Groepsdruk (2025)

• Sociale vaardigheden
• Praktijkonderwijs
• Leerjaar 3

Groepsdruk 

Planning

• Lesopstart
• Leerdoelen
• Workshop groepsdruk
• Werken aan werkblad 3 (+ infographic)
• Lesafsluiting

Leerdoelen

 

Aan het einde van de les kun je:

1. Beschrijven wat groepsdruk is en herkennen dat de meeste leeftijdsgenoten met groepsdruk te maken hebben. 
2. Benoemen wat de effecten van groepsdruk zijn. 
3. Benoemen wie er invloed kan hebben op jouw gedag.
4. Voorbeelden beschrijven waarin jongeren worden beïnvloed
5. Benoemen wat je tegen beïnvloeding door groepsdruk kunt doen 

Waar denk jij aan bij het woord "groepsdruk"?

The Asch-experiment

Het overeenstemmingsexperiment van Asch deed onderzoek naar groepsdruk.

1. Wat heb je gezien?

2. Wat had je verwacht?

Hierna - waarom bestaat groepsdruk?

Wat is groepsdruk?

 

Groepsdruk = sociale druk die iemand voelt zich aan te passen aan de normen en het gedrag van een groep.

Mensen hebben van nature de behoefte om verbonden te zijn met anderen in een groep --> zorgt voor veiligheid en sociale verbondenheid (grotere overlevingskans).

Angst voor afwijzing (minder veiligheid).

Hoe snel denk je dat mensen een groep volgen?

(bij volgende video)

Wat heb je in het flimpje gezien? Wat is je opgevallen?

Drie vormen van groepsdruk 

1. Onbewuste afstemming:
    Je stemt je eigen normen en waarden (onbewust) af op die van de groep. Gevolg --> je vertoont gedrag wat je vanuit je zelf niet zou hebben gedaan.
   De persoon ervaart het niet als groepsdruk!
   
   

Voorbeeld: 
Hele groep laat hun chips zakken op het strand liggen. Jij laat je chips zak vervolgens ook liggen, terwijl je dit
eigenlijk niet vindt kunnen.

Oorzaak:
innerlijke motivatie om bij de groep te horen.

Drie vormen van groepsdruk 

Impliciete groepsdruk:

Groepsdruk ontstaat door niet uitgesproken 'regels' binnen de groep. Je houdt je aan deze 'regels' in de angst om verstoten te worden uit de groep.

Voorbeeld: 

Iedereen in de groep draagt merkkleding, dus jij zorgt dat je ook merkkleding draagt.

Drie vormen van groepsdruk 

Expliciete groepsdruk

Hierbij spreken groepsleden precieze gedragsverwachtingen en/of regels af voor de mensen in de groep. 
Vaak is er sprake van dwang: bijv. 'Je wordt uit de groep gezet als je je hier niet aan houd.'

Er wordt gedreigd met consequenties. 
Gevolg: --> Iemand houdt zich aan de gedragsverwachtingen uit angst voor de negatieve consequenties.

Voorbeeld: 'wanneer je niet rookt hoor je niet meer bij onze groep'

Experiment I (optioneel)

 

• Een vrijwilliger - verlaat het lokaal
• Bij binnenkomst rechts gaan zitten.

Effect groepsdruk?

 

Negatieve effecten van groepsdruk :

1. Je doet dingen die je graag zou willen doen, maar eigenlijk niet durft.  
2. Je doet iets niet, dat je eigenlijk graag wél had willen doen, omdat de groep er iets van zegt. 
3. Je doet iets, dat je eigenlijk niet wilt doen. 

Experiment II

 

• Een vrijwilliger - verlaat het lokaal.
• Bij binnenkomst voor de klas gaan staan. 

Experiment III

 

• Een vrijwilliger - verlaat het lokaal
• Bij binnenkomst ga je weer zitten.

Hoe voel jij groepsdruk?

Effect groepsdruk - eigen ervaring

 

Opdracht: Jouw ervaring

1. Werk in tweetallen
2. Geef een voorbeeld van positieve groepsdruk
3. Geef een voorbeeld van negatieve groepsdruk
4. Wanneer is er groepsdruk in 3AOK1?
   Beschrijf 3 momenten. 

Hoe kan je groepsdruk voorkomen?

Omgaan met groepsdruk 

Denk goed na over wat jouw grenzen zijn:

• Wat wil je wel en wat wil je niet doen? 
• Wat vind jij zelf belangrijk?

Nieuwe uitdaging/ situatie in groep: 

• Geef aan dat je erover wilt nadenken.
• Laat je niet dwingen tot een snelle keuze.

Heb je al iets gedaan waar je eigenlijk niet achter stond? 

• Dan hoef je dit niet opnieuw te doen, je mag van mening veranderen 

Om gaan met groepsdruk (NEE leren zeggen)

Stel jezelf de volgende vragen: 

• Voel ik me hier goed bij (waarom wel/ niet)?
  
  
• Waar ligt mijn grens (en hoe geef ik die aan)?
  
  
• Doe ik dit voor mijzelf of voor mijn vrienden?
  
  
• Wat zijn de gevolgen als ik ja zeg (zowel positief als negatief)?
  
  
• Wat zijn de gevolgen als ik nee zeg (en hoe ga ik daarmee om)?

Hoe voorkom je groepsdruk?

Terugblik op de leerdoelen (wat weten we nog)

 

Aan het einde van de les kun je:

1. Beschrijven wat groepsdruk is en herkennen dat de meeste leeftijdsgenoten met groepsdruk te maken hebben. 
2. Benoemen wat de effecten van groepsdruk zijn. 
3. Benoemen wie er invloed kan hebben op jouw gedag.
4. Voorbeelden beschrijven waarin jongeren worden beïnvloed
5. Benoemen wat je tegen beïnvloeding door groepsdruk kunt doen 

Aan de slag