Markt en overheid hoofdstuk 3

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Markt en overheid hoofdstuk 3

Marktvormen

Benzinepomp stations

Marktvormen

Supermarkten

Marktvormen

Restaurants in Groningen

Monopolistische concurrentie

Veel aanbieders

Heterogeen product --> productdifferentiatie

Vrije toetreding

Invloed op de prijs 

Oligopolie

Enkele aanbieders

Vaak is er één marktleider

Verleiding om onderling afspraken te maken

Invloed op de prijs 

Examenvraag

Examenvraag

Marktaandeel

Marktaandeel

Marktaandeel

1. Hoe groot was het marktaandeel van Samsung?
2. Hoe groot was het marktaandeel van LG?

Marktaandeel

1. Hoe groot was het marktaandeel van Samsung?
2. Hoe groot was het marktaandeel van LG?

1) 131.150.000/ 305.000.000 X 100 % =

43 %

2) 18.300.000/ 305.000.000 X 100 % =

6 %

Wie is marktleider bij: 1) supermarkten 2) benzinestations 3) bier

Antwoorden

Supermarkten--> Albert Heijn

Benzinestations--> Shell

Bier--> Heineken

 Zet de kenmerken bij de juiste marktvorm. 

Oligopolie

Monopolistische concurrentie

Weinig aanbieders

Veel aanbieders

Heterogene goederen

Risico op kartels

Vaak ontstaat een marktleider

Meestal vrije toetreding

Op markten met marktvorm monopolistische concurrentie is productdifferentiatie mogelijk

1. Juist
2. Onjuist

Bij een oligopolie zullen de winsten van de aanbieders hoger liggen dan bij monopolistische concurrentie

1. Juist
2. Onjuist

Maken

Opgave 3.1 en 3.2

Lezen

Bladzijde 36

Schaalvoordelen

Verzonken kosten

Schaalvoordelen

Lage gemiddelde totale kosten (GTK) door productie op grote schaal

Voorbeeld

Totale kosten € 800. Productie 100 stuks. --> GTK = € 800/100 = € 8

Total kosten € 50.000. Productie 10.000 stuks -> GTK = € 50.000/ 10.000 = € 5

• Belemmering om bedrijf te beginnen bij marktvorm oligopolie
• Er zijn paar bedrijven (Apple, Samsung) die op grote schaal produceren
• Zij produceren tegen veel lagere kosten

Verzonken kosten

Kosten die als ze eenmaal zijn gemaakt niet meer kunnen worden terugverdiend als een activiteit wordt gestaakt, omdat er geen andere gebruiksmogelijkheden zijn.

Decor musical Lion King

Als voorstellingen worden geannuleerd. Kan deze investering niet op andere manier worden terugverdiend

Verzonken kosten

Belemmering omdat:

bedrijven zijn huiverig om verzonken kosten te maken. Bij gebrek aan succes is het weggegooid geld

En: het maakt je onderhandelingspositie zwakker.

Als je decorbouwer bent. De opdrachtgever weet dat je niets

anders met het decor kunt. Gaat lagere verkoopprijs afdwingen

Octrooi (patent)

Alleenrecht op het commerciële gebruik van een uitvinding.

De Quenzer

Beker die temperatuur behoudt en niet knoeit en spat. Met rietje

Drie belemmeringen voor toetreden tot oligopolie

Belemmering	Waarom
Schaalvoordelen	Jij kan niet zo goedkoop produceren als Samsung
Verzonken kosten	Jij gaat niet investeren in machines. Als het niet lukt ben je je geld kwijt
Patent	Jij mag niet knoeivrije bekers maken. Want je hebt het patent niet

Maken opgaven

3.6 en 3.7

Maken opgaven

3.9 t/m 3.11

Prijzenoorlog = Ondernemingen verlagen hun prijs om zo marktaandeel te winnen

Voordelen consument	Nadelen consument
Lagere prijzen	bedrijven gaan failliet, minder keus
	bedrijven gaan failliet, overgebleven bedrijven meer macht
	Door prijsverlaging moeten bedrijven op kosten besparen, slechtere service

Vraagvergelijking uitgebreid

Coca Cola en Pepsi zijn concurrerende merken

Vraag Coca Cola = - 2 P Coca Cola + 3 P Pepsi + 300

Hoe hoger de prijs van coca cola, hoe lager de vraag naar coca cola

Hoe hoger de prijs van Pepsi, hoe hoger de vraag naar Coca Cola

Hoe lager de prijs van Pepsi, hoe lager de vraag naar Coca Cola

Vraagvergelijking uitgebreid

Coca Cola en Pepsi zijn concurrerende merken

Vraag Coca Cola = - 2 P Coca Cola + 3 P Pepsi + 300

Door het minteken (-) voor P Coca Cola zie je dat er een negatief verband is tussen prijs van Coca Cola en de vraag hiernaar

Door het plusteken (+) tussen voor P Pepsi zie je dat er een positief verband is tussen prijs van Pepsi en vraag naar Coca Cola

Als prijs van Pepsi stijgt wordt er meer Coca Cola verkocht

Als één stijgt, stijgt het ander ook

Examenvraag over verzonken kosten

Leg uit dat bij de investering in omscholingstrajecten sprake is van verzonken kosten voor de sector van Aziatische restaurants. 

Examenopgave

Leg uit dat bij de investering in omscholingstrajecten sprake is van verzonken kosten voor de sector van Aziatische restaurants. 

Maken 3.12 en 3.13

Volgtijdelijk spelen

Dus wat gaat AHA doen?

Dus wat gaat AHA doen?

Wel reclame

1.750 >1.000

Wel of niet toetreden?

Antwoord

Maken

3.18 t/m 3.20