaal!

Vraag

Zeg jij wel eens iets als: Ga weg! of Doe niet zo gek!

Wanneer?

Wanneer gebruik je de gebiedende wijs?

Bij een:

• bevel
  
• instructie
• waarschuwing
• verzoek

Wat is de gebiedende wijs?

De gebiedende wijs is een korte zin waarmee je zegt wat iemand moet doen.

• Er staat geen onderwerp (persoon-dier-ding) in de zin.
  
• Je gebruikt alleen de stam van het werkwoord.

Voorbeelden:

• Ga weg!
• Doe normaal!
• Stop ermee!
• Kom mee!

Je zegt geen jij of je in de zin!

Werkwoord	Stam	Gebiende wijs
gaan	ga	Ga weg!
doen	doe	Doe normaal!
stoppen	stop	Stop ermee!
komen	kom	Kom mee!

Wat is het werkwoord en de stam?:
Blijf van haar af!

Je bent boos: iemand blijft praten.
Wat zeg je?
Kies de juiste gebiedende wijs:

1. Luisteren!
2. Luister!
3. Je moet luisteren!
4. Je luistert!

Kies de gebiedende wijs:
___ ermee!

1. Stoppen
2. Je stopt
3. Stop
4. Stopt

Wat zeg jij in de gebiedende wijs?

Kies een situatie.

Gebruik een passende gebiedende wijs.

Speel de situatie na.

Voorbeeld: 

 Leerling A: Begint met schreeuwen.

Leerling B zegt: Stop ermee!

Situaties

Wat zeg jij?

• Situatie 1: Je klasgenoot schreeuwt in de klas en gooit met papier.
• Situatie 2: Iemand blijft je duwen tijdens het buitenspelen.
• Situatie 3: Een vriend wil niet naar de les gaan, maar jullie zijn al te laat.
• Situatie 4: Een leerling pest een ander kind op de gang.
• Situatie 5: Je broertje blijft zeuren om je telefoon

Maak zelf zinnen

Maak zelf 5 zinnen in de gebiedende wijs. 

Gebruik deze werkwoorden:

• luisteren
• stoppen
• wachten
• komen
• blijven

A2

Lees de situaties en schrijf een korte reactie in gebiedende wijs. Schrijf ook op hoe de ander reageert.

• Je ziet iemand rommel op de grond gooien. Wat zeg jij?
• Iemand doet vervelend tegen een klasgenoot. Wat zeg jij?
• Je vriend(in) wil niet mee naar huis. Wat zeg jij?

Reageer met een gebiedende wijs:
Je broertje maakt lawaai als je wil leren voor je toets.

Reageer met een gebiedende wijs:
Je klasgenoot blijft maar bewegen op zijn stoel.

Reageer met een gebiedende wijs:
Tijdens de pauze doet een leerling uit een andere klas heel raar.

Ik weet nu wat de gebiedende wijs is.
Ik kan zelf korte zinnen maken.

Vraag

Wanneer kun je dit gebruiken in de klas of op straat?

😒🙁😐🙂😃