Thema 7_herhaling

• Nederlands
• Basisschool
• Groep 8

Thema 7 - herhaling

Wat zijn inhoudswoorden?

Inhoudswoorden geven betekenis aan de zin:

• werkwoorden = ww
• zelfstandig naamwoorden = zn
• bijvoeglijk naamwoord = bn
• bijwoord = bw

Bijwoorden

Kunnen iets zeggen over:

• een bijvoeglijk naamwoord: Er liggen erg zieke mensen in een ziekenhuis.
• een werkwoord: De scooter rijdt hard.
  
• een ander bijwoord: Hij heeft zijn test bijzonder slecht gemaakt.
  

Tot welke woordsoort behoren de gekleurde woorden?

1. Zeyneb mag bijna niets van haar ouders.
2. Thuis besteedt ze aandacht aan haar schoolwerk.
3. Haar vriendin Arsu heeft tolerante ouders.
4. Als Zeyneb daar is, doet ze ontzettend leuke dingen.
5. De vriendinnen bezoeken regelmatig de bioscoop.
6. Thuis ook meer mogen, is een diepe wens van Zeyneb.

Samentrekking

In een zin mag je soms bepaalde woorden of een deel van een woord weglaten. Het gaat dan om woorden of delen daarvan die je anders letterlijk zou herhalen.

• weglatingsstreepje (voor- en nagesprek)
• woord in woordgroepen weglaten ( Grote kinderen en kleine kinderen)
• samengestelde zinnen, zinsdelen weglaten. (Ik eet een appel en ik eet een banaan.)

Stappenplan zinsontleding

1. Zoek de persoonsvorm (pv)

2. Zoek het gezegde (gez.)

3. Zoek het onderwerp (o)

4. Zoek het lijdend voorwerp (lv)

5. Zoek het meewerkend voorwerp (mv)

Persoonsvorm (pv)

Zij geeft de pen aan Tom.

Persoonsvorm

Zij geeft de pen aan Tom.

Maak de zin vragend

Zet de zin in de verleden tijd

Geeft zij de pen aan Tom?

Zij gaf de pen aan Tom

Gezegde (gez.)

Zij geeft de pen aan Tom.

Gezegde (gez.)

Zij geeft de pen aan Tom.

Het gezegde zijn alle werkwoorden in een zin.

Zij heeft de pen aan Tom gegeven.

Zij heeft de pen aan Tom gegeven.

Onderwerp (o)

Zij geeft de pen aan Tom.

Onderwerp (o)

Zij geeft de pen aan Tom.

Wie of wat + persoonsvorm

Wie geeft?

Zij

Lijdend voorwerp (lv) 

Zij geeft de pen aan Tom.

Lijdend voorwerp (lv) 

Zij geeft de pen aan Tom.

Wie of wat + onderwerp + gezegde

Wat geeft zij ? 

de pen

Meewerkend voorwerp

Aan of voor wie 

+ gezegde 

+ onderwerp 

+ (lijdend voorwerp) ?

Meewerkend voorwerp (mv)

Zij geeft de pen aan Tom.

In een zin kan maar één meewerkend voorwerp staan

Niet iedere zin heeft een meewerkend voorwerp

Hoe vind je het meewerkend voorwerp?

• Aan wie ?  
  
• Voor wie?
  

Meewerkend voorwerp

Moeder kocht voor vader een zonnebril.

Vanmorgen heeft haar vader Piet een opdracht gegeven.

Hoe vind je het meewerkend voorwerp?

• Aan wie ?  
  
• Voor wie?
  

Benoem volgende zinsdelen:

onderwerp, lijdend voorwerp, meewerkend voorwerp

1. Shanti vraagt haar moeder een lift naar school.
2. Haar moeder geeft Shanti ditmaal haar zin.
3. Een groep klasgenoten geeft Shanti een eng gevoel.
4. Ella geeft haar telefoonnummer aan Shanti.
5. Ella´s ouders hebben een veehouderij met geiten.
6. Shanti vraagt haar vader toestemming.

Onderwerp en persoonsvorm

Stemmen in getal overeen, maar soms is dit niet meteen duidelijk. 

• Soms bestaat het onderwerp uit een woord dat ik vorm enkelvoud is, maar in betekenis als meervoud overkomt: De politie was al snel aanwezig.
  
  
• Na hoeveelheidswoorden als aantal, groep, kudde, serie, rij, paar, stapel, troep gebruik je enkelvoud: Een aantal kinderen was te laat.
  
  
• Soms heb je niet door dat het woord meervoud is: De musea hebben aangekondigd om samen te werken,