§6.2 Waar zorgt de overheid voor? ed.7_2025

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 2

Hoofdstuk 6 

Wat doet de overheid?

Weten we het nog? 

Paragraaf 6.1

Leerdoelen paragraaf 6.1

• Je weet dat de overheid bestaat uit gemeente, provincie en rijksoverheid en dat haar  werknemers ambtenaren heten.
• Je kunt voorbeelden geven van zaken waarvoor je bij de gemeente moet zijn.
• Je weet dat de provincie een deel van de infrastructuur bepaalt.
• Je weet wat de rijksoverheid is en wat zij doet.

3 Niveaus

Gemeente

• houdt basisregister personen bij.
• geeft officiële documenten uit (paspoort, rijbewijs etc.).
• maakt bestemmingsplannen (welk gebied voor huizen, natuur, bedrijven). 
• legt straten en fietspaden aan.

Provincie 

• verantwoordelijk voor een deel van de infrastructuur.
• verantwoordelijk voor het openbaar vervoer
• verantwoordelijk voor de drinkwatervoorziening
• verantwoordelijk voor waar dorpen en steden mogen uitbreiden.
• verantwoordelijk voor war natuur- en recreatiegebieden komen. 
• verantwoordelijk voor provinciale wegen, fietspaden en bruggen.
• houdt toezicht op de gemeente. 

Rijksoverheid 

• zorgt voor de veiligheid in ons land.
• zorgt voor de onderhoud van de dijken in ons land.
• is verantwoordelijk voor het onderwijs in ons land.
• verantwoordelijk voor de spoorwegen en snelwegen.  

§6.2 Waar zorgt de overheid voor?

Leerdoelen: 

Je kunt:

1. uitleggen wat bedoeld wordt met collectieve voorzieningen en voorbeelden geven.
2. uitleggen wat sociale zekerheid is.
3. uitleggen waarom er sociale premies op je loon worden ingehouden.
4. het verschil benoemen tussen de particuliere en de collectieve sector.

De overheid zorgt niet alleen voor veiligheid of sportvelden, wegen en onderwijs. De overheid zorgt ook voor mensen die geen of weinig inkomen hebben. In deze paragraaf leer je daar meer over.

Lees de theorie stukjes van §6.2

Lezen

Je hebt 6 minuten om de tekst te lezen. 

Waar gaat de tekst over?

Leerdoel 1:

Je kunt uitleggen wat bedoeld wordt met collectieve voorzieningen en een aantal voorbeelden geven.

Wat betekend het woord collectief?

collectieve voorzieningen

Collectieve voorzienigen

Wordt door de overheid geregeld.

Wordt betaald door de overheid.

Iedereen mag er gebruik van maken.

Wie regelt het?

Overheid

De bewoners zelf

Brandweer

Politie

Sportvoorzieningen

Kleding

Eten en drinken

Mobiele telefoons

Is een uitkering een collectieve voorziening?

1. Ja
2. Nee

De overheid zorgt voor jou

Als mensen geen of te weinig inkomen hebben, kunnen ze van de overheid een uitkering krijgen.

Leerdoel 2:

Je kunt met voorbeelden uitleggen wat sociale zekerheid is.

Heb je geen inkomen?

Wat nu....?

Kan het niet..... lukt het niet.....?

Maakt niet uit. 

De overheid zorgt voor je.

Soorten uitkeringen

WW-uitkering

AOW-uitkering

Huurtoeslag

Zorgtoeslag

= Sociale zekerheid

Leerdoel 3:

Je kunt uitleggen waarom er sociale premies op je loon worden ingehouden.

Wat is een premie?

2 soorten premies

Premies werknemers verzekeringen (zie vorige video)

Je hebt mee betaald.

Premies sociale verzekeringen (bijvoorbeeld AOW)

Premies werknemers verzekeringen 

- Je hebt meebetaald

- Je voldoet aan een voorwaarde (je hebt ooit gewerkt voor een bepaalde tijd).

Premies sociale verzekeringen 

Bijvoorbeeld AOW

- Is voor iedereen

- Iedereen betaald mee (via inkomen...als je dat hebt))

- Je voldoet aan een voorwaarde om het te krijgen (bijvoorbeeld leeftijd)

Leerdoel 4:

Je kunt uitleggen wat het verschil is tussen de particuliere en de collectieve sector.

Wat is het verschil?

Winstoogmerk

Wat???

Ze maken winst of gaan failliet.

Particuliere sector

bedrijven

gezinnen

streven naar winst

streven niet naar winst

Samengevat

voorbeeld collectieve voorziening

waar bestaat de colectiecve sector uit?

Overheid en instellingen sociale zelkerheid (volksverzekeringen en werknemersverzekeringen

waar bestaat de particuliere sector uit

streeft de collectieve sector naar winst?

Collectieve sector:

Overheid(sbedrijven)

Bijvoorbeeld:

Gemeente

Provincies

Het Rijk

Brandweer

Scholen

Bibliotheken

Particuliere sector:

Bedrijven en burgers.

Maken winst!!! Zoniet, gaan ze uiteindelijk failliet.

Bijvoorbeeld:

Albert Heijn

Boekenwinkel

Mediamarkt

Banken

Vragen?

Aan de slag!

Maken opdrachten paragraaf 6.2

Afmaken paragraaf 6.1

controlevragen: ja duim omhoog, nee duim omlaag

1) valt de colectieve sector onder de  overheid? 

2) streeft de collectieve sector naar winst?

3)

Leerdoelen:

1. Je weet wat bedoeld wordt met collectieve voorzieningen en de collectieve sector.
2. Je kunt met voorbeelden uitleggen wat sociale zekerheid is.
3. Je weet waarom er sociale premies op je loon worden ingehouden.
4. Je weet wat het verschil is tussen de particuliere en de collectieve sector.
5. Je hebt paragraaf 6.2 goed begrepen.
   

Opdracht:

Maak 10 foto's van collectieve voorzieningen die je tegenkomt op de weg van huis naar school. Zet deze in een collage mbv een app. 

Lever deze in via een bericht in Magister.

Collectief of particulier

Collectief = door de overheid geregeld

Particulier = door bedrijven en burgers geregeld.