Methodisch werken - Beginsituatie, ondersteuningsvragen en doelen

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1

Methodisch werken 

Hoe zit je er op dit moment bij?

Doel

Je leert de 5 stappen van methodisch werken en oefent in het bijzonder met het in kaart brengen van de beginsituatie van een cliënt en het formuleren van ondersteuningsvragen en (smart) doelen.

Literatuur

Binnen de omgeving van Traject lees je binnen het

Methodiek en gedrag

Module 2; hoofdstuk 1 en 2

  Ondersteuningsplan

Module 3 - Vaststellen van ondersteuningsvragen 

hoofdstuk 1: het inventariseren van de ondersteuningsbehoefte. 

hoofdstuk 2: Ondersteuningsvragen vaststellen

Methodisch werken ?

Methodisch werken 

Methodisch werken houdt in dat je volgens een vaste werkwijze en een plan werkt. 

Dus....

Volgens een methode en met een systeem. 

PDCA model

Cyclisch model  

Cyclisch = iets dat zichzelf herhaalt 

Uitgangspunten gehele ondersteuningsplan

• Informatie inwinnen: intakegesprek, observatie, informatiebronnen, beginsituatie cliënt beschrijven
• Probleem analyseren en formuleren – Probleemanalyse en formuleren ondersteuningsvragen van een cliënt
  
• Doelformulering – SMART doelen maken
• Een plan maken en uitvoeren – Een plan voor de cliënt maken
  
• Evalueren – Presentatie maken van het plan voor de cliënt
  

Methodisch werken brein kraker..

In deze opdracht gaan jullie in twee groepen aan de slag met het oplossen van een probleem. 

Groep 1 krijgt als opdracht het probleem op te lossen zonder met elkaar te communiceren. 

Groep 2 gaat eerst overleggen. (Wat is het doel? Wat is het plan als het niet direct lukt? Wat moet er anders?)

Het probleem is...

Probleem:

 een boer heeft een wolf, een geit en een kool. Hij wil de rivier oversteken in een kleine roeiboot. Hij kan per keer maar één ding meenemen. 

Regels: als de wolf en de geit alleen gelaten worden, eet de wolf de geit op. Als de geit en de kool alleen gelaten worden, eet de geit de kool op.

Hoe komt de boer aan de overkant met de wolf, de geit en de kool?

Antwoord.. 

De oplossing is: 

de man moet zeven keer van de ene naar de andere kant varen: eerst de geit overzetten->leeg terugvaren->

de kool overzetten->de geit mee terugnemen->

de wolf overzetten-> leeg terugvaren-> de geit weer ophalen.

Hoe ervaarde jullie het proces?

Is er verschil te merken in de antwoorden?

Hoe hebben jullie wel of niet overlegd?

Hoe zeker was jouw groep over het antwoord die jullie gaven?

Voordelen 

 1.  Werken volgens een plan is vaak effectiever dan werken zonder plan.  

2. Duidelijk verwachtingen voor alle betrokkenen. 

3. Betere evaluatie van het proces waardoor je tussentijds en achteraf je doelen en plannen kunt aanpassen. 

4.  Minder fouten: doordat je werkt volgens een bepaalde systematiek en een stappenplan heb je een duidelijke structuur.

Beginsituatie

Op welke manier kun je de beginsituatie van een cliënt ordenen?

Hier volgen een aantal 'ordeningsprincipes', oftewel leefgebieden waarin je de informatie van de cliënt kan onderbrengen. (Uit gesprekken, observaties, levensgeschiedenis, dossier, etc.)

Levensgebieden van Shalock

Gezondheidspatronen Gordon

Positieve gezondheid

ICF model

 (international classification of functioning)

BioPsychoSociaal model

Opdracht: individueel

Kijk naar de casus die je hebt meengenomen afgelopen weken (cliënt waar je het ontwikkelingsniveau van hebt bepaald en hebt geobserveerd)

Welk manier van in kaart brengen van de beginsituatie zou jij kiezen en waarom?

Welke manier van ordenen van de beginsituatie zou jij kiezen en welke gebruikt jouw werk?

Ondersteuningsvragen

Altijd geformuleerd vanuit de cliënt en vanuit een 'probleem/uitdaging' in een leefgebied:

"Help mij bij het leren omgaan met mijn boosheid"

"Ondersteun mij bij het omgaan met mijn financiën"

"Begeleid mij bij het verbeteren van mijn persoonlijke hygiëne"

Dit helpt weer  bij het stellen van(smart) doelen.

Soorten ondersteuningsvragen

Help me	Praktisch, direct, kortdurend	Doen voor iemand	Help me bij mijn persoonlijke hygiëne tijdens de toiletgang
Begeleid me	Procesgericht, coachend	Doen met iemand	Begeleid me bij het vinden van een dagstructuur
Ondersteun me	Emotioneel, relationeel, continue	Er zijn voor iemand	Ondersteun me in het uitten van mijn emoties

Ondersteuningsvragen

Het formuleren van ondersteuningsvragen is een cruciale stap in methodisch werken, omdat het de behoeften van de cliënt centraal stelt. 

Het helpt zorgprofessionals om niet te denken voor de cliënt, maar met de cliënt. 

Door in gesprek te gaan over wat de cliënt zelf belangrijk vindt, ontstaat er een duidelijker beeld van de richting waarin de ondersteuning moet gaan.

Ondersteuningsvragen

Ondersteuningsvragen geven richting aan het zorgplan en vormen de brug tussen de analyse van de beginsituatie en het opstellen van concrete doelen. 

Ze zorgen ervoor dat zorg en begeleiding aansluiten bij de persoonlijke wensen, mogelijkheden en het tempo van de cliënt.

Hulpmiddelen voor het uitwerken vaneen 

SMART doel.

S: Specifiek

Beschrijf je doel zo concreet mogelijk

Vermijdt omschrijven die eindigen op –er zoals beter, mooier, langer, goed, meer, etc.

M: Meetbaar

Het resultaat moet concreet en meetbaar zijn, kan je na afloop checken of het is bereikt?

A: Acceptabel

Er moet draagvlak zijn voor het doel

Het moet passen bij de instellingsdoelen, de deskundigheid van de medewerkers e.d.

Smart doelen

R: Realistisch

Het doel moet haalbaar zijn en het moet te behalen zijn in een realistische tijd.

T: Tijdgebonden

Het doel moet in een van te voren vastgestelde periode gerealiseerd worden en in het doel moet een termijn staan

Langer termijn doel: 3 maanden of langer

Kort termijn doel: Binnen 3 maanden

Smart doelen

Formuleer een doel alsof het al behaald is

NIET goed: Hannah gaat haar boterham smeren

WEL goed: Hannah smeert haar boterham

Formuleer een doel met een actief werkwoord

NIET goed: Hannah kan haar boterham smeren

WEL goed: Hannah smeert haar boterham

Hannah smeert binnen 4 maanden zelfstandig haar boterham tijdens het ontbijt (lang termijn doel)

Mw. S. neemt binnen 3 maanden deel aan de zangactiviteiten op dinsdagmiddag (kort termijn doel)

--> Vanuit deze doelen ga je de rest van de methodische cyclus in: Plan van aanpak maken en evalueren en bijstellen.

Maak een SMART doel van de volgende hulpvraag:
Begeleid mij (Jan) bij het zelfstandig boodschappen doen

Maak een SMART doel van de volgende hulpvraag:
Help (Marlies) mij bij het inzichtelijk krijgen van mijn financiën.

Maak een SMART doel van de volgende hulpvraag:
Help mij (Amir) bij het zoeken passend werk, nu ik in een rolstoel zit.

Wat is de eerste fase van methodisch werken?

1. Evaluatie
2. Plan van aanpak
3. Beginsituatie in kaart brengen
4. Doel bepalen

Wat is de laatste fase van methodisch werken?

1. Doel bepalen
2. Evaluatie
3. Plan van aanpak
4. Probleemverheldering/analyse

Begeleidt mij bij het zelfstandig koken van een gezonde maaltijd

1. Ondersteuningsvraag
2. Doel
3. Produktevaluatie
4. Observatie

Aandachtspunten bij het
Methodisch werken
op jullie werk

Welke ondersteuningsvraag hoor bij dit doel:

Mandy houdt de komende 3 maanden dagelijks voor het slapen gaan haar emoties bij in een dagboekje

Welk doel hoort bij deze ondersteuningsvraag:
Begeleidt mij (Achmed) bij het vinden van een zinvolle dagbesteding, nu ik door mijn psychische gesteldheid geen werk meer heb.

opdracht 

Optie 1: Casus Latoya: Maatschappelijke opvang

Optie 2: Casus Jeffrey: Gehandicaptenzorg

Optie 3: Casus Mw. van Dalen: Ouderenzorg

1. Schrijf een korte beginsituatie , waarin jullie zelf kiezen welke 'ordening/kopjes' jullie gebruiken (Shalock, Gordon, positieve gezondheid, ICF, BPS, anders zoals LACCS)

2. Beschrijf het probleem/uitdaging waar jullie mee aan de slag willen gaan (probleemanalyse)

3. Formuleer vanuit 1 van de ondersteuningsgebieden 2 ondersteuningsvragen vanuit het perspectief van de cliënt 

4. Formuleer per ondersteuningsvraag 1 SMART doel 

Casus 1

Casus: Latoya (41)

Latoya verblijft sinds twee weken in een opvanglocatie na een periode van dakloosheid. Ze kampte jarenlang met een cocaïneverslaving, maar is sinds drie maanden clean. Ze heeft schulden en geen vast contact met haar kinderen. Latoya zegt gemotiveerd te zijn om haar leven op orde te krijgen, maar vindt het moeilijk om structuur te houden. Ze mist afspraken of komt te laat. Ze wil graag weer een huis en contact met haar kinderen, maar weet niet waar ze moet beginnen. Ze zegt: “Ik voel me elke dag overprikkeld en dan wil ik gewoon verdwijnen.”

Casus 2

Casus: Jeffrey (28)

Jeffrey woont in een kleinschalige woonvoorziening voor mensen met een matige verstandelijke beperking. Hij werkt vier dagen per week op een dagbesteding waar hij houten kratten helpt maken. Jeffrey is meestal vrolijk, maar sinds zijn moeder verhuisd is naar een andere stad, is hij vaker boos en trekt hij zich terug. Hij eet minder goed en slaapt slecht. Begeleiders merken dat hij vaker ‘nee’ zegt tegen activiteiten. Zelf zegt hij: “Ik heb nergens zin in.” Hij heeft moeite om zijn gevoelens te uiten en begrijpt niet goed waarom hij zich anders voelt.

Casus 3

Casus: Mevrouw Van Dalen (84)

Mevrouw Van Dalen woont sinds een halfjaar in een verpleeghuis vanwege beginnende dementie. Ze was altijd zelfstandig en sociaal actief, maar sinds de verhuizing lijkt ze in zichzelf gekeerd. Ze vergeet namen van medebewoners en raakt soms verward over waar ze is. Ze zegt vaak: “Ik hoor hier niet thuis.” Haar dochter komt wekelijks op bezoek, maar mevrouw Van Dalen is daarna vaak onrustig. Ze loopt soms doelloos rond in de gang en weigert steeds vaker om mee te doen aan activiteiten. De verzorging merkt dat ze slechter eet en ‘s nachts vaker wakker is.

Afronding en reflectie

Wat vond je lastig aan het in kaart brengen van de beginsituatie?

Wat heb je geleerd over het formuleren van ondersteuningsvragen en doelen?

Hoe ga je hiermee komende weken aan de slag?

Tijd over?

Binnen de omgeving van Traject lees je

Methodiek en gedrag

Module 2- hoofdstuk 1 en 2

  Ondersteuningsplan

Module 3 - Vaststellen van ondersteuningsvragen

hoofdstuk 1 en 2

Maken van de verwerkingsopdrachten.

Of aan de slag met je examens en voorbereidingsopdrachten.

Op de 'sheep-scale', hoe voel je je nu?