Gezondheid en voeding lessen 5

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1

Fase 2

Module: Gezondheid en voeding Les 5

Verwachtingen 

Welkom bij les 5! 

Vandaag duiken we dieper in de wereld van voeding. We gaan het hebben over wat gezonde voeding inhoudt, welke voedingsstoffen essentieel zijn en hoe verschillende diëten toegepast worden in de zorgpraktijk. Deze kennis is belangrijk voor het ontwikkelen van een leefstijlprogramma voor cliënten.

Programma

1. AWR
2. Lesdoelen
3. Theorie: 

• schijf van 5
• Voedingsstoffen en gewoonten
• Diëten/ kauw & slikproblemen

1. Verder met deel 3. Leefstijlprogramma; Eetschema
   
2. Afsluiten

Aanwezigheidsregistratie

Aanwezigheid zal door de docent geregistreerd worden. Aanwezigheid kan meerdere malen tijdens de les worden gedaan. Bij vroegtijdig verlaten van de les, zonder geldige reden, zal je op 'ongeoorloofd afwezig' staan.

Ben je te laat? Geef dit dan door aan het einde van de les aan de docent. Dit is jouw verantwoordelijkheid.

Lesdoelen

Aan het einde van deze les:

• Heb je basiskennis opgedaan over gezonde voeding volgens de Schijf van Vijf.

• Begrijp je de functies van verschillende voedingsstoffen.

• Heb je inzicht in diverse diëten en hun toepassingen binnen de zorg. 

De Schijf van Vijf is een hulpmiddel om gezond en gevarieerd te eten. We bespreken de vijf vakken en hun rol in een gezond voedingspatroon.

Welke twee vakken zijn het grootst?

1. Groente & Fruit en dranken
2. Groente & fruit en Zuivel, ei en vlees
3. Groente & fruit en Brood/graan/aardappel
4. Zuivel, ei en vlees en Brood/graan/aardappel

Hoeveel groente en fruit heb je per dag nodig?

1. Groente: 250 gram
2. Groente: 200 gram
3. Fruit: 4 porties
4. Fruit: 2 porties

Voedingsstoffen zijn de bouwstenen van ons lichaam. Ze zijn te verdelen in:

Functies van voedingsstoffen  

Voedingsstoffen zijn te verdelen in drie groepen:

• Energieleverende stoffen: koolhydraten en vetten:
  (zorgen dat je lichaam kan bewegen en lichaamstemperatuur kan regelen)
  
  
• Bouwstoffen: eiwitten:
  
• (aanmaak/herstel van cellen, bijv. spieren)
  
  
• Regulerende (of beschermende) stoffen: vitaminen en mineralen.
  (o.a voor verbetering van weerstand)

Voedingsbehoefte; datgene wat je nodig hebt aan voeding, je algemene dagelijkse hoeveelheid (ADH).

Voedingsbehoefte hangt o.a. af van

• Leeftijd
• Geslacht
• Lichamelijke activiteit
• Ziekte en behandeling
• Ondervoeding
• Gewenste inhaalgroei of gewichtstoename

Voedingsgewoonten; zijn meestal van kleins af aan meegegeven en heeft te maken met tradities.

Persoonlijk:

Vegetarisch

Veganistisch

Biologisch

Cultuur/religie:

Islam

Hindoeïsme

Jodendom

Christendom

Katholicisme

Beïnvloede factoren:

Psychologische factoren

Fysieke omgevingsfactoren

Sociaal-culturele factoren

Economische factoren

Maatschappelijke factoren

Kennisfactoren

Wat is het verschil tussen een vegetariër en een veganist?

In de zorg werk je met verschillende diëten, afgestemd op de situatie van cliënten:

Energiebeperkt dieet: minder calorieën eten (bij overgewicht).

Energieverrijkt dieet: (bij cliënten met kanker, eetstoornissen en ondervoeding).

Natriumbeperkt dieet: minder zout eten, dit dieet wordt voorgeschreven bij een hoge bloeddruk of bij problemen met hart en nieren.

Lactosevrij dieet: Melk en zuivel worden vervangen door een alternatief. (voor mensen met een allergie voor melksuiker).

Diëten

Een dieet is aanpassing in het voedingspatroon. Veel mensen doen een dieet uit gezondheidsoverweging.

Energiebeperkt dieet: minder calorieën eten (bij overgewicht).

Energieverrijkt dieet: (bij cliënten met kanker, eetstoornissen en ondervoeding)

Natriumbeperkt dieet: minder zout eten, dit dieet wordt voorgeschreven bij een hoge bloeddruk of bij problemen met hart en nieren.

Lactosevrij dieet: Melk en zuivel worden vervangen door een alternatief. (voor mensen met een allergie voor melksuiker)

Glutenvrij dieet: Voor mensen met een allergie voor tarwe, rogge, gerst en spelt.

Eiwitbeperkt (bij bijv. nierziekten) en eiwitrijk dieet: (bij bijv. ondervoeding).

PKU-dieet: Voor mensen met een stofwisselingsziekte waarbij het aminozuur fenylalanine niet of onvoldoende wordt afgebroken.

Cholesterolarm dieet: Voor mensen met overgewicht, erfelijke aanleg voor een verhoogd cholesterol, langzaam werkend schildklier en diabetes.

Onderzoeksdieet: Voorafgaande aan een medisch onderzoek om bijv. een diagnose te stellen of het verloop van een ziekte in de gaten te houden.

Kauw en slik problematiek

Oorzaken van kauw en slikproblemen zijn verschillend.

Denk aan ziektes; Parkinson, kanker, ASL (spierziekten), gebitsproblemen en afnemende spiermassa.

Slikstoornis (dysfagie)

Slikstoornissen kunnen leiden tot minder eten & drinken, ongewenst gewichtsverlies en longontsteking. In ernstige gevallen kan sondevoeding nodig zijn.

Aan de slag met het eetschema! 

Maak een eetschema voor een week waarin staat aangegeven wat er van maandag tot zondag als ontbijt, lunch, avondeten en tussendoortjes gereserveerd wordt (zie format en voorbeeld in ITS Learning). Hou in het schema rekening met de schijf van 5 en ieders dieetwensen. Voeg een bijlage toe waarin je motiveert waarom dit eetschema een gezonde keuze is voor jullie gekozen doelgroep.

Het eetschema bestaat uit:

- Uitgewerkt eetschema van maandag tot zondag voor de gekozen doelgroep.

- Uitleg van het eetschema; Waarom past het eetschema bij de doelgroep en hoe 

  heb je rekening gehouden met de schijf van 5 en de dieetwensen.

Lesdoelen check

We sluiten af met een korte terugblik op de leerdoelen. Wat heb je geleerd, wat kun je toepassen? Je maakt de opdracht verder af in ITS Learning en leest voorbereidende theorie uit het boek Methodisch begeleiden.

Huiswerk

Maak met je groepje af:

- Deel 2; Het verantwoordingsverslag.

- Deel 3; leefstijlprogramma, het product; Bewegingsactiviteit (volgens format) en het eetschema.

- Lees uit het boek; Methodisch begeleiden thema 16; ''Begeleiden bij voeding''. Thema 17; Stoornissen uit het boek; Mensen.

Afsluiting

BEDANKT voor je inzet tot zover!