Week 1: Democratie vs dictatuur

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Thema 6: kiezen voor een baas.

Week 1: Democratie vs dictatuur

Democratie, politiek, partijen, verkiezingen, grondwet, kiesrecht, dictatuur, vrijheid, stemmen, gemeente, regering

Intro thema. Teruggrijpen op Tweede Kamerverkiezingen van maart.

Planning dit thema 

• Duurt 4 weken 
• Afsluiting is geen eindmeting, maar een eindopdracht in tweetal. Deadline: 7 april max.
• Laatste week: excursie stadhuis 

Wat is politiek?

Politiek: een stelsel van hoe een land geregeerd wordt 

Vandaag

Introductie en leerdoelen
Workshop : Staatsvormen

(Werken aan level 1+2)

Leerdoelen week 1

1. Je kunt uitleggen wat een staatsvorm is.

2. Je kent vijf kenmerken van democratieën en dictaturen en ze herkennen in bronnen.

3. Je kunt uitleggen wat de Trias Politica inhoudt, wie het heeft bedacht en uitleggen hoe de scheiding der machten werkt.

4. Je kent de volgende begrippen en kan deze uitleggen: Democratie, dictatuur, macht, rechtspraak, grondwet, scheiding der machten, vrije verkiezingen, persvrijheid en censuur.

Workshop staatsvormen

Leerdoel 1: Wat is een staatsvorm?

Staatsvorm = de manier waarop een staat bestuurd wordt.

Denk aan: dictatuur, democratie, republiek, communisme, etc.

Het is niet het een of het ander

Nederland is een ...

Parlementaire democratie, maar ook een monarchie.

Onze koning heeft een 'ceremoniële functie'.

ceremoniële functie

De ceremoniële functie van de koning houdt in dat hij wel als staatshoofd wordt gezien, maar geen deel uitmaakt van het landsbestuur.

Leerdoel 2:  Democratie

Het volk heeft de macht dmv verkiezingen

Er is sprake van een scheiding der machten 

Leerdoel 3: Trias Politica

Montesquieu (1689-1775) / John Locke (1632-1704)

Scheiding der machten:

Wetgevende macht

Uitvoerende macht 

Rechtelijke macht 

        > Kritiek op vorsten die alle macht hebben 

Leerdoel 3: Trias Politica

Parlement

Ministers

Rechters

Scheiding der machten

https://prodemos.nl/kennis/informatie-over-politiek/wat-is-een-rechtsstaat/de-scheiding-der-machten/

Leerdoel 2: Dictatuur

Dictare: bevelen. 

(Romeinse tijd)

Kennen jullie dictaturen en/of dictators?

Parlementaire democratie, maar ook een monarchie.

Onze koning heeft een 'ceremoniële functie'.

Mao Zedong

1893-1976. Hij was de eerste leider van de Volksrepubliek China. 

Van 1949 tot 1976 heeft hij China op totalitaire wijze geleid. Hij gebruikte erg veel geweld en is de geschiedenis ingegaan als de grootste massamoordenaar. Hij was overtuigd van een vorm van het communisme.

Jozef Stalin

1878-1953. Leider van de Sovjet-Unie(Rusland) van 1922 tot zijn dood. Onder zijn leiderschap vond er een periode van terreur plaats. Veel mensen overleden aan honger of werden naar zogenaamde goelags gestuurd. Goelags zijn een soort concentratiekampen, denk eraan niet elk concentratiekamp is een vernietigingskamp, het was een werkkamp met vreselijke condities zoals Bergen-Belsen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Heel veel mensen stierven in deze kampen. Hij was overtuigd van het communisme.  

Kim Jong-Un

1984 - heden. Sinds 2012 de voorzitter van de Nationale Defensiecommissie van de Democratische Volksrepubliek Korea en dus de facto/staatshoofd van Noord-Korea.

Hij heerst volgens de staatsideologie Juche over Noord-Korea.

Het heeft veel overeenkomsten met het communisme, maar hierbij is religie erg belangrijk. Alleen wordt de staatshoofd gezien als de God, in dit geval dus Kim Jong-Un. 

Totalitarisme en totalitaire staten noemen, kan een dictatuur worden. Maar veel staten die nu een dictatuur worden genoemd, zijn dit niet.

Denk aan:

Sovjet Unie onder Stalin, Nazi-Duitsland, Noord-Korea, China onder Mao Zedong.

Leerdoel 2: Dictatuur

Er zijn heel veel verschillende vormen van dictaturen:

- Koninklijke dictatuur

- Eenpartijstaat.

- Militaire dictatuur.

- Persoonlijke dictatuur

Welke staatsvorm heeft Rusland?

Rusland is een federale republiek met een semi-presidentieel systeem. Het semi-presidentieel systeem is een regeringsvorm waarin de president en de minister-president/premier in bezit zijn van een dubbele uitvoerende macht en samen het land regeren. De president is onafhankelijk van het parlement, terwijl de minister-president en het kabinet wel verantwoording moeten afleggen aan het parlement. Het is eigenlijk een combinatie van presidentieel en parlementair systeem. 

Welke staatsvorm heeft de Verenigde Staten? 

Het politieke systeem van de Verenigde Staten is een federale constitutionele republiek, waarin de President van de Verenigde Staten (het staatshoofd en de regeringsleider), het Amerikaans Congres en de rechterlijke macht de macht in de nationale overheid delen. 

Nederland is een ...

1. Monarchie
2. Oligarchie
3. (Parlementaire) democratie
4. Republiek

De opdrachten

Stap 1: lees de theorie en maak aantekeningen

Stap 2: Maken level 1 en 2 

Bij de opdrachten ga je beter kijken naar de democratie, dictatuur en enkele andere staatsvormen. 

Ben je het eens of oneens?

Eens

Oneens

Antwoord op de vorige slide:

Ja, eigenlijk zou je dat wel kunnen stellen. Het volk is de meerderheid en de wil van het volk moet geschieden. Ook al is het wel zo dat wij in Nederland kiezen voor vertegenwoordigers en het volk dus eigenlijk niet echt alle inspraak heeft en niet altijd precies de wil van het volk ook wet is.

Democratie

Grieks

Dèmos: volk.

Kratein: heersen.

Dus: het volk heerst.

Ontstaan in de polis Athene. 

Polis (poleis, mv).

Koppeling naar wikipediapagina poleis.