4.3 Rivieren

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

4.3 Rivieren

Na deze les kun je uitleggen......

• Wat een stroomgebied is
• Weet je de kenmerken van de boven, midden en benedenloop van een rivier 
• Kun je het verval en verhang berekenen van een rivier
• Weet je het debiet en regime van verschillende soorten rivieren is

1.

2.

3.

1. Bovenloop

• Begin rivier in de bergen (bron) 
• Rivier smal 
• Verhang groot -> Water stroomt snel
• Stenen en zand neemt rivier mee  

2. Middenloop

• Rivier breder en meandert (kronkelt)
• Verhang kleiner -> Water stroomt rustiger (minder steil)
• Stenen en zand worden in bocht rivier neergelegd en weggeslagen (nieuw land en afbraak land) 

3. Benedenloop

• Laatste deel van de rivier 
• Verhang is klein 
• Water stroomt langzaam (zand en klei afgezet)
• Ontstaan Delta (landbouw en woonplaats mensen, kans op overstromingen)
• Scheepsvaart 

Verval = Hoogte beginpunt - hoogte eindpunt = ......... (in meters)

Voorbeeld: 

Stip 1 is 1600 meter, stip 3 = 0 meter 

Wat is het verval? 
1600 - 0 = 1600

Verhang =  Verval : afstand = ......... (in m/km)

Voorbeeld: 

Stip 1 is 1600 meter, stip 3 = 0 meter 

Wat is het verval? 
1600 - 0 = 1600

De rivier is 800 km lang

Wat is het verhang? 
1600 : 800 = 2 m per km

De Rijn is bij de middenloop 600 km hoog en bij de benedenloop 3 km en legt een afstand af van 200 km. 

Wat is het verval? 

600 - 3 = 597 km 

Wat is het verhang? 
597 : 200 = 2,985 m per kilometer

Debiet en regiem

• Debiet = hoeveelheid water er per seconde per m³ door een rivier stroomt
• Regiem = schommelingen in de hoeveelheid water wat per seconde per m³ door een rivier stroomt 
  -> Gletsjerrivier, regenrivier (Maas) of gemengde rivier (Rijn) hebt

Aan de slag....... 

Opdracht: Verval en verhang berekenen (10 min) 

Huiswerk: Paragraaf 4.3 maken voor volgende les.