A2a: Verlichting en Verlicht absolutisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Verlichting en Verlicht absolutisme

Absolutisme & de Verlichting (4.2 & 4.3)

Aan het einde van de les kan je uitleggen hoe het bestuur van Lodewijk XIV Frankrijk beïnvloedde

Lodewijk XIV (14e)

• Opstanden vanwege hogere belastingen (oorlogen) > Vlucht (11 jaar oud)
• In 1653 gekroond tot koning (15 jaar oud)
• Vanaf 1661 alleen aan de macht > Advies: "een echte koning besluit alles zelf"
• Adel niet te vertrouwen > Paleis in Versailles > veel feesten, jachtpartijen en bijeenkomsten
• 1200 adelijke gezinnen, 4800 bedienden (7475)

• Te machtige mensen werden opgesloten
• Zag zichzelf als middelpunt van Frankrijk > bezit versieren met goud en treed op als Apollo (Zonnegod) > de Zonnekoning
• Adel minder belangrijk in het leger > nieuwe rangen te behalen door verdiensten en talent > beter en angstaanjagend leger

Lodewijk XIV en geloof

• Katholiek en protestants (hugenoten)
• 1598 Edict van Nantes: vrijheid van geloof, eigen bestuur en onderwijs
• Lodewijk verklaart Edict van Nantes ongeldig > grote migratie(200.000) en bekeringen
• Droit Divin: Het 'goddelijk recht', het idee dat de koning door God is aangesteld om over zijn onderdanen te regeren en allen verantwoording schuldig is aan God

• 1 koning, 1 geloof. Koning maakte de wetten en bestuurde het leger
• Droit Divin werd gebruikt om uit te leggen waarom Lodewijk XIV zo veel macht had
• Volgens adviseur moest Lodewijk wel zijn macht gebruiken om het volk te helpen
• Absolutisme: Manier van regeren waarbij de vorst alle macht in handen heeft omdat God hem al die macht gegeven zou hebben

Zoeken naar kennis en rijkdom

• Colbert (minister van financiën) schakelde wetenschap in om Frankrijk rijker en machtiger te maken
• Overal vaklieden vandaan om in staatsfabrieken te werken (luxeproducten voor de koning)
• Colbert probeert belastingen te verbeteren en te verhogen
• Geestelijken en adel betaalden geen belasting > Rijke burgers kopen adelijke titels > wordt verboden

• Colbert benoemt 30 opzichters (intendanten), elk hield in een deel van Frankrijk sterk toezicht op de belastingen > 'de dertig tirannen', Colbert 'man van marmer'
• Werkte wel, alleen gaf Lodewijk het geld snel weer uit
• Verder veel oorlog: Spanje, Nederlanden, Heilige Roomse Rijk > niet populair onder Europese landen
• Realisatie dat hij veel geld verspilt had > gaf het advies om geen oorlogen te voeren

Gevolgen van het absolutisme

• Adel geen macht
• Moderne economie
• Frankrijk wordt een cultureel voorbeeld voor Europa
• Burgers de dupe van oorlogen: huizen worden geplunderd en hoge belastingen
• Beginnend verzet tegen de adel: met modder naar de stoet van Lodewijk gooien (Het volk was moest)

De Verlichting

• Lodewijk XV en interesse in wetenschap
• Encyclopedie van Diderot: tegen macht en de kerk
• Diderot opgepakt en encyclopedie verboden
• Na de gevangenis boek in Zwitserland laten drukken
• Encyclopedie wordt, stiekem, een groot succes

• Wetenschappelijke revolutie > rationalisme > nieuwe ideeën over rechten van burgers > tegen absolutisme
• Verlichting: Een denkstroming uit de 18e eeuw die het gebruik van het eigen verstand centraal stelde. Door meer kennis te verwerven is een betere samenleving te realiseren
• In het kort: 18e eeuwse denkstroming met eigen verstand centraal. Door meer kennis een betere samenleving 

• Verlichting: Een denkstroming uit de 18e eeuw die het gebruik van het eigen verstand centraal stelde. Door meer kennis te verwerven is een betere samenleving te realiseren
  
• In het kort: 18e eeuwse denkstroming met eigen verstand centraal. Door meer kennis een betere samenleving 

Heb je dit opgeschreven, dan kan je werken aan de samenvatting van hoofdstuk 4

Wat was een gevolg van het absolutisme?

1. Meer belasting voor de adel
2. Meer oorlogen
3. Adel had geen macht meer
4. Meer macht voor de burgers

Wat verklaarde Lodewijk XIV ongeldig?

1. Edict van Nantes
2. Het Droit Divin
3. De Encyclopedie
4. De Verlichting

Verlichting en Verlicht absolutisme

Absolutisme & de Verlichting (4.2 & 4.3)

Aan het einde van de les kan je uitleggen hoe het bestuur van Lodewijk XIV Frankrijk beïnvloedde