Examentraining onderzoek 2023 2024

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

HST 5 examentraining

HST 5 onderzoeksvaardigheden

Eisen aan onderzoek 

1. Betrouwbaar

2. Valide

3. Representatief

Betrouwbaarheid

Betrouwbaarheid gaat enerzijds over de nauwkeurigheid van het onderzoek: berusten de resultaten niet op toeval. En anderzijds over de herhaalbaarheid van het onderzoek.

>> Is het onderzoek vrij van willekeurige meetfouten?

>> Levert herhaling van het onderzoek hetzelfde resultaat op? (

bv. een test om IQ van persoon te meten

2x IQ test bij een persoon - resultaat is 2x 120 = betrouwbaar

2x IQ test bij een persoon - resultaat is 105 en 140 = niet betrouwbaar

Validiteit

Validiteit gaat over of je als onderzoeker meet wat je wilt meten.

bv. 

crimineel gedrag onder hangjongeren meten> Wat versta je dan onder criminaliteit?

 

Thermometer die niet de juiste temperatuur meet is niet valide

Representativiteit

Representativiteit gaat erover of een steekproef een dwarsdoorsnede is van de totale onderzoeksgroep.

bv. heb je iedereen gesproken om betrouwbare antwoorden te kunnen geven

Je wilt iemands gewicht meten, maar de weegschaal staat niet goed afgesteld

1. Betrouwbaarheid
2. Validiteit
3. Representativiteit

Je wilt iemands gewicht meten door hem op te tillen.

1. Betrouwbaarheid
2. Validiteit
3. Representativiteit

Je wilt weten wie de beste spits van de eredivisie is en kijkt alleen naar wie de meeste goals heeft gescoord.

1. Betrouwbaarheid
2. Validiteit
3. Representativiteit

Je wilt weten wie de beste spits van de eredivisie is en vraagt dat alleen aan PSV-supporters.

1. Betrouwbaarheid
2. Validiteit
3. Representativiteit

Je wilt onderzoek doen naar hoeveel mensen de krant lezen en vraagt hoe vaak mensen het nieuws volgen.

1. Betrouwbaarheid
2. Validiteit
3. Representativiteit

Je wilt onderzoek doen naar hoeveel mensen in Nederland de krant lezen en vraagt dit tijdens de zomervakantie

1. Betrouwbaarheid
2. Validiteit
3. Representativiteit

Tekst

Tekst

Tekst

Conceptueel model

Wat zegt het boek:

Bij onderzoek wordt vaak gekeken naar relatie, het verband, tussen verschillende variabelen. Heeft variabele A invloed op variabele B of andersom? De invloed van variabelen op elkaar wordt weergegeven in een conceptueel model. Dat is een schema met pijltjes en hokjes

Sekse

Loon

Aantal uren dat ouders tv kijken

Onderwijsprestaties van hun kinderen

Variabelen

Afhankelijke & onafhankelijke variabelen

Interveniërende variabelen

Variabelen

Variabelen (kenmerken) = de eigenschappen van de objecten die de onderzoeker in het bijzonder interesseren en die van elkaar kunnen verschillen.

Wat is de invloed van leeftijd op de kans op een hartproblemen?

>>> Wat zijn hier de variabelen?

Afhankelijke variabele

Deze variabele is altijd afhankelijk van (wordt beïnvloed door) een andere variabele en staat daarmee rechts in het conceptueel model.

De uitkomst of de waarde die een afhankelijke variabele inneemt, wordt bepaalt door de onafhankelijke variabele.

Onafhankelijke variabele

Deze variabele is geheel onafhankelijk van andere variabelen en staat daarmee links in het conceptueel model.

De waarde van de onafhankelijke variabele kan verschillen (denk aan leeftijd) en is niet afhankelijk van andere variabelen.

De onafhankelijke variabele bepaalt de uitkomst van de afhankelijke variabele.

Voorbeeld

Stel er wordt onderzoek gedaan naar wie er eerder begint met roken mannen of vrouwen.

Conceptueel model is dan:

Welke variabele is afhankelijk en welke onafhankelijk?

Sekse

Roken

Antwoord

Onafhankelijk is sekse

Afhankelijk is roken

Voorbeeld

Stel er wordt onderzoek gedaan naar verschillende wijken en het gezondheidsniveau van de mensen in de verschillende wijken.

Conceptueel model:

Welke variabele is afhankelijk en welke onafhankelijk?

Woonwijk

Gezondheidsniveau

Antwoord

Onafhankelijk is woonwijk

Afhankelijk is gezondheidsniveau

Hypothese

Wat zegt het boek:

Op basis van literatuuronderzoek en eigen inzichten doen wetenschappers in hun onderzoeksopzet een toetsbare uitspraak over de waarschijnlijke resultaten van hun eigen onderzoek. Zo'n toetsbare uitspraak of stelleng noemen we een hypothese. Let op!!! een hypothese is geen vraag maar een stelling die je gaat onderzoeken. Een hypothese eindigt dus nooit met een vraagteken!!

Meestal:

Als X dan Y

Hoe meer/minder X, des te meer/minder Y

Voorbeeld

Mannen beginnen eerder met roken dan vrouwen

Voorbeeld

Hoe armer de buurt hoe lager het gezondheidsniveau

Antwoord

2022 tijdvak 3

Antwoord

2022 tijdvak 3

Antwoord

2023 tijdvak 2

Antwoord

2023 tijdvak 2