les 5 hoofdstuk 1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 1 

les 5

Organisatie tijd

Boek en pen op tafel

Lees moment

Lees paragraaf 1.2 blz. 18-19

Klaar met lezen? Ga verder waar je gebleven was.

alles af? Er is ook een invulsamenvatting over paragraaf 1.2, vraag hier vast om.

Lestijd 10 min

Na deze paragraaf ken je/kun je

• Deelvraag beantwoorden: Welke gevolgen had de opkomst van de industrie voor de arbeiders?
• Begrippen: communisme, sociaaldemocratie, socialisme, sociale kwestie, sociale wet, vakbond
• Situatie van armen begrijpen en noodzaak vakbond kennen.
• Verschillen Communisten en sociaaldemocraten kennen.
• Voorbeelden van sociale wetten kunnen benoemen.
• Personen: Troelstra
• Het caoutchouc artikel

Verandering via Revolutie of parlement

• Armoede aanpakken via revolutie is idee van Marx: hij bedenkt communisme. Arbeiders moeten in opstand komen tegen armoede.
• Armoede aanpakken via parlement zijn sociaaldemocraten. Zij willen dat rijken meer belasting betalen om armoede op te lossen.

Vakbonden komen op voor:

1. Werknemers
2. Werkgevers
3. Iedereen

Marx is:

1. Communist
2. Sociaal-Democraat

Gelijkheid realiseren via parlement is:

1. Communistisch
2. Sociaal-Democratisch

Communisten vs sociaal democraten

• Doel van beiden is gelijk: samenleving waarin bezit gelijk is verdeeld (=socialisme).
• Manier waarop verschilt! 
• Pieter Jelles Troelstra richtte de SDAP (Sociaal-Democratische Arbeiderspartij) op.

Sociale Wetten

• Liefdadigheid alleen is niet genoeg om armen te helpen. 
• Overheid moet ingrijpen in deze situatie, maar hoe? =Sociale Kwestie.

Sociale Wetten:

• 1854: Armenwet aangenomen, steun van de overheid
  
• 1874: Kinderwetje van Van Houten
• 1901: Leerplichtwet
• 1901: Woningwet: redelijke kwaliteit van woningen is een eis
• 1901: Ongevallenwet: Uitkering als je niet meer kunt werken door een ongeluk

SDAP wordt opgericht door ...? (alleen achternaam invoeren)

Troelstra is een:

1. Communist
2. Sociaal-Democraat

Sociale Kwestie is:

1. Er is armoede
2. Armoede moet opgelost worden door geld geven
3. Nadenken over hoe armoede opgelost kan worden

Noem één sociale wet:

Na deze paragraaf ken je/kun je

• Deelvraag: Welke gevolgen had de opkomst van de industrie voor de arbeiders?
• Begrippen: communisme, sociaaldemocratie, socialisme, sociale kwestie, sociale wet, vakbond
• Situatie van armen begrijpen en noodzaak vakbond kennen.
• Verschillen Communisten en sociaaldemocraten kennen.
• Voorbeelden van sociale wetten kunnen benoemen.
• Personen: Troelstra
• Het caoutchouc artikel

Pauzemomentje

Werktijd max. 15 min.

1. Maak de opdrachten op blz 7-8-9 
2. Maak de invulsamenvatting paragraaf 1.2
3. Stel vragen als je er niet uitkomt
4. Klaar? Kijk wat je alvast voor de volgende les kunt doen. 

Afsluiting

Bedenk een open toetsvraag bij de lesstof van vandaag