HV1 les 5 H20 PV OW

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Vandaag

stil lezen

redenkundig ontleden H20: persoonsvorm en onderwerp

Stil lezen

Lesdoelen

Je leert hoe je de volgende zinsdelen herkent in een zin:

persoonsvorm

onderwerp

Persoonsvorm PV

De PV is altijd een werkwoord. 

De volgende morgen lag de enveloppe op de mat.

1. De vraagproef

Maak een vragende zin. Het werkwoord dat vooraan komt te staan is de PV. 

Lag de volgende morgen de enveloppe op de mat?

2. De tijdproef

Verander de tijd van de zin. Het werkwoord dat verandert is de PV. 

De volgende morgen ligt de enveloppe op de mat.

3. De getalproef

Verander het getal (enkelvoud/meervoud) van het onderwerp. Het werkwoord dat verandert is de PV. 

De volgende morgen lagen de enveloppen op de mat. 

Zinsdelen

Begin altijd met het verdelen van de zin in zinsdelen. Zoek eerst de persoonsvorm. 

Een zinsdeel is één woord of een groepje woorden dat bij elkaar hoort.

De volgende morgen lag de enveloppe op de mat.

Stap 1: zet de persoonsvorm tussen streepjes. 
Lag de volgende morgen de envelop op de mat? Lag is de persoonsvorm.

Stap 2: Het stuk voor de persoonsvorm is altijd een zinsdeel. Die zet je meteen tussen streepjes. 

| De volgende morgen | lag | de enveloppe op de mat.

Zinsdelen

Stap 3: verplaatst zinsdelen. Ruil die met het zinsdeel dat voor de persoonsvorm staat. Wat je voor de persoonsvorm kunt zetten, is een zinsdeel:

De volgende morgen lag de enveloppe op de mat.

De  enveloppe lag de volgende morgen op de mat.

Op de mat lag de volgende morgen de enveloppe.

De volgende morgen | lag |de enveloppe | op de mat. 

 

Onderwerp OW: 3 manieren

1. Gebruik Wie/Wat + PV

De magere jongen stond in het doel.

PV: stond

Onderwerp = Wie/Wat + PV

Wie/Wat stond? de magere jongen stond

Onderwerp: de magere jongen

Onderwerp OW

2. Verander de persoonsvorm van meervoud naar enkelvoud of andersom. Het onderwerp verandert mee. 

De magere jongen stond in het doel.                 De magere jongens stonden in het doel.

Onderwerp: de magere jongen

3. Maak de zin vragend. Het zinsdeel dat meteen na de PV komt te staan, is het onderwerp. 

Stond de magere jongen in het doel?

Vind je het nog lastig? Gebruik deze extra instructie.

Filmpje werkwoordelijk gezegde

Filmpje persoonsvorm

Filmpje onderwerp

Filmpje lijdend voorwerp

Filmpje meewerkend voorwerp

Filmpje bijwoordelijke bepaling

Filmpje naamwoordelijk gezegde

Filmpje verschillende soorten werkwoorden

Aan de slag

Maken H20 opdr. 1, 2 en 6

• Ga aan de slag met het maken van de opdrachten. 
• Je mag overleggen met je buur, maar doe dit zachtjes. 

Ben je klaar?

Haal dan bij de docent oefenbladen op.

Zijn voor jou de lesdoelen behaald

Ik kan in een zin de volgende zinsdelen benoemen:

- persoonsvorm

- onderwerp

Volgende les

H21 redekundig ontleden