10.4 Vetten

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

10.4 Vetten

Vet in lichaam

• vetten in voedsel naar vet- en levercellen
• als energiebuffer of omgezet in vetzuren en glycerol (hydrolyse)
• vetzuren en glycerol naar plek waar energie nodig is
• verbranding
  
  
• vetzuren die lichaam niet zelf kan maken = essentiële vetzuren (onverzadigde vetzuren!) 

Oliën en vetten

• Zijn esters van glycerol (propaan-1,2,3-triol) en een vetzuur
  
• Olie is vloeibaar bij kamertemperatuur
• Vet is vast bij kamertemperatuur
• Tri-glyceriden: er zijn drie esterbindingen
  

Vetzuren

Verkorte notatie vetzuren 

volledige notatie vetzuren 

binas T67G2

stearinezuur

palmitinezuur

Notatie: C_nH_2n+1COOH

De 'kapstok' van het vet is glycerol

Wat is de systematische naam van glycerol?

Bij ieder vet is dit hetzelfde.

Deze lange rijen zijn anders zodat je verschillende soorten vetten en oliën krijgt.

 Vetten zijn drievoudige esters

Vetten

De vorming van een vet is dus een condensatiereactie! Er wordt (net als bij het vormen van een ester) water afgesplitst.

Belangrijk 

• condensatiereacties (het vormen van ester- of pepetidebinding)
• hydrolyse (het afbreken van ester-  of peptidebinding

Vetten en oliën

Vetten:   vast bij kamertemperatuur

                  verzadigd (enkele bindingen tussen de C-atomen)

Oliën:      vloeibaar bij kamertemperatuur

                  onverzadigd (ook dubbele bindingen tussen C- 

                  atomen)

Leg uit hoe dit kan? 

Hint

Leg uit op microstructuur. 

Vetten en olien

Verschil: vet is vast en olie vloeibaar bij kamertemperatuur

Hoe komt dat?

Verzadigd --> hard

Onverzadigd --> vloeibaar

stapelen is moeilijker

Margarine -> onverzadigd -> toch vast, hoe dan? 

Aan de slag!

H: 42

B: 38 t/m 41, 44 en 45

V: 43