ontstaan van het leven

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

ontstaan van het leven

De evolutietheorie gaat ervan uit dat:

1. Door mutatie steeds nieuwe ......................... ontstaan waardoor er steeds meer ................... is binnen een soort. 

2. Als een organisme zich kan groeien in zijn omgeving heeft hij een grotere ............................. Dit verschijnsel noemen we .........................

3. Door ......................... kunnen individuen van dezelfde soort steeds meer verschillen van elkaar, omdat ze in een andere omgeving leven. Hierdoor kunnen er uiteindelijk nieuwe ......................... ontstaan. Deze verschillende soorten kunnen zich uiteindelijk onderling niet meer samen .......................... .

soorten

overlevingskans

natuurlijke selectie door een grotere fitness

isolatie

allelen (genotypen)

voortplanten

variatie

eerste leven

aarde 4,6 miljard jaar oud

eerste organisme 3,5 miljard jaar geleden

cyanobacteriën 

Verschillende theorieën.

Eerst alleen anorganische stoffen (methaan, waterstof, water, ammoniak).

Door energie uit de zon ontstonden organische moleculen (aminozuren en nucleinebasen) -> oersoep.

Eerste cellen

Prokaryoot : zonder kern

Heterotroof: afhankelijk van organische stoffen van buiten

eukaryoot: met celkern  

3,5 miljard jaar geleden ontstonden cellen die fotosynthese konden uitvoeren: autotroof.

-> de hoeveelheid zuurstof in de atmosfeer neemt toe.

 endosymbiosetheorie

Meercelligen

1,5 miljard jaar geleden ontstaan de eerste meercellige organismen.

600 miljoen jaar geleden de eerste dieren.

300 miljoen jaar geleden de eerste zoogdieren.

200 miljoen jaar geleden de eerste mens.

Sleep de gele kaders in de juiste volgorde in de rode kaders. 

Meercelligheid

Ontstaan celkern

Ontstaan celmembraan

Ontstaan mitochondriën

Ontstaan chloroplasten

Ontstaan Aarde en
het ontstaan van leven in de zee.
Wanneer was dat ongeveer?

1. Ontstaan aarde: 4,5 miljard Ontstaan leven in zee: 3,5 miljard
2. Ontstaan aarde: 3.5 miljard Ontstaan leven in zee: 900 miljoen
3. Ontstaan aarde: 4,5 miljard Ontstaan leven zee : 450 miljoen
4. Ontstaan aarde: 450 miljoen Ontstaan leven zee : 400 miljoen

Wanneer kon leven op aarde ontstaan?

1. toen er land ontstond
2. toen de aarde was afgekoeld en zeeën waren ontstaan
3. toen het warmer werd
4. toen er zuurstof in de lucht kwam

creationisme

Christenen, joden en moslims hebben een andere verklaring voor het ontstaan van leven: God heeft alles gemaakt. De opvatting dat een bovennatuurlijke schepper het leven geschapen heeft, heet

creationisme.

Waar geloof jij in hoe organismen zijn ontstaan? (anoniem en geen fout antwoord)

creationisme

evolutie

ik weet het nog niet

Ik geloof in beide

verwantschap bepalen

bouw en vorm vergelijken

soms lastig

homoloog: zelfde bouw andere functie

analoog: zelfde functie andere manier van ontstaan

homoloog of analoog?
vleugels van een vogel en van een vleermuis

1. homoloog
2. analoog

homoloog of analoog?
voorpoten van een hond en voorvinnen van een walvis.

1. homoloog
2. analoog

homoloog of analoog?
stekels van een cactus stekels van een roos.

1. homoloog
2. analoog

Verwantschap?

Als we ontdekken dat organismen veel overeenkomsten in DNA hebben zijn ze verwant.

We kunnen dan deze soorten rangschikken en een mogelijke stamboom opstellen: evolutionaire stamboom.

Aflezen stamboom

De stamboom hiernaast geeft alleen informatie over hoe nauw verwant soorten zijn, welke eigenschappen ze samen hebben.

Reptielen zijn dus sterker verwant aan vogels dan aan vissen. 

Vissen zijn sterker verwant aan prikken en amfibieën dan aan reptielen.

Hoeveel tijd er verstreken is, kan niet niet zien.

Aflezen stamboom

In de stamboom hiernaast krijg je wel informatie over de tijd.

Bijvoorbeeld:

De gemeenschappelijke voorouder van beren en walrussen leefde ruim 25 miljoen jaar geleden.

Walrussen en zeeleeuwen zullen meer verwant zijn omdat hun voorouder maar 5 miljoen jaar geleden leefde.