Klimaatverandering en Europese invloed

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 1

Brand in Australië

In 2019 en 2020 had Australië te maken met enorme bosbranden. Deze branden verwoestten grote stukken land, huizen en natuur. Miljoenen dieren kwamen om en veel mensen moesten hun huis verlaten. De droogte en hoge temperaturen maakten de branden nog erger. Dit is een voorbeeld van hoe klimaatverandering extreme weersomstandigheden kan veroorzaken. Door hogere temperaturen en droogte wordt het risico op grote bosbranden groter.

Overstroming in Limburg

In de zomer van 2021 werd Limburg getroffen door hevige regenval, wat leidde tot ernstige overstromingen. Straten, huizen en bedrijven stonden onder water en veel mensen moesten geëvacueerd worden. De overstroming veroorzaakte veel schade aan gebouwen en infrastructuur. Ook dit is een voorbeeld van hoe klimaatverandering het weer kan beïnvloeden. Door de opwarming van de aarde kan er meer vocht in de lucht komen, wat leidt tot zwaardere regenbuien en een grotere kans op overstromingen.

Leerdoelen

1. Aan het einde van de les kunnen de leerlingen in eenvoudige termen uitleggen hoe klimaatverandering het dagelijks leven in Nederland beïnvloedt, met concrete voorbeelden.

 

2. Aan het einde van de les kunnen de leerlingen specifieke acties identificeren die de Europese Unie kan ondernemen om de gevolgen van klimaatverandering te verminderen.

Wat weet je al over de klimaatverandering en Europese invloed?

Klimaatverandering en Menselijke Bijdrage

menselijke bijdrage 

• Het verbranden van olie, kolen en gas voor energie en transport.

Waarom is het een probleem? Het zorgt voor veel CO2 in de lucht, wat de aarde opwarmt.

•  Fabrieken en andere industrieën die producten maken.
  

Waarom is het een probleem? Ze stoten veel broeikasgassen uit, zoals CO2 en methaan.

•  Het verbouwen van gewassen en houden van vee.

Waarom is het een probleem? Het produceert methaan en lachgas, sterke broeikasgassen.

• Hoe we omgaan met afval op stortplaatsen.

Waarom is het een probleem? Afval produceert methaan als het afbreekt.

wat kunnen wij doen om dit te verminderen?

•  Minder energie gebruiken door betere isolatie en efficiëntere apparaten.

Waarom helpt het? Het verlaagt de energiebehoefte en daarmee de CO2-uitstoot.

•  Het planten van bomen en beschermen van bossen.

Waarom helpt het? Bomen nemen CO2 op en verminderen de CO2 in de lucht.

•  Technieken gebruiken zoals biologische landbouw.

Waarom helpt het? Het vermindert de uitstoot van broeikasgassen uit de landbouw.

•  Minder afval produceren en meer recyclen.

Waarom helpt het? Het vermindert methaanuitstoot van stortplaatsen.

Regels maken die broeikasgassen beperken.

Waarom helpt het? Het dwingt iedereen om minder CO2 uit te stoten.

Plastic Rietjes

Waarom Mogen We Geen Plastic Rietjes Meer Gebruiken?

Plastic rietjes zijn slecht voor het milieu. Wanneer ze worden weggegooid, belanden ze vaak in de natuur en oceanen. Daar kunnen ze honderden jaren blijven liggen zonder af te breken. Ze vervuilen het water en kunnen door dieren worden opgegeten, wat gevaarlijk is voor hun gezondheid. Schildpadden, vissen en vogels kunnen verstrikt raken in plastic rietjes of ze inslikken, wat ernstige schade of zelfs de dood kan veroorzaken.

Door over te stappen op herbruikbare of biologisch afbreekbare rietjes, verminderen we de hoeveelheid plastic afval en beschermen we het milieu. Dit helpt ons om de oceanen en de natuur schoon en veilig te houden voor dieren en toekomstige generaties.

Invloed van de EU

Wat is de EU?

De Europese Unie (EU) is een samenwerkingsverband van 27 Europese landen die samenwerken op economisch, politiek en juridisch gebied om vrede, stabiliteit en welvaart in Europa te bevorderen.

Invloed op Nederlandse Wetgeving:

De EU maakt regels en wetten die alle lidstaten, waaronder Nederland, moeten volgen. Dit betekent dat sommige Nederlandse wetten worden aangepast of ingevoerd op basis van beslissingen die in de EU worden genomen, zoals milieuregels, handelsovereenkomsten en consumentenrechten. Hierdoor wordt de wetgeving in Nederland vaak beïnvloed door de afspraken en regels die binnen de EU zijn gemaakt.

Wat is het dilemma?

Het is moeilijk om klimaatverandering tegen te gaan om twee redenen. Enerzijds moeten we samenwerken omdat klimaatproblemen de hele wereld beïnvloeden. Anderzijds zijn ook individuele keuzes belangrijk, zoals hoeveel energie we gebruiken. Het is lastig om deze twee dingen goed te combineren voor goede oplossingen tegen klimaatverandering.

Eigenbelang vs. Collectief Belang 

Eigenbelang: Dit betekent dat landen, bedrijven of mensen vooral doen wat goed is voor henzelf op korte termijn. Bijvoorbeeld:

• Een land dat veel steenkool heeft, wil dit blijven gebruiken omdat het goedkoop is en veel banen oplevert, ondanks dat het slecht is voor het milieu.
• Een bedrijf wil graag winst maken door goedkope, maar vervuilende productiemethoden te gebruiken.
• 
  

Collectief Belang: Dit betekent dat landen, bedrijven en mensen keuzes maken die goed zijn voor iedereen en de toekomst, zelfs als dit moeilijker of duurder is. Bijvoorbeeld:

• De EU werkt samen om groene energiebronnen zoals wind- en zonne-energie te bevorderen, ook al is de overstap duur.
• De EU stelt strengere regels voor vervuiling in om de lucht en het water schoon te houden, zelfs als dit betekent dat sommige bedrijven hun werkwijze moeten veranderen.

Waarom kan dit schuren?

Korte vs. Lange Termijn:

Eigenbelang: Mensen willen vaak directe voordelen, zelfs als dit op lange termijn problemen kan veroorzaken.

Collectief Belang: Dingen doen die goed zijn voor iedereen op de lange termijn, zoals het verminderen van vervuiling.

Kosten vs. Voordelen:

Eigenbelang: Zorgen over hoeveel het kost om bijvoorbeeld schone energie te gebruiken.

Collectief Belang: Begrijpen dat investeringen in schone energie uiteindelijk helpen om de planeet gezond te houden.

Nationale vs. Internationale Prioriteiten:

Eigenbelang: Landen denken vaak eerst aan hun eigen economie en belangen.

Collectief Belang: Samenwerken met andere landen om problemen zoals klimaatverandering aan te pakken.

Comfort vs. Verandering:

Eigenbelang: Mensen willen vaak hun comfortabele manier van leven behouden.

Collectief Belang: Bereid zijn om kleine veranderingen te maken voor een betere toekomst voor iedereen.

Klimaatakkoord

Wat is het Klimaatakkoord?

Het Klimaatakkoord is een wereldwijde afspraak om de opwarming van de aarde tegen te gaan. Landen beloven minder broeikasgassen, zoals CO2, uit te stoten. Dit gebeurt door:

Gebruik van duurzame energie zoals wind- en zonne-energie.

Minder energie verbruiken door bijvoorbeeld zuinige apparaten.

Bomen planten die CO2 opnemen.

Wat doet de EU?

De Europese Unie (EU) speelt een belangrijke rol in het Klimaatakkoord. De EU maakt regels voor alle lidstaten om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. Ze helpt landen om samen te werken en ondersteunt projecten die bijdragen aan een beter klimaat.

Rollenspel 

• Jullie worden verdeeld in drie groepen: Noord-Europa, Oost-Europa en Nederland.

Elke groep gaat informatie zoeken over hun landen en hoe klimaatverandering daar invloed heeft.

1. Noord-Europa (bijv. Zweden, Denemarken): Ontdek hoe deze landen proberen klimaatverandering te stoppen. Praat over waarom ze investeren in schone energie en wat dit betekent voor hun economie.
2. Oost-Europa (bijv. Polen, Hongarije): Kijk naar landen die veel steenkool gebruiken. Praat over waarom het moeilijk voor hen is om te veranderen en wat dat betekent voor hun toekomst.
3. Nederland: Leer over hoe Nederland zich voorbereidt op zeespiegelstijging en hoe ze hun landbouw milieuvriendelijker maken.

Dialoog

• Vertel aan de klas wat jullie hebben ontdekt. Leg uit hoe klimaatverandering jullie landen beïnvloedt en welke hulp jullie van de EU willen.
• Na de presentaties praten jullie met de andere groepen. Stel vragen en luister naar wat zij te zeggen hebben.

• voorbeeldvragen: 

1. "Waarom denken jullie dat jullie aanpak goed werkt voor jullie land?"
2. "Hoe denken jullie dat onze regio kan profiteren van wat jullie hebben geleerd?"
3. "Wat zijn de moeilijkste dingen waar jullie tegenaan zijn gelopen?"

Welke concrete acties kun je zelf ondernemen om bij te dragen aan het verminderen van klimaatverandering?

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

De leerlingen voeren hier drie dingen in die ze in deze les hebben geleerd. Hiermee geven ze aan wat hun eigen leerrendement van deze les is.

Schrijf 2 dingen op waarover je meer wilt weten.

De leerlingen voeren hier twee dingen in waarover ze meer zouden willen weten. Hiermee vergroot je niet alleen betrokkenheid, maar geef je hen ook meer eigenaarschap.

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen.

De leerlingen geven hier (in vraagvorm) aan met welk onderdeel van de stof ze nog moeite. Voor de docent biedt dit niet alleen inzicht in de mate waarin de stof de leerlingen begrijpen/beheersen, maar ook een goed startpunt voor een volgende les.