Landschappen in Europa

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Deze les:

• Herhaling
• Aan de slag
• Afsluiting 

Klimaat en landschappen

Europa ligt in de gematigde zone. Dit betekent dat het er nooit erg warm en koud wordt.

Maar zelfs binnen Europa zijn er grote verschillen. 

Hieronder drie van de zes klimaten binnen Europa:

- Gematigd zeeklimaat.

- Middellands zeeklimaat.

- Landklimaat

Welk plaatje zal bij welk klimaat horen?

Gematigd zeeklimaat

- Zomers gemiddeld warmer dan 15 graden. 

- Milde winters, wel kouder dan het middellands zeeklimaat.

- Regen het hele jaar door.

-Loofwoud, eiken en beukenbomen.

-Nederland, Frankrijk, Duitsland, Engeland.

Middellandse zeeklimaat

- Zomers heet. Soms 40 graden.

- Zachte winters. 12 graden in januari.

- Meeste regen in de herfst en winter.

- Citrusvruchten, pijnbomen, kurkeiken, struiken 

-Italië, Spanje, Griekenland

Landklimaat

-Winter: koud (gemiddeld kouder dan -3 graden) . 

-Zomer: warm (vaak warmer dan 25 graden)

-Taiga: naaldwouden

-Hele jaar neerslag

-Rusland, Noorwegen, Zweden, Finland

Koude klimaten

- Toendraklimaat: korte, koele zomers (niet boven de 10 graden) en lange, extreem koude winters.

-Te koud voor bomen om te groeien.

- Sneeuw/hooggebergte klimaat:                           gemiddeld 

het hele jaar onder 0 graden. 

Steppe klimaat

Ook wel een droogklimaat genoemd. Er valt hier weinig neerslag.

-Delen van Spanje

-Oekraïne

-Rusland

Hoe ontstaan de seizoenen?

De aarde draait:

-in 24 uur om haar as: de aardas

-in 365 dagen een rondje om de zon

De aardas staat scheef, waardoor:

 -Het noordelijk halfrond van 21 jun. naar de zon toe staat= zomer

-Het zuidelijk halfrond vanaf 21 dec. naar de zon toe staat = zomer zuidelijk halfrond

• Tropen: hele jaar even veel warmte door vrij loodrechte  zonnestralen. Je merkt weinig van de seizoenen.

🌍 De aarde draait om de zon, maar staat schuin (ongeveer 23,5 graden). Dat betekent dat de aarde tijdens haar reis om de zon altijd een beetje scheef staat.

☀️ Daardoor staat het ene halfjaar het noordelijk halfrond (waar Nederland ligt) meer naar de zon gericht → dan is het daar zomer.

❄️ Het andere halfjaar staat het zuidelijk halfrond juist meer naar de zon → dan is het bij ons winter.

🔄 Als de aarde in een andere positie komt tijdens haar reis om de zon, veranderen de hoeveelheid zonlicht en de temperatuur → zo ontstaan de lente en de herfst.

📌 Kort gezegd:

De seizoenen ontstaan omdat de aarde schuin staat en om de zon draait. Hierdoor krijgt elk deel van de aarde in de loop van het jaar meer of minder zonlicht.

Seizoenen

🌍 De aarde draait om de zon, maar staat schuin (ongeveer 23,5 graden). Dat betekent dat de aarde tijdens haar reis om de zon altijd een beetje scheef staat.

☀️ Daardoor staat het ene halfjaar het noordelijk halfrond (waar Nederland ligt) meer naar de zon gericht → dan is het daar zomer.

❄️ Het andere halfjaar staat het zuidelijk halfrond juist meer naar de zon → dan is het bij ons winter.

🔄 Als de aarde in een andere positie komt tijdens haar reis om de zon, veranderen de hoeveelheid zonlicht en de temperatuur → zo ontstaan de lente en de herfst.

📌 Kort gezegd:

De seizoenen ontstaan omdat de aarde schuin staat en om de zon draait. Hierdoor krijgt elk deel van de aarde in de loop van het jaar meer of minder zonlicht.

Invloed van de zee

- Land warmt sneller op en koelt sneller af dan de zee.

Kustgebieden: zomer minder warm, winter minder koud.

Oorzaak: verschillen in opwarming en afkoeling tussen land en zee.

Oorzaak: zonnestralen kunnen niet diep in het aardoppervlak doordringen. 

Voorbeeld: Dag op het strand

De invloed van zee op de neerslag

• De zee heeft een matigende invloed op het klimaat van een gebied.
• In Europa waait de wind meestal van zee naar het land. Dit is aanlandige wind en noemen we westenwind. Waarom westenwind?

Deze wind:

-Bevat veel waterdamp

-Zorgt voor meer neerslag

🌍 De aarde draait om de zon, maar staat schuin (ongeveer 23,5 graden). Dat betekent dat de aarde tijdens haar reis om de zon altijd een beetje scheef staat.

☀️ Daardoor staat het ene halfjaar het noordelijk halfrond (waar Nederland ligt) meer naar de zon gericht → dan is het daar zomer.

❄️ Het andere halfjaar staat het zuidelijk halfrond juist meer naar de zon → dan is het bij ons winter.

🔄 Als de aarde in een andere positie komt tijdens haar reis om de zon, veranderen de hoeveelheid zonlicht en de temperatuur → zo ontstaan de lente en de herfst.

📌 Kort gezegd:

De seizoenen ontstaan omdat de aarde schuin staat en om de zon draait. Hierdoor krijgt elk deel van de aarde in de loop van het jaar meer of minder zonlicht.

Wat valt je op als je naar deze kaart kijkt?

🌍 De aarde draait om de zon, maar staat schuin (ongeveer 23,5 graden). Dat betekent dat de aarde tijdens haar reis om de zon altijd een beetje scheef staat.

☀️ Daardoor staat het ene halfjaar het noordelijk halfrond (waar Nederland ligt) meer naar de zon gericht → dan is het daar zomer.

❄️ Het andere halfjaar staat het zuidelijk halfrond juist meer naar de zon → dan is het bij ons winter.

🔄 Als de aarde in een andere positie komt tijdens haar reis om de zon, veranderen de hoeveelheid zonlicht en de temperatuur → zo ontstaan de lente en de herfst.

📌 Kort gezegd:

De seizoenen ontstaan omdat de aarde schuin staat en om de zon draait. Hierdoor krijgt elk deel van de aarde in de loop van het jaar meer of minder zonlicht.

De invloed van zee op de temperatuur

🌍 De aarde draait om de zon, maar staat schuin (ongeveer 23,5 graden). Dat betekent dat de aarde tijdens haar reis om de zon altijd een beetje scheef staat.

☀️ Daardoor staat het ene halfjaar het noordelijk halfrond (waar Nederland ligt) meer naar de zon gericht → dan is het daar zomer.

❄️ Het andere halfjaar staat het zuidelijk halfrond juist meer naar de zon → dan is het bij ons winter.

🔄 Als de aarde in een andere positie komt tijdens haar reis om de zon, veranderen de hoeveelheid zonlicht en de temperatuur → zo ontstaan de lente en de herfst.

📌 Kort gezegd:

De seizoenen ontstaan omdat de aarde schuin staat en om de zon draait. Hierdoor krijgt elk deel van de aarde in de loop van het jaar meer of minder zonlicht.

De invloed van zee op de temperatuur

🌍 De aarde draait om de zon, maar staat schuin (ongeveer 23,5 graden). Dat betekent dat de aarde tijdens haar reis om de zon altijd een beetje scheef staat.

☀️ Daardoor staat het ene halfjaar het noordelijk halfrond (waar Nederland ligt) meer naar de zon gericht → dan is het daar zomer.

❄️ Het andere halfjaar staat het zuidelijk halfrond juist meer naar de zon → dan is het bij ons winter.

🔄 Als de aarde in een andere positie komt tijdens haar reis om de zon, veranderen de hoeveelheid zonlicht en de temperatuur → zo ontstaan de lente en de herfst.

📌 Kort gezegd:

De seizoenen ontstaan omdat de aarde schuin staat en om de zon draait. Hierdoor krijgt elk deel van de aarde in de loop van het jaar meer of minder zonlicht.

Hoe verder van zee, hoe groter de temperatuur verschillen tussen zomer en winter

.

🌍 De aarde draait om de zon, maar staat schuin (ongeveer 23,5 graden). Dat betekent dat de aarde tijdens haar reis om de zon altijd een beetje scheef staat.

☀️ Daardoor staat het ene halfjaar het noordelijk halfrond (waar Nederland ligt) meer naar de zon gericht → dan is het daar zomer.

❄️ Het andere halfjaar staat het zuidelijk halfrond juist meer naar de zon → dan is het bij ons winter.

🔄 Als de aarde in een andere positie komt tijdens haar reis om de zon, veranderen de hoeveelheid zonlicht en de temperatuur → zo ontstaan de lente en de herfst.

📌 Kort gezegd:

De seizoenen ontstaan omdat de aarde schuin staat en om de zon draait. Hierdoor krijgt elk deel van de aarde in de loop van het jaar meer of minder zonlicht.

De wind bepaalt het weer

🌍 De aarde draait om de zon, maar staat schuin (ongeveer 23,5 graden). Dat betekent dat de aarde tijdens haar reis om de zon altijd een beetje scheef staat.

☀️ Daardoor staat het ene halfjaar het noordelijk halfrond (waar Nederland ligt) meer naar de zon gericht → dan is het daar zomer.

❄️ Het andere halfjaar staat het zuidelijk halfrond juist meer naar de zon → dan is het bij ons winter.

🔄 Als de aarde in een andere positie komt tijdens haar reis om de zon, veranderen de hoeveelheid zonlicht en de temperatuur → zo ontstaan de lente en de herfst.

📌 Kort gezegd:

De seizoenen ontstaan omdat de aarde schuin staat en om de zon draait. Hierdoor krijgt elk deel van de aarde in de loop van het jaar meer of minder zonlicht.

Kortom, de zee zorgt in kustgebieden voor:

• Relatief koele en natte zomers 
• Relatief warme en natte winters 

🌍 De aarde draait om de zon, maar staat schuin (ongeveer 23,5 graden). Dat betekent dat de aarde tijdens haar reis om de zon altijd een beetje scheef staat.

☀️ Daardoor staat het ene halfjaar het noordelijk halfrond (waar Nederland ligt) meer naar de zon gericht → dan is het daar zomer.

❄️ Het andere halfjaar staat het zuidelijk halfrond juist meer naar de zon → dan is het bij ons winter.

🔄 Als de aarde in een andere positie komt tijdens haar reis om de zon, veranderen de hoeveelheid zonlicht en de temperatuur → zo ontstaan de lente en de herfst.

📌 Kort gezegd:

De seizoenen ontstaan omdat de aarde schuin staat en om de zon draait. Hierdoor krijgt elk deel van de aarde in de loop van het jaar meer of minder zonlicht.

Stel dat het nu winter is, waar is het warmer?

1. Berlijn

2. Zandvoort aan zee

🌍 De aarde draait om de zon, maar staat schuin (ongeveer 23,5 graden). Dat betekent dat de aarde tijdens haar reis om de zon altijd een beetje scheef staat.

☀️ Daardoor staat het ene halfjaar het noordelijk halfrond (waar Nederland ligt) meer naar de zon gericht → dan is het daar zomer.

❄️ Het andere halfjaar staat het zuidelijk halfrond juist meer naar de zon → dan is het bij ons winter.

🔄 Als de aarde in een andere positie komt tijdens haar reis om de zon, veranderen de hoeveelheid zonlicht en de temperatuur → zo ontstaan de lente en de herfst.

📌 Kort gezegd:

De seizoenen ontstaan omdat de aarde schuin staat en om de zon draait. Hierdoor krijgt elk deel van de aarde in de loop van het jaar meer of minder zonlicht.

Hoogteverschillen in het landschap= reliëf

Naam	Hoogte
laagland	200m en lager
Heuvelland	200-500 m
Middelgebergte	500-1500 m
Hooggebergte	1500+ m

Hoogteverschillen

Naam	Bijvoorbeeld in:
laagland	Geheel Nederland
Heuvelland	Zuid-Limburg
Middelgebergte	Eifel
Hooggebergte	Alpen

Hoe hoger je komt, hoe lager de temperatuur van de lucht.

Hoog in de bergen:

 - In de zomer niet warmer dan 10 ⁰C =toendraklimaat

 - Hele jaar niet warmer dan 0 ⁰C=hooggebergteklimaat

 

Neerslag in de vorm van sneeuw > smelt niet weg > ontstaan gletsjers.

Door klimaatverandering: smeltende gletsjers en minder vaak hooggebergteklimaat.

Klimaten in de bergen

Gletsjers in de bergen

Gletsjer= een dikke ijsmassa hoog in de bergen die langzaam naar het dal schuift.

Hoogtegordels

Temperatuurverschillen in de bergen zorgen voor verschillende plantengroei

Op verschillende hoogtes --> verschillende vegetatie.

Hoogtegordels geven de indeling in vegetatiezones aan van laag naar hoog

Hoogtegordels

1.  Loofboomgordel- tot 1.000 m - loofbomen: zomer > 15 ⁰C 

2. Naaldboomgordel - 1.000-2.000 m - naaldbomen: zomer > 10 ⁰C 3. Boomgrens = warmste maand < 10 graden ⁰C 

4. Alpenweiden - 2.000-2.500 m - gras, mos

5. Rotsgordel - 2.500-3.500 m - rotsachtig, te koud voor planten 

6. Eeuwige sneeuw - vanaf 3.500 m 

Neerslag door een gebergte

Wat is wind?

Wind= stromende lucht. Dit kan warme, koude, droge of vochtige lucht zijn

🌍 De aarde draait om de zon, maar staat schuin (ongeveer 23,5 graden). Dat betekent dat de aarde tijdens haar reis om de zon altijd een beetje scheef staat.

☀️ Daardoor staat het ene halfjaar het noordelijk halfrond (waar Nederland ligt) meer naar de zon gericht → dan is het daar zomer.

❄️ Het andere halfjaar staat het zuidelijk halfrond juist meer naar de zon → dan is het bij ons winter.

🔄 Als de aarde in een andere positie komt tijdens haar reis om de zon, veranderen de hoeveelheid zonlicht en de temperatuur → zo ontstaan de lente en de herfst.

📌 Kort gezegd:

De seizoenen ontstaan omdat de aarde schuin staat en om de zon draait. Hierdoor krijgt elk deel van de aarde in de loop van het jaar meer of minder zonlicht.

Neerslag door een gebergte

Leven in de natuurlandschappen

Landbouw= Produceren van voedsel of andere producten door gewassen te verbouwen of dieren te houden.

4 vormen: akkerbouw, tuinbouw, bosbouw en veeteelt

1.  Akerbouw

=Het verbouwen van gewassen granen, aardappels of suikerbieten op grote akkers

Voorbeeld: graan, aardappels of 

suikerbiet

Voornamelijk in gebieden met een zeeklimaat of landklimaat

Nederland, Duitsland, Frankrijk

2. Tuinbouw

=Het telen/kweken van fruit, bloemen en groenten.

Hele jaar door buiten in het Middellands Zeeklimaat.

In andere gebieden in kassen (Westland).

3. 

=Het verbouwen van bomen of het kappen van bossen voor hout of papier.

In Scandinavië of in de bergen. 

Bosbouw

4. Veeteelt

=Het houden van dieren voor vlees, melk, eieren of huiden

Verschil tussen intensief (megastallen) en extensief (biologisch)

Irrigatie 

=Het kunstmatig nat maken van het land door de boer zelf.

Waar? In gebieden waar te weinig neerslag valt.

Aan de slag

Begrippenbingo

• Maak een kaart van vier bij vier
• Zet in elk vakje één begrip

Bijvoorbeeld dit gebied in Finland. Welke vegetatie zien we hier? Wat is hier een probleem om te wonen?

Bijvoorbeeld dit gebied in Zwitserland. Wat is hier een probleem om te wonen?

Samen lezen

Open je leerboek bij 5.4

Aan de slag

Maak: 5.4 alle opdrachten

Doe dit in stilte voor jezelf

Tijd: 15 min, niet af=huiswerk

Afsluiting

zzi.sh