20250522 BU VIP24 niveau 4 leerjaar 1 Thema's les 9 Politiek en idealen en Les 10: Invloed uitoefenen

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

VIP24

BURGERSCHAP

Drs. David Lindenaar

Docent burgerschap, maatschappijleer en -kunde, Nederlands en LOB bij de afdelingen:

Zorg en Vavo.

[e-mail]

AFSPRAKEN 

1. Kom op tijd.

2. Neem altijd jouw spullen mee. Je neemt elke les een opgeladen laptop, boek en pen mee.

3. Telefoon in de tas, dopjes uit, smartwatch verbinding uit.

4. Jas uit, tas van tafel en niet eten in de les.

5. Voor het huiswerk krijg je een cijfer. Dit cijfer telt mee voor het eindcijfer van het vak Burgerschap.

6. Ben je er een les niet? Maak het huiswerk dan thuis. Gebruik de e-mail die ik elke les verstuur.

7. Sla geen vragen over en antwoord altijd met uitleg.

8. De eindopdracht mag je alleen maken als je huiswerk inlevert.  Geen huiswerk = geen eindopdracht.

BURGERSCHAP: Thema's mbo 3-4

  

Digitaal burgerschap

Sociaal-maatschappelijke dimensie

Politiek-juridische dimensie

Economische dimensie

Vitaal burgerschap

boek te koop via de mbo webshop

Planning VIP24

Sociaal-maatschappelijke dimensie

  

Donderdag 27-03-2025: 3: Culturele verschillen

Donderdag 03-04-2025: 4: Integratie

Donderdag 10-04-2025: 5: Hokjesdenken

Donderdag 17-04-2025: 6: Relaties

Donderdag 08-05-2025: 7: Seksuele diversiteit

Laatste dag voor de toetsweek: Deadline eindopdracht

Planning VIP24

Politiek-juridische dimensie

  

Donderdag 15-05-2025: Les 8: Vrijheid en onvrijheid

Donderdag 22-05-2025: Les 9: Politiek en idealen en Les 10: Invloed uitoefenen

Donderdag 29-05-2025: geen les. Hemelvaart

Donderdag 05-06-2025: uitval

Donderdag 12-06-2025: geen les 

Donderdag 19-06-2025: excursie Amsterdam ivm WOII

Donderdag 26-06-2025: geen les

Donderdag 03-07-2025: geen les (jaarafsluiting)

Leerjaar 2025 - 2026: Les 11: Een democratisch bestuur

Leerjaar 2025 - 2026: Les 13 Burger en recht 

Leerjaar 2025 - 2026: Les 14: Criminaliteit

Leerjaar 2025 - 2026: Les 12: Europese Unie

Terugblik op: 

Les 8: Vrijheid en onvrijheid

Checks and balances:

Verschillende machten controleren elkaar en ‘houden elkaar scherp’.

Les 8: Vrijheid en onvrijheid

Grondrecht: basisrecht dat geldt voor alle mensen in een bepaald land. 

Grondwet: document waarin de grondrechten van alle burgers zijn vastgelegd.

Rechtstaat: land waarin alle inwoners grondrechten hebben die beschermen tegen machtsmisbruik door de overheid. 

Overheid: Alle politici en ambtenaren die het beleid uitvoeren. 

Democratie: land waarin de burgers grote invloed hebben op het bestuur. 

Dictatuur: Land waarin burgers weinig of geen invloed hebben op het bestuur.

Klassieke grondrechten

Grondrechten die de overheid moet garanderen. Kosten niets. Bijvoorbeeld:

• Gelijkheidsbeginsel (Art. 1)
  
• Kiesrecht (Art. 4)
  
• Vrijheid van godsdienst en levensovertuiging (Art. 6)
  
• Vrijheid van meningsuiting (Art. 7)
  
• Recht op vergadering en betoging (Art. 9)
  

Sociale grondrechten

Grondrechten waarbij de overheid een zorgplicht heeft. Kosten (veel) geld. Bijvoorbeeld:

• Recht op werkgelegenheid. (Art. 19)
  
• Recht op sociale zekerheid. (Art. 20)
  
• Recht op onderwijs. (Art. 23)
  

Les 8: Theorie: Vrijheid en onvrijheid

Persvrijheid: het recht om feitelijke informatie en ideeën te verspreiden via de media. 

Censuur: Verbod door de overheid van publicatie van bepaalde informatie.

Zelfcensuur: het opleggen van beperkingen door journalisten of media zelf om problemen met de overheid te voorkomen.  

Corruptie: misbruik van functie of macht om er zelf beter van te worden.

Wet: algemeen geldende overheidsregel.

Les 8: Vrijheid en onvrijheid

Les 8: Vrijheid en onvrijheid

Verenigde Naties: Internationale organisatie waarvan bijna alle landen ter wereld lid van zijn en die streeft naar vrede, rechtvaardigheid en welvaart voor alle mensen. 

Mensenrechten: basisrechten die gelden voor alle mensen op aarde.

College voor de Rechten van de Mens: onafhankelijke organisatie waar mensenrechtenschendingen in Nederland kunnen worden gemeld.

Nationale Ombudsman: onafhankelijke organisatie waar burgers terecht kunnen met klachten over de overheid. 

Lesdoel:

Les 9: Politiek en idealen

Les 9: Politiek en idealen:

• De verschillende soorten belangen onderscheiden: belang, eigenbelang en algemeen belang.
• Wat er voor soort politieke partijen er bestaan; rechtse politiek en linkse politiek.
• Hoe democratisch wordt besloten. Door inzet van: overtuigen, compromis sluiten en uitruilen.

Les 10: Invloed uitoefenen

• Over het actief en passief kiesrecht.
  
• Over de grondrechten: Recht van petitie, vrijheid van betoging en vrijheid van meningsuiting.
  
• Hoe je samen sterker staat: als actiegroep of belangenvereniging.
  
• Wat onze parlementaire democratie is.
  
• Wat er na de verkiezingsuitslag gebeurd.

DEZE WEEK MOET JE HET VOLGENDE AFRONDEN:

Les 9: Politiek en idealen. 

Pagina: 110 - 121

Opdracht: casus + 

opdracht 1 – 14 

Les 10: Invloed uitoefenen

Pagina: 122 - 133

Opdracht: casus +

opdracht 1 – 15

Les 9: Politiek en idealen

Les 9: Politiek en idealen

Verschillende ideeën over een goede samenleving

Vind jij het goed dat de politiek in Nederland ook

belasting op suikerrijke frisdrank heeft ingevoerd?

Les 9: Politiek en idealen

https://nos.nl/artikel/2227651-komt-er-ook-een-suikertaks-op-frisdrank-in-nederland

Les 9: Politiek en idealen

Kiezen is nooit makkelijk

Belang: voordeel dat iemand, een groep of organisatie ergens bij heeft.

Eigenbelang: persoonlijk voordeel.

Algemeen belang: voordeel voor de hele gemeenschap.

Politiek: het maken van keuzes over zaken van algemeen belang.

 

Zelfwerktijd:

Les 9: Politiek en idealen

Pagina 110-112:

Maak de casus en vragen 1-3.

Klaar: werk dan verder.

Les 9:

Casus

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

Les 10:

Casus

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

Les 9: Politiek en idealen

Politieke partijen

Politieke partij: georganiseerde groep die via verkiezingen haar standpunten wil waarmaken.

Waarde: uitgangspunt of principe dat mensen belangrijk vinden in hun leven.

Les 9: Politiek en idealen

Politieke partijen

Rechtse partij (politiek): Vrijheid en eigen verantwoordelijkheid vooropstellen en voor een kleine rol van de overheid zijn.

Linkse partij (politiek): Gelijkheid en solidariteit vooropstellen en voor een actieve overheid zijn.

Zelfwerktijd:

Les 9: Politiek en idealen

Pagina 113-116:

Maak vragen 4-8.

Klaar: werk dan verder.

Les 9:

Casus

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

Les 10:

Casus

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

Les 9: Politiek en idealen

Een standpunt innemen

Belang: voordeel dat iemand, een groep of organisatie ergens bij heeft.

Achterban: mensen die een politieke partij steunen.

Zelfwerktijd:

Les 9: Politiek en idealen

Pagina 117-118:

Maak vragen 9-10.

Klaar: werk dan verder.

Les 9:

Casus

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

Les 10:

Casus

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

Les 9: Politiek en idealen

Democratisch beslissen

  

Democratie: land waarin de burgers grote invloed hebben op de besluitvorming.

Overtuigen: iemand met argumenten overhalen tot een ander standpunt.

Compromis sluiten: iemand tegemoetkomen om tot een oplossing of afspraak te komen.

Uitruilen: een afspraak maken waarbij iemand een plan steunt van een ander om in ruil steun te krijgen voor een eigen plan.

Zelfwerktijd:

Les 9: Politiek en idealen

Pagina 119-120:

Maak vragen 11-14.

Klaar: werk dan verder.

Les 9:

Casus

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

Les 10:

Casus

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

Les 10: Invloed uitoefenen

Hoe je zaken kunt veranderen in ons land

Les 10: Invloed uitoefenen

Grondrechten en invloed

Actief kiesrecht: Recht om te stemmen bij verkiezingen

Passief kiesrecht: Recht om in een volksvertegenwoordiging gekozen te worden.

Vrijheid van vereniging: Grondrecht van burgers om zich te organiseren, bijvoorbeeld in een politieke partij of vakbond.

Les 10: Invloed uitoefenen

Grondrechten en invloed

Recht van petitie: Grondrecht van burgers om bij een overheidsinstantie een verzoek of klacht in te dienen

Vrijheid van betoging: Grondrecht van burgers om te mogen demonstreren.

Vrijheid van meningsuiting: Grondrecht van burgers om binnen de grenzen van de wet te kunnen zeggen en schrijven wat ze willen.

Lobbyen: Contact zoeken met politici om de besluitvorming te beïnvloeden.

Zelfwerktijd:

Les 10: Invloed uitoefenen

Pagina 122 -124:

Maak de casus en vragen 1 - 3.

Klaar: werk dan verder.

Les 9:

Casus

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

Les 10:

Casus

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

Les 10: Invloed uitoefenen

Samen sta je sterker

Actiegroep: organisatie die opkomt voor een belang en wordt opgeheven als dat doel behaald is. 

Belangenvereniging: komt op voor een bepaalde doelgroep. Denk aan een vakbond, de ANWB Greenpeace of JOB. Breder dan een actiegroep. 

Les 10: Invloed uitoefenen

Zelfwerktijd:

Les 10: Invloed uitoefenen

Pagina 125 -126:

Maak de vragen 4 - 6.

Klaar: werk dan verder.

Les 9:

Casus

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

Les 10:

Casus

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

Les 10: Invloed uitoefenen

Niet alles wat je wil kan!

Polderen: Overleggen en compromissen sluiten als werkwijze bij politieke besluitvorming.

Zelfwerktijd:

Les 10: Invloed uitoefenen

Pagina 127 - 128:

Maak de vragen 7 - 9.

Klaar: werk dan verder.

Les 9:

Casus

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

Les 10:

Casus

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

Les 10: Invloed uitoefenen

Je stem laten horen bij verkiezingen

Parlementaire democratie: Bestuursvorm waarbij volksvertegenwoordigers de

beslissingen nemen namens de burgers.

Tweede Kamer: Deel van de landelijke volksvertegenwoordiging met 150 leden.

Lijsttrekker: Nummer één op de kieslijst van een politieke partij.

Zelfwerktijd:

Les 10: Invloed uitoefenen

Pagina 129 - 130:

Maak de vragen 10 - 12.

Klaar: werk dan verder.

Les 9:

Casus

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

Les 10:

Casus

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

Les 10: Invloed uitoefenen

De verkiezingsuitslag

Zetel: Letterlijk: stoel. Plaats in de volksvertegenwoordiging.

Evenredige vertegenwoordiging: Manier om na verkiezingen de zetels te verdelen waarbij elke politieke partij naar verhouding evenveel zetels als stemmen krijgt.

Zelfwerktijd:

Les 10: Invloed uitoefenen

Pagina 131 - 132:

Maak de vragen 13 - 15.

Klaar: werk dan verder.

Les 9:

Casus

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

Les 10:

Casus

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

Terugblik:

Les 9: Politiek en idealen

Les 9: Politiek en idealen:

• De verschillende soorten belangen onderscheiden: belang, eigenbelang en algemeen belang.
• Wat er voor soort politieke partijen er bestaan; rechtse politiek en linkse politiek.
• Hoe democratisch wordt besloten. Door inzet van: overtuigen, compromis sluiten en uitruilen.

Les 10: Invloed uitoefenen

• Over het actief en passief kiesrecht.
  
• Over de grondrechten: Recht van petitie, vrijheid van betoging en vrijheid van meningsuiting.
  
• Hoe je samen sterker staat: als actiegroep of belangenvereniging.
  
• Wat onze parlementaire democratie is.
  
• Wat er na de verkiezingsuitslag gebeurd.

DEZE WEEK MOET JE HET VOLGENDE AFRONDEN:

Les 9: Politiek en idealen. 

Pagina: 110 - 121

Opdracht: casus + 

opdracht 1 – 14 

Les 10: Invloed uitoefenen

Pagina: 122 - 133

Opdracht: casus +

opdracht 1 – 15