Paragraaf 7.5: Impulsgeleiding

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Welkom!

Leg je spullen klaar:

• Laptop 
• Biologieboek
• Schrift voor aantekeningen
• Pen
• Mobiel in de tas!

Wat gaan we doen?

VWO:

1ste uur: 

• Herhaling paragraaf 7.4: Reflexen en autonome zenuwstelsel

• Uitleg paragraaf 7.5: Impulsoverdracht

• Zelfstandig werken

2e uur:

• Oefenopdracht impulsoverdracht met kralen en tekenen

Hersenbloeding

Een oom van Jennifer heeft een hersenbloeding gehad in de motorische schors van de linkerhersenhelft. Dit gebied activeert de beenspieren. De hersenbloeding heeft geleid tot een uitval van dit centrum. 

Hij komt per ongeluk met z’n rechterbeen tegen een heet voorwerp.

Leg uit of hij: 

- Dit voelt?

- Zijn been met een reflex kan wegtrekken? 

- Zijn been via een bewuste beweging kan wegtrekken? 

Paragraaf 7.5: Impulsoverdracht

Lesdoelen:

1. Ik kan beschrijven hoe impulsgeleiding plaatsvindt.

2. Ik kan beschrijven hoe impulsoverdracht plaatsvindt.

Impulsen

• Een impuls is een soort elektrische stroom door een zenuwcel.

• Een impuls is een tijdelijke wijziging van het potentiaalverschil (ladingverschil) tussen de buitenkant en de binnenkant van de zenuwcel. 

• Hij begint ergens (dendriet of cellichaam) en verspreidt zich over het hele membraan van de zenuwcel richting de uiteinden van het axon.

Rustpotentiaal

Bij een zenuwcel in rust is het

verschil in lading tussen de

buitenkant van de cel en de binnenkant 

-70mV.

De binnenkant van de cel is negatief 

geladen ten opzichte van de buitenkant.

Rustpotentiaal - Na⁺-K⁺-pomp

BINAS 88E

Continu worden 3 

Na⁺ naar buiten en

2 K⁺naar binnen 

gepompt. 

->Kost energie. 

Na⁺ en K⁺ poorten

Het potentiaalverschil van -70 mV 

(rustpotentiaal) wijzigt bij een 

prikkel door het openen en 

sluiten van Na⁺ en K⁺ poorten.

Als de prikkel sterk genoeg 

is ontstaat een actiepotentiaal.

Na⁺ poorten

Na+ poorten kunnen openen als gevolg van:

• een chemische prikkel (neurotransmitter bij een zintuig/ in een synaps tussen twee zenuwcellen)
  
• een elektrische prikkel (poorten ernaast gaan open)
  
• een mechanische prikkel (tastzintuig)

Na+ poort

Actiepotentiaal (88F) BINAS!

1 Rustfase

2 Prikkel -> depolarisatie

Prikkel zwak:

kleine depolarisatie en herstel naar rustpotentiaal

2 Drempelwaarde

Prikkel sterk genoeg:

Membraanpotentiaal naar -50mV: 

actiepotentiaal

3 Actiepotentiaal

Alle Na⁺ poorten gaan open, cascade

4 Repolarisatie

Bij 30 mV sluiten de Na⁺ poorten en openen de K⁺ poorten

5 Hyperpolarisatie

K⁺ poorten reageren iets te traag bij bereiken rustpotentiaal

Actiepotentiaal (88F) BINAS!

Impulsrichting

Doordat volgende Na+ poorten openen als gevolg van de actiepotentiaal in de buurt 'loopt' de actiepotentiaal over het hele neuron. Van dendriet naar het uiteinde van alle axonen.

Impuls

Impulsrichting

Vanaf de depolarisatie is er een periode dat het neuron ongevoelig is voor nieuwe prikkels (refractaire periode), de Na+poorten kunnen ze even niet meer opnieuw geopend worden.

Deze periode is lang genoeg om te voorkomen dat de impuls ook weer terug gaat. De impuls gaat dus altijd maar één kant op.

Sprongsgewijze impulsgeleiding

Sprongsgewijze impulsgeleiding

De isolatie van de zenuwcellen zorgt ervoor dat de impuls grote sprongen maakt over de celmembraan van ongeïsoleerd deel naar ongeïsoleerd deel (van insnoering van Ranvier naar insnoering van Ranvier). 

Sprongsgewijze impulsgeleiding gaat erg snel.

Impulsgeleiding

Fysiek geheugen steuntje

De impulswave

Rustpotentiaal: handen gestrekt langs lichaam

Drempelwaarde: navelhoogte

Depolarisatie: Handen boven hoofd uitgestrekt

Repolarisatie: Handen zakken naar beneden

Hyperpolarisatie: Even door de knieën zakken en weer terug naar start positie

Welke Binas tabel?

Aan de slag!

 

VWO: 

Paragraaf 7.5: Opdrachten 53 t/m 65

Opdrachten niet af = huiswerk

Lesdoelencheck:

Kan ik:

- beschrijven hoe impulsgeleiding plaatsvindt?

- beschrijven hoe impulsoverdracht plaatsvindt?

Actiepotentiaal met kralen!

• Maak een groepje van 2 en een groepje van 3
• Elk groepje een A3 vel met een zenuwcelmembraan.
• Elk groepje krijg groene en rode kralen
• Maak een legenda.
• Maak van elke stap een tekening wat er met de poortjes en ionen gebeurt op je individuele poster
• Begin in de rustfase.
• Veel plezier!