5.6 - Spieren en bewegen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

A11

A09

Welkom!

Zit je op je eigen plek?

WC-check? Gaan voor de les begint

Ligt je boek, schrift en pen/potlood op tafel?

Dan kan je kletsen tot de les begint

Planning

Woensdag - 5.6

Donderdag (2x) - Examenvragen + bespreking tentamen

Vrijdag - 6.1

Thema 5 - Regeling

LessonUp klas: rplzz

Online boek: 532446

Thema 5 - Regeling

LessonUp klas: rplzz

Online boek: 532446

Thema 5 - Regeling

5.1 - Homeostase en regelkringen

5.2 - Het hormoonstelsel

5.3 - Het zenuwstelsel

5.4 - Reflexen en het autonome zenuwstelsel

5.5 - Impulsgeleiding

5.6 - Spieren en beweging

5.6 - Spieren en bewegen

Bladzijde 51

BiNaS: 90C,

Doelen van deze paragraaf

Je kunt de bouw en functie van glad spieweefsel en dwarsgestreept spierweefsel beschrijven

Je kunt de bouw en werking van spieren beschrijven

Je kunt de effecten van training, revalidatie en dopinggebruik uitleggen

Typen spierweefsel 

Glad spierweefsel

Dwarsgestreept spierweefsel

Glad spierweefsel

Langwerpige cellen, elk met celkern

Dwarsgestreept spierweefsel

Spiervezels die zijn ontstaan door versmelting van spiercellen

Aansturing spierweefsel

Glad spierweefsel

Autonoom zenuwstelsel

Voorbeeld: hart

Dwarsgestreept spierweefsel

Animaal zenuwstelsel

Voorbeeld: biceps

Skeletspieren

Antagonisten

• Spieren die een tegenovergestelde beweging veroorzaken noemen we antagonisten
• Voorbeeld van antagonisten zijn de biceps en triceps. Biceps buigt je arm, triceps strekken de arm

Samentrekken van spieren

Ontspannen spiervezel

samentrekkende spiervezel

Maximaal samengetrokken spiervezel

Langzame en snelle spiervezels

Langzame spiervezels zijn goed doorbloed (rode spiervezels).

• Bevatten veel mitochondriën, raken niet snel vermoeid

Snelle spiervezels zijn minder doorbloed (witte spiervezels)

• Bevatten minder mitochondriën, raken sneller vermoeid. 
• Kunnen sneller en krachtiger samentrekken dan rode spiervezels

Snelle/langzame spiervezels

Verdeling van spiervezels is erfelijk.

Door training kan je geen langzame spiervezels omzetten in snelle spiervezels (of andersom)!

Wel kun je meer van bepaalde spiervezels krijgen!

Training 

krachttraining 

• toename aantal spiercellen
  
• meer filamenten in spiervezels
• spieren worden zwaarder

duurtraining

• toename van de doorbloeding + uithoudingsvermogen
• spieren worden niet zwaarder

Lichaamsbeweging en training

Beweging en training is goed voor je conditie en ter 

voorkoming van blessures.

Door krachttraining krijgen de spieren meer cellen en filamenten.

Hierdoor wordt de spier groter en zwaarder.

Door duurtraining train je het uithoudingsvermogen van de spier.

Belangrijk is een goede warming up en cooling down.

Cooling down

Door de cooling-down stroomt het bloed wat sneller door je spieren en kan zo meer afvalstoffen uit je spieren opnemen. De kans op spierpijn en stijfheid neemt hiermee af.

• rustig uitlopen
• rekoefeningen
• douche (koud en warm af-

       wisselen)

• massage

Doping

Door doping kunnen je sportprestaties verbeteren.

• Anabole steroïden zetten het lichaam aan om meer spierweefsel te vormen
• EPO stimuleert het lichaam om rode bloedcellen te maken (= meer uithoudingsvermogen)
• Doping brengt grote risico's met zich mee

Vragen?

Aan het werk

5.6 - Opdracht 64 tot en met 76

Klaar? - contoleer of 5.1 - 5.5 af is

Daarna nakijken (boekjes bij docent)

Doelen van de paragraaf:

Je kunt de bouw en functie van glad spieweefsel en dwarsgestreept spierweefsel beschrijven

Je kunt de bouw en werking van spieren beschrijven

Je kunt de effecten van training, revalidatie en dopinggebruik uitleggen