5.6 hormonen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

5.6 hormonen

Na deze les....

• kun je uitleggen wat hormonen zijn en hoe het hormoonstelsel werkt
• Kun je uitleggen hoe jouw lichaam de hoeveelheid suiker in jouw bloed reguleert
• Kun je uitleggen waarom mensen met diabetes type 1 insuline nodig hebben
• Kun je vertellen wanneer jouw lichaam adrenaline af geeft en wat adrenaline doet.

5.6 Regeling

5 minuten in stilte lezen

Wat weten jullie over hormonen? Welke hormonen kennen jullie?

Wat zijn hormonen?

Een hormoon is een chemische stof die door een hormoonklier wordt gemaakt en wordt afgegeven aan het bloed.

Het hormoon zorgt vervolgens in een doelorgaan/weefsel voor een bepaalde reactie.

Bijvoorbeeld: adrenaline

Alarm!

Zenuwsignaal van hersenen naar bijnieren

Bijnier scheidt adrenaline uit. Dit komt in het bloed.

Adrenaline komt via het bloed op andere plekken in het lichaam

Verhoging hartslag en bloeddruk, alertheid, ademhaling

Bijvoorbeeld: adrenaline

Alarm!

Zenuwsignaal van hersenen naar bijnieren

Bijnier scheidt adrenaline uit. Dit komt in het bloed.

Adrenaline komt via het bloed op andere plekken in het lichaam

Verhoging hartslag en bloeddruk, alertheid, ademhaling

Wat is/zijn het doelorgaan en wat is de hormoonklier?

Hormoonklieren

Hypofyse: hormonen die andere hormoonklieren aansturen

Schildklier: schildklierhormoon

Bijnieren: stresshormonen (adrenaline en cortisol)

Nieren: EPO

Alvleesklier: insuline en glucagon

Teelballen en eierstokken: geslachtshormonen (testosteron, oestrogeen en progesteron)

Bloed glucose (mmol/L)

8

4

De hoeveelheid glucose (suiker) in jouw bloed moet tussen bepaalde waarden blijven (4-8mmol/L).

Te hoog: dorst, slaperig, schade aan bloedvaten

Te laag: moe, moeilijk nadenken, coma

De alvleesklier produceert insuline en glucagon

Lever, spieren en andere cellen nemen glucose op uit het bloed. Glucose wordt omgezet in glycogeen.

Glycogeen

De alvleesklier produceert insuline en glucagon

hoge glucosewaarde bloed 

alvleesklier geeft insuline af aan het bloed

cellen, spieren en lever nemen glucose op --> glycogeen

glucosewaarde bloed gaat omlaag

lage glucosewaarde bloed 

alvleesklier geeft glucagon af aan het bloed

In de lever wordt glycogeen afgebroken tot glucose. 

 

Glucosewaarde bloed gaat weer omhoog

De alvleesklier produceert insuline en glucagon

De alvleesklier geeft hormonen af. Welke is insuline en welke glucagon? A of B?

Negatieve terugkoppeling: Het effect van een actie remt de actie weer

Actie: hormoonklier geeft hormoon af

Effect 

remt

Alvleesklier geeft insuline of glucagon af

Glucoseniveau bloed terug richting normaal

remt

5.6 Regulering

opdracht 1 t/m 9 behalve de samenvatting